Gedrag varkens en koeien

leervermogen van varkens

Varkens

Varkenshouderij is het bedrijfsmatig houden van varkens door een varkenshouder. In Nederland worden ruim 20 miljoen varkens per jaar gehouden. Varkens worden ook als huisdier gehouden. Het zijn intelligente, nieuwsgierige en sociale dieren en ze zijn goed te trainen. Het bekendste ras dat voornamelijk in kinderboerderijen en binnenshuis wordt gehouden is het kleine hangbuikzwijn of minivarken. Het houden van huisvarkens is de laatste jaren populair geworden in enkele westerse landen.

Net zoals in de melkveehouderij hebben varkens in verschillende leeftijdstadia een aparte benaming.

Opdracht 1:

  1. Wat is de benaming voor een mannelijke big?
  2. Hoe noem je een varken dat nog geen biggen heeft geworpen?
  3. Hoe groot is een gemiddelde toom biggen?
  4. Hoe lang is de gemiddelde draagtijd van een zeug?

Biggen kunnen de eerste dagen lekker warm bij hun moeder blijven. Er komt echter een dag waarop ze op eigen benen moeten staan en niet meer bij de zeug mogen drinken.

  1. Hoe oud zijn biggetjes gemiddeld wanneer ze bij de zeug (afgespeend) worden?
  2. In de gangbare varkenshouderij onderscheiden we 3 verschillende typen bedrijven, benoem deze.
  3. De varkens op de kinderboerderij leven vaak een meer diervriendelijk leven. Maar er zijn ook andere varkens die dit gegund is. Bekijk onderstaand filmpje:

 

Gedrag:

Opdracht 2:

  1. Een varken houdt van wroeten, waarom houdt hij hiervan?
  2. Varkens schijn schone dieren zegt men. Waaruit blijkt dat?
  3. Varkens kunnen moeilijk zweten, wat kunnen varkens doen om hitte in hun lichaam kwijt te raken?
  4. Wanneer varkens zich vervelen of gestresst zijn, gaan ze elkaar bijten. Wat kun jij als verzorger van de varkens doen om dit tegen te gaan?
  5. Je ziet dat de dragende zeug op het punt staat te bevallen. Wat zijn de verschijnselen hiervan, laat je haar in de koppel varkens lopen?

Koeien

Net als mensen heeft ook elke koe een eigen paspoort. Dit heet een koekaart (registratiekaart). Hierop staat wanneer en waar ze geboren is, wie haar ouders zijn en welke boer haar baas is.
Omdat een koe geen broekzak heeft, zit het paspoort in de vorm van een geel plastic kaartje in haar oor. Dit noem je een oormerk.  Op het oormerk staat het 'paspoortnummer' en in de computer van de veehouder staan alle gegevens van de koe. Voor de zekerheid heeft ze twee oormerken. Want als ze er eentje verliest, heeft ze er altijd nog 1 over. De oormerken zijn heel belangrijk. Als de koe een ziekte heeft of vervoerd wordt , is zij en haar familie altijd traceerbaar.

  1. Zoek een voorbeeld van een koekaart. Welke gegevens zijn hierop te vinden?

Gedrag

Een koe is een sociaal dier dat van nature in groepen leeft. De aanwezigheid van soortgenoten maakt ze rustiger. Binnen ieder groep is een rangorde. Dieren die lager zijn in rang moeten de ruimte hebben om ‘hoger geplaatste’ dieren te ontwijken.  

In de wei grazen koeien 4 tot 9 uur per dag, waarbij afstanden van 3 tot 4,5 kilometer worden afgelegd. Daarnaast herkauwen ze ook 4 tot 9 uur. Ze liggen per dag 8 tot 14 uur en wisselen hierbij regelmatig van zijde.

Koeien zorgen er voor dat hun huid schoon blijft. Ze kunnen met hun tong grote delen van hun lichaam bereiken. Met de staart verjagen ze vliegen. Met de achterpoten kan worden gekrabd aan kop en hals. Daarnaast likken koeien elkaar op moeilijk bereikbare plekken.

Tussen april en november lopen de meeste melkkoeien dagelijks in de wei. In de winterperiode blijven de koeien in de stal omdat er dan niet voldoende gras groeit. Zodra er in het voorjaar weer genoeg gras is kunnen de koeien naar buiten. Hoe lang de koeien per dag buiten blijven, verschilt per bedrijf en hangt ook af van het weer. Bij slecht weer blijven de koeien vaak ’s nachts in de stal. Ook worden ze naar binnen gehaald om te melken.

Sommige melkveehouders houden de koeien altijd op stal. Hiervoor zijn diverse redenen:

-ze hebben niet genoeg weiland dicht bij de boerderij.

-ze melken de koeien meer dan twee keer per dag; het is dan onhandig om de koeien steeds uit het weiland te moeten halen. bij grote aantallen koeien kost het veel tijd om de koeien naar buiten te brengen en weer op te halen. het milieu wordt minder belast, omdat de koeien hun mest niet op het weiland achterlaten.

Bekijk dit filmpje over koeien die de weide opgaan:

Filmpje

Lees dit artikel, hierin staat teven informatie over het gedrag van de koe:

Artikel:

Levenscyclus

 

Geboorte
Een koe is 9 maanden drachtig. Een kalf weegt ongeveer 40 kilogram en kan na enkele uren al lopen. Het kalf blijft niet lang bij de moeder. Na enkele dagen wordt het kalf weggehaald en zal deze met de hand worden grootgebracht. De melk van de koe wordt vervolgens voor consumptie gebruikt worden.

 

Film afkalven

http://www.youtube.com/watch?v=r-iJ-dDiULU&feature=related

Stierkalf
Stierkalfjes zijn mannelijke kalfjes. Ze worden na één week verkocht om als vleeskalf grootgebracht te worden.

Vaarskalf
Vrouwelijke kalfjes worden vaarskalveren genoemd. Deze blijven meestal binnen het bedrijf waar ze geboren zijn.

Pinken
Zodra een kalf één jaar is, wordt het een pink genoemd. Op deze leeftijd weegt het dier zo’n 300 kilogram.

Vaars
Wanneer een pink 15 maanden oud is en zo’n 400 kilogram weegt, is zij geslachtsrijp. Op deze leeftijd worden ze voor de eerste keer bevrucht. Op dit moment verandert de pink in een vaars. Na negen maanden wordt een kalf geboren en heet de vaars een koe. Deze weegt dan ongeveer 550 kilogram.

De koe heeft dan nog zo’n 10 tot 15 jaar te leven, waarin de koe nog zo’n 100 kilogram zwaarder kan worden

 

Opdracht 2:

  1. Er zijn melkveehouders die ervoor kiezen om de koeien ’s zomers ook op stal te houden. Zou jij deze keuze ook maken als het jouw koeien waren? Licht toe waarom wel/niet.
  2. Waarom is rust/slaap voor een koe zo belangrijk?
  3. Hoeveel  tijd besteed een koe aan vreten?
  4. Een koe kan last hebben van hittestress, wat is dat? En bij welke temperatuur vindt dit plaats? Wat betekent dit voor jou als dierverzorger?
  5. Hoeveel drinkt een koe?
  6. Benoem de magen van de koe
  7. Maak een tekening van de koe en de plaatsen van de magen.
  8. Hoe hoor je met een koe om te gaan?
  9. Benoem de levenscyclus van de koe.