Boek 6: Hersenschimmen

Voorwoord
Ik heb het boek hersenschimmen gelezen, omdat ik te horen heb gekregen dat mijn opa aan dementie begint te lijden. Ik ben daardoor nieuwsgierig geworden naar de inhoud van dementie en wat voor impact het heeft op een slachtoffer. Ik ga voor dit boek een standaard verslag houden dat bestaat uit een: samenvatting
                                                        verhaalanalyse
                                                        informatie over de schrijver
                                                        eigen mening


Samenvatting
Het boek hersenschimmen gaat over een man die langzaam begint te dementeren. In het boek zie je wat voor gevolgen dit voor hem en zijn omgeving heeft.

Maarten en Vera Klein wonen in Gloucester, Massachusetts. Beetje bij beetje begint Maarten het heden en het verleden steeds door elkaar te halen. Het probleem begint eerst klein. Maar op een gegeven moment weet hij niet meer welke dag het is. Op een zondag wacht hij zelfs tot de schoolbus langs komt rijden. Hij verzinkt ook vaker in zijn gedachten. Langzamer maar steeds meer herrinnert hij alleen maar dingen uit het verleden. Zo denkt hij op een dag dat hij weer op de kleuterschool zit en van de juf de potlodendoos mag halen. Steeds dieper in het boek geeft hij hele rare antwoorden op vragen, omdat hij net ergens anders met zijn gedachten zit. Uiteindelijk wordt dit probleem zelfs zo hefig dat hij inbreekt bij een vakantiehuisje waar vroeger de vergaderingen van zijn bedrijf waren. Hij denkt dat hij te laat voor de vergadering komt. 
Vera is heel vaak ongerust omdat Maarten steeds wegloopt van huis. Phil Taylor is een meisje dat Vera inhuurt om op Maarten te letten wanneer Vera weg is. Maarten vergeet echter steeds wie Phil is. Eerst ziet hij haar aan voor een vriendin van zijn dochter, dan voor zijn vroegere piano juf en uiteindelijk voor zijn dochter. Maarten begint ook te vergeten wie Vera is.

Het boek gaat ook over de relatie van Maarten en Vera. In het begin kan hij Vera heel goed beschrijven. Richting het einde heeft hij het over een oude vrouw die er niet meer zo mooi uitziet. Uiteindelijk kan maarten zijn vrouw helemaal niet meer herkennen of herinneren.

Op het einde weet Maarten niet meer wie hij is. In het begin zegt hij nog “mijn spullen”, “ik kan ..” etc. Hoe dieper je in het boek komt, des te meer de zelfbeschrijving van Maarten vervaagd. Uiteindelijk communiceert hij bijna niet meer met de buitenwereld. Ook begint Maarten de taal die hij spreekt te vergeten en herkent het zelfs niet. Wanneer Maarten op zijn sterftebed ligt weet hij even wat er om hem heen gebeurt en zoekt en vindt hij Vera’s hand. Hij kan alleen haar naam niet herinneren.

Verhaalanalyse
Thema en motieven
De thema van dit boek is symbolisme, want het boek gaat over seizoenen en vooral de winter. Je ziet heel vaak terug dat Maarten vaak klaagt dat het winter is en dat het daardoor steeds kouder wordt. In het laatste stukje van het boek zegt Vera tegen Maarten, wanneer hij op zijn sterftebed ligt, dat het weer lente is geworden. Daarmee bedoelt zij eigenlijk dat zijn pijn is verlost en dat hij weer verder kan gaan en dat is een referentie naar de symbolisme van het boek.

Personage en perspectief
Het verhaal wordt vooral via de perspectief van Maarten verteld, waardoor je zeer weinig over anderen te weten komt. Je leert daardoor hoe het is om dementie te hebben en de eenzaameheid die daarbij bij komt kijken. Dat merk je ook bij Maarten. Hij weet wat er om zich heen gebeurt, maar hij weet niet wie de mensen zijn. Hij herkent zijn echtgenote Vera niet eens meer, terwijl hij wel haar hand vastpakt.

Het verhaal wordt vooral verteld via de ik-perspectief van Maarten. Je leert voormalijk wat hij denkt en wat hij beleeft, waardoor je zeer weinig van anderen te weten komt. Je weet dat Vera zijn vrouw is, maar leert niet heel veel over haar. Maar aan de manier hoe zij hem behandelt zie je wel dat ze heel veel van Maarten houdt.

Ruimte en tijd
Het verhaal speelt zich af in de Verenigde Staten en het verhaal duurt maar een paar maanden. Het verhaal is in een chronologische volgorde. In het verhaal zitten wel veel flashbacks naar het verleden, waardoor je deels te weten komt wat Maarten vroeger allemaal deed.

Spanning en einde
Dit boek heeft niet zoveel spanning, maar wel veel drama. Je ziet hoe erg en hartbrekend het is dat een bejaarde man zich begint te dementeren en duidelijk dingen en mensen niet meer kan onderscheiden en herkennen. Je krijgt een vorm van medelijden en je zou iemand in zo een situatie willen helpen om hun leven wat makkelijker te maken. Het is hartverscheurend dat Maarten zijn naasten niet meer kan herinneren.

Daarom is het einde waarbij Maarten sterft juist een goed eind, want hij raakt verlost van zijn lijden. Hij wist niet meer hoe het was om te leven of hoe je moet leven. Ook kon Maarten niet meer zijn levensbehoeftes zelf onderhouden. Daarom fluistert Vera ook dat de lente is aangekomen en dat hij weer kan rusten.

Titel
Dit boek heeft een passende titel. Een van de beschrijvingen voor hersenschim is een beeld dat niet bestaat. Dat gebeurt bij Maarten ook. Dingen uit het verleden haalt hij door elkaar met het heden. De dingen uit het verleden zijn wel echt gebeurt, maar in het heden bestaan ze niet meer. Dus Maarten maakt zelf een hersenschim mee, oftewel dementie.

Informatie over de schrijver
de schrijver van dit boek is Hendrik Jan Marsman. Hij is geboren in 1937 en is gestorven in 2012. Hij heeft veel Nederlandse literatuur geschreven en heeft ook veel boeken vertaald naar het Nederlands. Naast dat hij literatuur schreef heeft hij ook veel kennis opgedaan over zijn studie: politieke en sociale wetenschappen. Hij heeft veel prijzen gekregen voor zijn literaire werk en werkte onder een pseudoniem: J. Brenlef.

Afbeeldingsresultaat voor j. bernlef

 

Mijn mening
Ik heb dit boek gelezen en net als het boek Fabriekskinderen heeft dit boek mij emotioneel geraakt. Echter vond ik het wel een moeilijk boek en had ik veel moeite om het te begrijpen. Ik moest op internet zoeken waar dit verhaal echt over ging, maar na veel onderzoek doen en veel stukjes overnieuw lezen, ben ik erachtergekomen. Ik ben niet de enige die dit boek moeilijk vond. Ook anderen hadden er moeite mee. Zij vonden het verhaal begrijpen en achterhalen ook moeilijk.

Het boek was verder een mooi en emotioneel rakende boek wat dementie veel aandacht schenkt. Dat is namelijk heel belangrijk, want dementie is iets wat veel mensen hebben en kunnen krijgen. Het boek maakt je ook bewust over dementie. Je kan zo zien of je het bijvoorbeeld zelf hebt of een ander in je omgeving. Bijvoorbeeld door erop te letten of je dingen vergeet, namen vergeet of dingen van vroeger als nu aanschouwt.

Afbeeldingsresultaat voor hersenschimmen