In 476 viel het West-Romeinse Rijk. Vanaf die tijd is er in West-Europa steeds minder geld in omloop. Het gebrek aan geld werd opgevangen door het hofstelsel.
Over boerderijen bij een klooster in Frankrijk zijn de volgende gegevens verzameld:
De mannelijke horigen van deze boerderijen zijn verplicht om twee of drie dagen per week op het land van de abdij te werken. De horigen moeten zesmaal per jaar karrendienst verrichten om wijn naar het klooster te rijden. En de horigen moeten ieder jaar leveren:
De bron is een goed voorbeeld van het hofstelsel in de vroege middeleeuwen.