De term 'ouderen' kan in ruime zin worden opgevat. Enerzijds verwijst hij naar de leeftijd, anderzijds naar specifieke problematiek. De raad voor de volksgezondheid en zorg (RVZ) rekent iedereen vanaf 65 jaar tot de ouderen en iedereen vanaf 80 jaar tot de zeer ouderen. De toepassinge van deze strikte leeftijdsgrenzen heeft echter vrijwel uitsluitend nut voor de epidemiologie en de wetenschap.
In de praktijk van de hulpverlingen is van meer belang dat mensen in hun latere levensfase te maken krijgen met een groot aantal veranderingen op zowel biologisch, psychologisch en sociaal terrein. Zie onderstaande tabel. Hierdoor kan bijvoorbeeld iemand van 57 jaar al 'oud' zijn, terwijl iemand van bijvoorbeeld 68 jaar nog heel 'jong en vitaal' kan zijn.
Biologisch |
Psychologisch |
Sociaal |
↓ orgaanfuncties |
Identiteitsvragen |
Pensionering |
↓ algemene fysieke conditie |
Zingeving |
↓ maatschappelijke waardering |
↓ mobiliteit |
↑ Eenzaamheid |
Financiën/ inkomsten |
Specifieke symptoompresentatie |
↑ Verlies en rouw |
Wijziging rolpatronen |
Specifieke ouderdomsziekten |
↑ Zorgafhankelijkheid |
↓ sociaal netwerk |
Multipathologie |
↑ Eindigheidbesef |
Primaire netwerkproblematiek |
↓ geheugenfuncties |
Opmaken levensbalans |
Hightechmaatschappij |
Dementiesyndromen |
Herleving trauma’s |
Tekorten in voorzieningen |
↑ medicatiegevoeligheid |
Persoonlijkheidsverandering |
Nieuwe woonomgeving |
↑ medicatiebijwerkingen |
Aanpassing copingstijlen |
Individualisering |
↑ Medicatieafhankelijkheid |
Veranderend toekomstperspectief |
Ontkerkelijking |
↑ Polyfarmacie/interacties |
|
|