Hooft en Vondel 16e en 17e eeuw

context:

 

Het begin van deze eeuw wordt nog beheerst door de tachtigjarige oorlog (1568 – 1648), maar na het 12-jarige bestand (1609 -1621) zijn de moeilijkste jaren voorbij. De oorlog eindigt uiteindelijk in 1648 met de Vrede van Munster

Na  de val van Antwerpen (1585) komen veel kooplieden en industriëlen naar Amsterdam. De stad ontwikkelt zich voorspoedig en wordt een belangrijke havenstad en een invloedrijk financieel centrum. Nederland wordt daarnaast met het veroveren van Nederlands-Indië een belangrijke koloniale mogendheid.

Een bloeitijdperk van handel, kunst , nijverheid en wetenschap, de gouden eeuw breekt aan.
In Amsterdam vestigen zich veel rijke families, kunstenaars en geleerden. Leiden met haar universiteit  wordt een belangrijk wetenschappelijk centrum. Kunstenaars als Rembrandt van Rijn, Jan Steen  en Jan Vermeer en wetenschappers als Hugo de Groot, Christiaan Huygens, Herman Boerhaave en Antoni van Leeuwenhoek worden wereldberoemd.

De literatuur in deze eeuw staat vooral onder invloed van de renaissance en het humanisme. In de literatuur kom je talloze Griekse en Romeinse goden en godinnen tegen en de nadruk lag vooral op het genieten van het dagelijks leven (‘carpe diem’ = pluk de dag). De schoonheid van het lichaam en leven staan volop in de belangstelling en schrijvers maakten veel gebruik van klassieke versvormen zoals het sonnet en ode en in de toneelkunst van de klassiek tragedie. Daarnaast werd er tijdens de tachtigjarige oorlog opstandsliteratuur geschreven en was er een meer realistische richting. Net als in de schilderkunst zijn er schrijvers, bijvoorbeeld Bredero, die het dagelijks leven zo natuurgetrouw mogelijk willen uitbeelden. Schrijvers als Vondel gebruiken om de emotionaliteit aan te geven allerlei stijlmiddelen. Denk aan alliteratie, tegenstellingen, uitroeptekens en het gebruik van veel bijvoeglijke naamwoorden.

 

De bekendste namen uit deze periode zijn Bredero, P. C. Hooft en Vondel

 

P.C. Hooft (1581 – 1647) is de belangrijkste voorvechter van de renaissance-idealen in de Nederlanden. Toen hij zeventien was, reisde hij al naar Italië waar hij kennis maakte met de kunst en cultuur van de renaissance. Terug in Nederland ging hij bevlogen aan het werk met de nieuwe kunst. Hij schreef veel erotische gedichten en brieven. Thema van deze werken is vaak de verheerlijking van de geest en het uiterlijk van de geliefde.

 

De doopsgezinde ouders van Joost van de Vondel (1587 – 1679) vertrekken na de val van Antwerpen naar Keulen waar zoon Joost is geboren. Als Joost een paar jaar is, vertrekt de familie naar Amsterdam waar vader een winkel in kousen en zijde begon die Joost later overneemt.
In deze tijd gaat Joost zich ook bezig houden met het schrijven van gedichten en toneelstukken.

Vondel keert zich fel tegen onverdraagzaamheid en onrecht en kiest hartstochtelijk partij in de godsdienstige (remonstranten tegenover contraremonstranten) en politieke (prins Maurits tegenover Johan van Oldenbarnevelt) conflicten in die tijd. Hij schrijft daarover een aantal hekeldichten waarvan ‘Op het stockske van Joan van Oldenbarnevelt’ het bekendste is.

meer weten? of een goed tijdsbeeld krijgen? Kijk dan de video