5.1. Reflectie op het project: Gerard Mastenbroek

In de opleiding professionalisering docent VMBO PIE – Module M onder het onderdeel Project Innoveren kregen wij de opdracht: “een perpetuum mobile ontwerpen en maken.”

Een perpetuum mobile is een zelf draaiende beweging, zeg maar een eeuwige beweging, maar die bestaat niet! Maar goed we hebben een opdracht dus.

Wij, Leszek Kuczkowski en Gerard Mastenbroek, zijn direct heel voortvarend aan de slag gegaan met als ondersteuning het boek projectmanagement van Roel Grit en het boek Basisboek Ontwerpen van Wim Zeiler en de gegevens uit sheets van de colleges.

Al snel zijn we via internet terecht gekomen op een perpetuum uitvoering van Robert Boyle. Dit is een voorstelling van een vat wat middels de capillaire werking zich zelf zou blijven bijvullen. Ons idee was om de retourvloeistoflijn te onderbreken en dit dan middels een schoepenrad een draaiende beweging te laten veroorzaken. Aan deze draaiende beweging wilde we een ventilator aandrijven. Een niet alle daagse ventilator dus vandaar de naam “eigenwijze ventilator” voor ons project. Helaas kwamen we, gelukkig heel snel, achter het gegeven dat deze variant niet werkt. Via YouTube zagen we diverse experimenten met verschillende vloeistoffen en uitvoeringen van de hoeveelheden vloeistoffen, maar ze werkte geen van allen.

Noot: dit is voor mij een leerpunt geworden om voor de toekomst nog meer voorwerk te verrichten al vorens ik aan iets begin waar ik niet direct achter sta.

Vanaf het begin al twijfels gehad want de perpetuum bestaat niet. Toch enigszins teleurgesteld zijn we verder gaan zoeken en kwamen we op een andere uitvoering van een perpetuum mobile namelijk die van F.S.Mackintosh. Zijn perpetuum mobile werkt met een kogel die middels een magneet een wiel aandrijft. Wij willen de as aan de wielen verlengen en zo een ventilator willen laten draaien.

Leszek heeft een prototype van kunststof materialen gemaakt om ons idee nog meer beeld te geven dan de schetsen ons gaven. Daarnaast is Leszek heel voortvarend geweest en heeft het plan van aanpak op papier gezet. Ik heb het tekenwerk in Solid Works voor mijn rekening genomen en heb het uiteindelijke prototype vervaardigd.

In dit project hebben we elkaar nooit hoeven aan sporen om door te gaan, we zijn vaak onafhankelijk van elkaar aan het werk gegaan. Op de donderdagen was er tijd om elkaar bij te praten over hetgeen er nu weer op stapel stond dan wel afgerond was. Tot tevredenheid van een ieder.

Nu we een prototype hadden stond de weg naar een definitief ontwerp open en met de volgende gebruikte materialen ben ik aan de slag gegaan.

Veel van de onderdelen komen uit de schoolvoorraad en daar zijn we heel blij mee geweest.

De wielen zijn twee riool afdicht kappen rond 110: afdeling PIE.

De houten onder plaat: techniek onderbouw.

De steunen gemaakt uit aluminium strip: afdeling PIE.

De lager houders van een oud examenwerkstuk: afdeling PIE.

De twee lagers zaten in de houders: afdeling PIE.

De as is gedraaid uit messing staaf: afdeling PIE

De ventilator komt uit een oude pc voeding: ICT

De magneten uit een luidspreker die we opgeofferd hebben voor ons project.

De kosten van ons project zijn ver beneden de begroting gebleven. In totaal € 25,00 uitgegeven we hebben uiteindelijk allen twee kogels en twee lagers hoeven aanschaffen.

Het assembleren van de onderdelen ging heel voorspoedig maar al gauw bleek dat beide lagers hun beste tijd hebben gehad en wij niet wilde dat onze eigenwijze ventilator niet zou gaan draaien door een stel defecte lagers. Dus op de valreep van het ouder jaar nog twee nieuwe lagers besteld.

Het volgende probleem diende zich aan want de kogel ging veel te soepel door de wielen heen. Dit probleem hebben we geprobeerd te ondervangen door een schuine rand aan de binnen kant van de wielen de draaien.

Als ik terug kijk naar het werkstuk wat we hebben opgeleverd dan ben ik daar best tevreden over.

Het werkstuk ziet er goed uit qua afwerking en zeker qua constructie is het werkstuk echt "studentproof” gemaakt.

Onze leerlingen, de doelgroep waar we het voor gemaakt hebben, kijken nogal graag met hun handen dus moest het robuuster worden dan we berekend hebben vandaar dat we afwijken van de berekende waardes.

Voor mijzelf heeft dit project veel opgeleverd.

Alle werkzaamheden van het draaien van de as, tot het afdraaien van de wielen heb ik zelf gedaan. Het assembleren en daarna het in en uitpersen van de lagers was een werkje wat ik nog niet gedaan had voorheen.

Leuk leermoment om dit toch te gaan doen terwijl je niet weet wat er uitkomt.

De samenwerking op afstand heb ik als heel leerzaam ervaren. Het projectmatig werken was voor mij geen probleem, ik heb dit in het verleden ook beroepsmatig moeten doen toen ik nog bij KPN werkte als projectleider.

Het is een heel drukke tijd geweest, ik heb veel moeten doen naast mijn eigen baan, ik werk op twee scholen. Naast dit project moest er ook nog geleerd worden om met Solid Works om te gaan.

Van huis uit ben ik een elektrotechnicus dus werk ik heel vaak 2D in plaats van met 3D.

Als extra beleving moest ik toch ook best wennen om weer in de schoolbanken te zitten als student en niet als docent, ook weer een hele ervaring.

Modelleren met Solid Works was voor mij geheel nieuw denkproces en heeft heel veel tijd opgeslokt maar het was wel enorm leerzaam om het te mogen doen.

De kerstvakantie was voor mij een uitkomst om een en andere alsnog op tijd te kunnen opleveren, (mijn eega denkt daar toch wat anders over en hoopt dat de investering ook resultaat oplevert).

Al met al een goed project om uit te voeren.