Stap 5

Modificaties
Fenotypische verschillen kunnen ontstaan door milieu-invloeden terwijl het genotype niet verandert.
Je noemt niet overerfbare verschillen in fenotype een modificatie.
De epigenetica, een nieuwe onderzoeksrichting binnen de genetica, bestudeert de manier waarop veranderingen in fenotype wel worden doorgegeven aan volgende generaties zonder dat het genoom verandert.

Opdracht 1 Waterranonkel
Bekijk de twee foto’s van de waterranonkel.
De foto’s zijn genomen van dezelfde plant.

  1. Noteer de verschillen in de vorm van de bladeren.
  2. De bladeren horen beide bij de zelfde plant, ze hebben dus het zelfde ...
    1. fenotype
    2. genotype
  3. De verschillende bladeren zijn een modificatie.
    Welke milieufactor is verantwoordelijk voor die modificatie?
    1. licht
    2. vissen
    3. water
    4. bodem

Opdracht 2 Practicum Variatie in fenotype bij de spar
Benodigdheden:

Werkwijze
Verdeel de klas in groepjes van twee personen.

  1. De naalden hebben allemaal ...
  2. Welke milieufactoren zouden de naaldlengte kunnen beïnvloeden?
  3. Welke conclusie kun je uit het histogram trekken?

Opdracht 3 Onderzoek
De Nederlandse plantkundige Hugo de Vries bestudeerde ook de fenotypische verschillen tussen bonen die genotypisch gelijk waren.
In een onderzoek aan 450 bonen van dezelfde plant mat hij de lengte van alle bonen. Vergelijk de afbeelding uit zijn onderzoek met het resultaat van opdracht 2.
Wat valt je op?

  1. Hoe verklaar je het verschil in boonlengte tussen de kleinste en de grootste boon uit het experiment?
  2. Een kweker wil zoveel mogelijk planten met grote bonen kweken.
    Welke van de bonen uit het experiment van Hugo de Vries zou hij gebruiken?
  3. Wat zou de kweker moeten doen om zijn opbrengst aan grote bonen te verhogen?

Opdracht 4 Honingbijen
Bij het kweken van planten worden insecten gebruikt voor de bestuiving.
Honingbijen leveren daarbij ook nog eens honing die de imker kan verkopen.
Bekijk de foto van de drie verschillende honingbijen.

  1. De werkster en de koningin zijn een voorbeeld van een voedingsmodificatie.
    Leg met eigen woorden uit

Vergelijk je antwoord met een klasgenoot.
Gebruik wikipedia of kijk bij www.konvib.eu.

Opdracht 5 Epigenetica bij bijen
Lees het artikel uit Bionieuws ' Bijen hebben epigenetische schakelaar '.

  1. Leg met behulp van dit artikel uit op welke manier er verschil tussen de twee groepen werksters, verzorgsters en fourageerders ontstaat.
  2. Leg uit waardoor dit een voorbeeld van epigenetica is.