Bloed

Rode en witte bloedcel

Rode bloedcellen

Een volwassen mens heeft ongeveer 5 á 6 liter bloed in zijn of haar lichaam. Bloed hebben we allemaal op een of andere manier al gezien. Denk maar aan een wondje, daar komt bloed uit. Of als je fan bent van ziekenhuisseries, thrillers, horror of actiefilms.

De voornaamste functie van bloed is het vervoeren van voedingsstoffen, zuurstof, afvalstoffen en warmte om alle functies in het lichaam goed te laten verlopen. Om dit waar te maken, zijn verschillende cellen in bloed voor nodig. Bloed is namelijk een oplossing. Als je een buisje met bloed een tijdje laat staan of in een centrifuge doet, zal je na een tijdje een tweedeling zien. Alle vaste bestanddelen van het bloed zullen dan naar de bodem zakken. Het gelige laagje vloeistof dat daar op ligt noemen we dan het bloedplasma.

 

Bloedplasma

Het bloedplasma bedraagt ongeveer 55% van het bloed. Deze 55% bestaat dan weer uit 91% water, 7% plasma-eiwitten en ongeveer 2% uit opgeloste stoffen waaronder zouten.

Een van de plasma-eiwitten, albumine, zorgt ervoor dat er een juiste osmotische druk in de bloedvaten is. Daarnaast zorgt albumine ook voor het vervoeren van lichaamseigen stoffen en ook medicijnen. Een ander plasma-eiwit, fibrinogeen, speelt een grote rol bij de bloedstolling. Hier gaan we later verder op in.

De voornaamste stoffen die door het bloedplasma vervoert worden zijn:

 

Rode Bloedcellen

De rode bloedcellen horen onder de vaste bestanddelen van het bloed. Rode bloedcellen zijn als het ware kleine ronde schijfjes die in het midden zijn afgeplat. Daarnaast hebben rode bloedcellen geen celkern, maar wel een vaste vorm.

Aan deze bloedcellen heeft bloed zijn rode kleur aan te danken. Rode bloedcellen bevatten namelijk de een rode kleurstof genaamd Hemoglobine. Door hemoglobine kunnen rode bloedcellen makkelijker zuurstof opnemen uit de longen en vervolgens in de rest van het lichaam afgeven.

Rode bloedcellen worden gemaakt in het beenmerg van je botten. Voor de aanmaak van hemoglobine is ijzer nodig. Mensen die een ijzer tekort hebben, zullen door een tekort aan hemoglobine klachten krijgen. Ook mensen die een tekort aan rode bloedcellen hebben. Dit noemen we bloedarmoede. Doordat er een tekort is aan hemoglobine zal er minder zuurstof vervoerd worden door het lichaam. Het gevolg hiervan is, dat iemand met bloedarmoede zich vaak heel zwak en moe kan voelen en in de ergste gevallen vaak flauwvalt. Dit is vaak te verhelpen door het slikken van ijzertabletten.

 

Witte bloedcellen

Een ander type bloedcellen in de vaste bestanddelen van het bloed zijn witte bloedcellen. Deze worden ook wel leukocyten genoemd. Witte bloedcellen worden gemaakt in het beenmerg en hebben wel een celkern, maar geen vaste vorm. Doordat ze geen vaste vorm hebben, kunnen deze bloedcellen makkelijk door de wand van de haarvaten. Dit is goed ook, want witte bloedcellen spelen een grote rol bij de afweer van het lichaam.

Er zijn namelijk twee type witte bloedcellen. De ene type maakt ziekteverwekkers die het lichaam zijn binnengedrongen onschadelijk door deze in te sluiten en vervolgens te verteren. Hierbij gaat de ziekteverwekker dood. Denk hierbij maar aan Pacman. Het proces van insluiten en doden van de ziekteverwekker wordt fagocytose genoemd.

Een ander type witte bloedcellen zorgen ervoor dat ze bij aanraking met een ziekteverwekker een soort signaalstoffen worden gemaakt die de ziekteverwekker bij een toekomstige besmetting beter doen herkennen en sneller kunnen doden. Deze signaal stoffen noemen we antistoffen. Het die van een vaccinatie is dat het lichaam antistoffen gaat maken.

 

Bloedplaatjes

Dan komen we bij het laatste onderdeel van de vaste bestanddelen van het bloed. Dat zijn de bloedplaatjes. Bloedplaatjes zijn eigenlijk geen echt cellen, maar fragmenten van uiteengevallen cellen. Ze hebben geen celkern, maar ook bloedplaatjes worden gemaakt in het beenmerg van je botten.

Dan vraag je nu af: ‘Wat doen bloedplaatjes dan op het moment dat ze geen echte cellen zijn?’ Bloedplaatjes spelen een belangrijke rol bij de bloedstolling. Samen met het plasma-eiwit fibrinogeen, zorgen bloedplaatjes voor de bloedstolling. In de verdiepening zit meer informatie over de bloedstolling.

 

 

Trombose (Stolsel in bloedvat)