Zorg voor zieke pasgeborene.

Een prematuur is te vroeg geboren tussen 28 en 37 weken zwangerschap. Als het kind voor 28 weken geboren wordt wordt dit een immature geboorte genoemd. Het kan ook voorkomen dat een kind een te laag gewicht heeft voor het aantal zwangerschaps-weken, dan wordt dit dysmatuur genoemd.

Een prematuur en of dysmatuur kan opgenomen worden op de NICU, dit is de neonatale intensivecare unit als aan de monitor, beademing ligt en extra bewaakt moet worden.

Foto

 

Figuur 10: Groene Hart ziekenhuis Gouda

Er zijn mogelijke oorzaken voor een premtuur geboren baby:

 

Een prematuur kun je herkennen aan:

laag geoorte gewicht, veel huidsmeer, dunne huid, lanugobeharing, weinig voetzooltekening, slappe oortjes, de strekspieren meer ontwikkeld dan de buigspieren.

 

Er kunnen mogelijk problemen ontstaan bij een prematuur geborene.

Onrijpe longen; de alveoli zijn stug door tekort aan surfactans (dit is een eiwit in de slijmlaag dat de alveoli bedekt). Surfactans houdt de langblaasjes open. De baby ademt sneller, kan kreunen, cyanotisch, apnoe's vertonen door het onrijpe zenuwstelsel. Hierdoor kan het nodig zijn dat de baby in de couveuse aan de beademing ligt en intensieve zorg nodig heeft.
 
Maag-darmkanaal;  de darmperistaltiek kan minder zijn, waarbij het kind een bolle buik laat zien en onregelmatig ontlasting heeft.
 
Vocht huishouding; het kan nodig zijn dat de baby parenterale voeding krijgt toegediend omdat het niet zelfstandig kan drinken, als de geboorte voor 32 weken is, is de zuig-slikreflex nog niet op elkaar afgestemd. Er kan mogelijk ook sondevoeding worden afgesproken bijvoorbeeld 12 x per 24 uur.
 
Hersenbloeding; deze kunnen optreden door schommelingen in de bloeddruk en de bloedvaten zijn erg kwetsbaar.
 
Hypoglycemie; het kind heeft te weinig reserves om het glucosegehalte in evenwicht te houden.
 
Hypocalciëmie; de prematuur heeft een verhoogde behoefte aan calcium en heeft te weinig calcium in het bloed.
 
Icterus; doordat de lever nog erg onrijp is kan de afbraak van bilirubine nog niet goed worden verwerkt. Hiderdoor komt er teveel bilirubine in het bloed en huid. Als het kind binnen 24 uur geel ziet of de bilirubineconcentratie veel te hoog is of te lang aanwezig is, heet dit een pathologische icterus. Dit kan ook optreden bij bloedgroepantagonisme; hierbij maakt de moeder antistoffen welke via de placenta het kind bereiken tegen de bloedgroep van het kind. Als de baby Rhesus positief is wordt na de geboorte aan de moeder anti-D-immunoglobuline toegediend, zodat de moeder bij een volgend kind geen antistoffen aanmaakt.
De gevolgen van te veel bilirubine bij het kind kunnen een kernicterus geven, hierbij is het hersenweefsel zeer ernstig beschadigd.
 
Temperatuurregulatie; een prematuur heeft weinig onderhuids vet, weinig bruinvetweefsel waardoor lichaamswarmte wordt geproduceerd door de verbranding van vetzuren en glucose, een vrij groot hoofd met weinig haar, een dunne huid waardoor ze veel vocht verdampen waardoor ze zichzelf  moeilijk op temperatuur kunnen houden.
 
Vatbaar voor infecties; door minder afweerstoffen die het kind van de moeder heeft mee gekregen. Hierdoor moet er altijd heel hygiënisch worden gewerkt. Tenslotte is moedermelk belangrijk omdat het afweerstoffen meebrengt voor het kind.
 
Symptomen bij een infectie:

 

Verpleegkundige zorg:

Observeren/rapporteren: respiratie, hartactie, temperatuur meten, vochtbalans bijhouden, wegen, uitscheiding bijhouden, lichaamskleur,  mondverzorging;  zeker als het kind geen voeding per os krijgt wordt de mond met een nat gaasje schoon gemaakt.

lichaamshouding; zijligging, zie ontwikkelingsgerichte zorg, dit wordt hierna uitgelegd.

fopspeen zo nodig geven; om alvast te kunnen oefenen met zuigen en ook om de zuigbehoefte te bevredigen.

sondevoeding toedienen / voedingsinfuus, let op of het kind niet op de draden ligt.

ouders begeleiden; zij kunnen zich schuldig voelen, ongerust zijn over de toekomst of bang zijn voor alle apparatuur.

Het is van belang dat er regelmatig gesprekken worden gevoerd met ouders en een vaste verpleegkundige. Er wordt een dagboekje voor de ouders bij gehouden over het kind dit is een hulpmiddel om de vroeggeboorte beter te kunnen verwerken. Ook is het aanbieden van lotgenotencontact door bijvoorbeeld de Vereniging van ouders van couveusekinderen en hulpmiddel voor de verwerking.

zorg voor RUST en verminderen van stress door bijvoorbeeld weinig lawaai te maken, het licht te dempen. Het aanbieden van kangeroeën is ook belangrijk, hierbij wordt huid-huidcontact geboden bij de ouders met hun kind. Hierdoor kan het kind de ouders voelen, ruiken, zien en horen waardoor het rustiger wordt en vaak minder apnoes laat zien. De ouders leren door kangeroeën beter hun kind kennen.

 

Individuele onntwikkelingsgerichte zorg, ook wel NIDCAP (Newborn Individualized Developmental Care and Assesment Program) dit houdt in zo goed mogelijk zorg te leveren op maat en zo comfortabel mogelijk. Het doel hiervan is zo min mogelijk stress toedienen, de ouder- en kindrelatie bevorderen en de ontwikkeling van het kind bevorderen. Tijdens het leven in de baarmoeder, was het daar warm, donker, de geluiden waren gedempt, de temperatuur was constant, het vruchtwater zorgde voor het bewegen zonder schokken. Na de geboorte veranderde dit allemaal, daarom is het van belang hier zo goed mogelijk rekening mee te houden.

Bekijk het onderstaande fimpje over ontwikkelingsgerichte zorg:

Filmpje 6:

https://www.youtube.com/watch?v=KNGQaWoPdno

Wat de prognose betreft is er een grotere kans op onder anderen bronchopulmonale dysplasie, oogafwijkingen, mentale retardatie, leermoeilijkheden.

Bekijk het volgende youtubefimpje over bronchopulmonale dysplasie.
Filmpje7:
https://www.longfonds.nl/bpd/wat-is-bpd#