18, en nu?

Wat gaat er voor jou veranderen?

Als je 18 bent gaan er veel dingen veranderen. Je bent niet alleen een jaartje ouder, maar ook economisch gaan er dingen veranderen. Dit is voor iedereen hetzelfde.

Hieronder lees jij per kopje wat er gaat veranderen als jij 18 bent geworden.

Klik hier onder op één van de onderdelen en kijk wat er voor jou gaat veranderen als je 18 bent! (Deze informatie is gebaseerd op dat je werkt als je 18 bent, nog bij je ouders woont en gaat studeren aan het mbo.)

Kwalificatieplicht: Vanaf 18 jaar heb je geen kwalificatieplicht meer. Dit betekent dat je niet meer naar school hoeft. Ook al heb je geen diploma(’s).

Lesgeld betalen: Als je op 1 augustus (de eerste dag van het studiejaar) 18 jaar of ouder bent, moet je lesgeld betalen. Het gaat om een vast bedrag dat je elk studiejaar betaalt voor je opleiding. De hoogte van het bedrag is wettelijk bepaald. Het lesgeld betaal je aan DUO. Je krijgt hierover automatisch bericht. Als je op 1 augustus van een studiejaar nog geen 18 jaar bent, dan hoef je voor dat jaar geen lesgeld te betalen.

Minder loonheffing vragen aan werkgever: Omdat je een opleiding doet en een bijbaan hebt, kun je je werkgever de studenten-en scholierenregeling laten toepassen. Hij houdt dan geen of minder loonheffing in op je loon. Je krijgt dan meer loon uitbetaald.

Studiefinanciering aanvragen: Omdat je op je 18e een voltijd- of bol-opleiding aan het mbo volgt, kun je studiefinanciering aanvragen. Studiefinanciering voor het mbo bestaat uit 4 onderdelen: een basisbeurs, een aanvullende beurs, een lening en een studentenreisproduct. De basisbeurs en het studentenreisproduct zijn er voor iedereen. Een aanvullende beurs en een lening kun je extra aanvragen. Studiefinanciering vraag je aan bij DUO. En gaat in vanaf het 1e kwartaal na je 18e verjaardag. Omdat je bij je ouders woont, krijg je minder studiefinanciering dan wanneer je uitwonend bent.

Werktijden: Vanaf je 18e gelden dezelfde werktijden als die voor volwassenen. Je mag bijvoorbeeld maximaal 12 uur per dienst werken en maximaal 60 uur per week werken. Ook mag je voortaan 's nachts werken, oproepdiensten doen en overwerken. In je cao kunnen afwijkende regels staan.

Keuze maken over orgaandonatie: Heb je jouw keuze nog niet vastgelegd in het Donorregister? Dan krijg je na je 18e verjaardag automatisch een brief met een donorformulier. In deze brief word je verzocht om een keuze over orgaandonatie te maken. En om jouw keuze in het Donorregister vast te leggen.

Bijstand: Omdat je studiefinanciering kunt krijgen, heb je mogelijk geen recht op een bijstandsuitkering. Een bijstandsuitkering is bedoeld voor iemand die niet in zijn eigen levensonderhoud kan voorzien. Dit betekent bijvoorbeeld dat je geen geld hebt om je kleding en ziektekostenverzekering te betalen. Een voorwaarde is dat je geen andere uitkering mag hebben waarmee je deze kosten kunt betalen. Let op: je ouders zijn onderhoudsplichtig totdat je 21 jaar bent. Dit betekent dat zij moeten meebetalen aan jouw levensonderhoud als je het zelf niet (helemaal) kunt betalen. Als je ouders niet kunnen meebetalen, kun je bijzondere bijstand aanvragen bij de gemeente.

Kinderalimentatie: Zijn je ouders gescheiden? Dan krijgt 1 van je ouders misschien kinderalimentatie om jou te kunnen onderhouden. Vanaf je 18e is het mogelijk om zelf de kinderalimentatie te ontvangen. Dit regel je met je ouder(s). De kinderalimentatie stopt uiterlijk zodra je 21 jaar wordt. Maar het kan ook eerder. De alimentatie stopt ook als jij financieel zelfstandig bent. Dit is zo als je een baan hebt met minimaal het minimumjeugdloon.

Kinderbijslag stopt: De kinderbijslag stopt altijd als je 18 jaar wordt. Maar soms stopt de kinderbijslag ook eerder. Als je op je 18e een voltijdopleiding aan mbo volgt, kun je studiefinanciering krijgen.

Kindergebondenbudget stopt: Kindgebonden budget is een tegemoetkoming in de kosten van kinderen tot 18 jaar. Het kindgebonden budget eindigt altijd in de maand van je 18e verjaardag. Dit gaat automatisch. Soms stopt het kindgebonden budget al eerder. Als je ouder geen kinderbijslag meer voor je krijgt, dan krijgt je ouder ook geen kindgebonden budget meer. Heb je nog broers of zussen jonger dan 18 jaar? Dan krijgt je ouder(s) voor hen nog wel kindgebonden budget.

Sociale huurwoning en huurtoeslag: Ben je op zoek naar een huurwoning? Vanaf 18 jaar kom je misschien in aanmerking voor een sociale-huurwoning. Bij een sociale-huurwoning gelden maximale huurprijzen en een maximale huurverhoging. Als huurder van een sociale-huurwoning kun je misschien huurtoeslag krijgen. Huurtoeslag is een bijdrage in de huurkosten. In de vrije sector gelden deze regels niet.

Zorgtoeslag aanvragen: Zorgtoeslag is een tegemoetkoming in de kosten van je verplichte zorgverzekering. Of je zorgtoeslag krijgt is afhankelijk van de hoogte van je inkomen. Als je inkomen niet te hoog is kun je zorgtoeslag krijgen. Zorgtoeslag krijg je niet automatisch. Je kunt het aanvragen bij de Belastingdienst.

DigiD aanvragen: Vanaf je 18e moet je een aantal zaken regelen met de overheid. Denk bijvoorbeeld aan een toeslag aanvragen. Hiervoor heb je onder meer een eigen DigiD nodig. Met je DigiD kun je inloggen op websites van de overheid. Heb je nog geen DigiD? Vraag deze dan aan. Houd er rekening mee dat de aanvraag van een DigiD 5 dagen kan duren. Veel zaken met de overheid kun je regelen via de DigiD app. Je hebt ook dan eerst een DigiD nodig.

Aangifte inkomstenbelasting doen: Als je aangifte inkomstenbelasting doet, kun je te veel betaalde belasting terugkrijgen. Of je moet nog niet betaalde belasting betalen.

Bijbaan in loondienst Werk je in loondienst? Mogelijk wordt er te veel belasting ingehouden op je loon. Vul de aangifte inkomstenbelasting in. Krijg je meer dan € 14 terug? Verstuur dan je aangifte. Krijg je niets terug of minder dan € 15? Dan hoef je de aangifte niet te versturen.

Bijbaan niet in loondienst Heb je bijvoorbeeld een krantenwijk als bijbaan, een eigen onderneming of ben je zzp’er? Dan heb je over deze inkomsten nog geen belasting betaald. Vul de aangifte inkomstenbelasting in. Moet je meer dan € 45 betalen? Verstuur dan je aangifte. Is het te betalen bedrag € 45 of lager? Dan hoef je de aangifte niet te versturen.

Ik heb bericht gehad Heb je bericht gehad van de Belastingdienst dat je aangifte inkomstenbelasting moet doen? Doe dan altijd aangifte.

Uitvaartverzekering afsluiten: Vanaf je 18e kun je een eigen uitvaartverzekering afsluiten. Hiermee verzeker je de kosten van een uitvaart. Je behoedt je nabestaanden voor de kosten van bijvoorbeeld een uitvaartverzorger. Sluit je deze nu af, dan betaal je minder premie dan dat je dat later doet. Het risico is namelijk kleiner dat de verzekeringsmaatschappij al snel moet uitkeren. Let op: het kan zijn dat je al bent meeverzekerd via de uitvaartverzekering van je ouder(s). Of dit zo is, staat in de polisvoorwaarden van de verzekering van jouw ouder(s). Daar kan ook staan of je de verzekering onder gunstige voorwaarden op je eigen naam kunt zetten.

Zorgverzekering afsluiten: Vanaf de 1e maand nadat je 18 jaar bent moet je een eigen basisverzekering voor zorgkosten hebben. Je moet die zelf afsluiten. Dit kan bij de zorgverzekeraar van je ouder(s). Of bij een andere zelf gekozen verzekeraar. Je kunt een aanvullende verzekering afsluiten, maar dat is niet verplicht. Let op: je hebt een eigen risico voor zorgkosten. Dit is een bepaald bedrag aan zorgkosten dat je eerst zelf moet betalen, voordat de zorgverzekeraar over gaat op vergoeding. De zorgverzekeraar vergoedt alle zorgkosten boven het eigen risico. Je kunt kiezen voor een hoger eigen risico, dan betaal je een lagere premie.

Bankrekening openen: Heb je nog geen bankrekening? Vanaf 18 jaar kun je zelf een betaal- of spaarrekening openen bij een bank. Hiervoor heb je geen toestemming meer nodig van je ouder(s). Heb je al een rekening bij een bank? En heb je nog niets gehoord van je bank? Vraag dan na wat er gebeurt met je rekening zodra je 18 jaar bent. Mogelijk krijg jij automatisch als enige toegang tot je betaal- of spaarrekening. En hoef je verder niets te doen.

Abbonementen en contracten afsluiten: Met 18 jaar ben je zelf financieel verantwoordelijk. Je kunt zonder toestemming van je ouder(s) een telefoon- of ander abonnement afsluiten. Let op: je bent dus zelf verantwoordelijk voor eventuele schulden, betalingsachterstanden en afgesloten contracten. Je ouders kunnen eventuele aankopen of leningen die je afsluit niet meer terugdraaien.

Alcohol kopen: Met 18 jaar mag je alcohol drinken, bij je hebben en kopen. Voor het personeel achter de kassa kan het lastig zijn je leeftijd in te schatten. Daarom vragen verkopers naar de legitimatie van iedereen die er niet duidelijk ouder uitziet dan 25 jaar. Het helpt de verkoper als je je legitimatie al klaar hebt als je bij de kassa komt.

Autorijden zonder coach: Heb je al een autorijbewijs? Vanaf 18 jaar mag je een auto besturen zonder begeleiding van een coach. Je mag dan zelfstandig de weg op. Voor jou gelden dan dezelfde regels als voor alle andere beginnende bestuurders.

Motorrijbewijs halen: Wil je je motorrijbewijs halen? Vanaf 18 jaar mag je praktijkexamen doen voor een lichte motor.

Stemmen: Elke Nederlander met kiesrecht mag vanaf zijn 18e jaar stemmen. Dit is het actief kiesrecht (ook wel stemrecht genoemd). Stemmen is in Nederland niet verplicht. Met 18 jaar kun je je ook verkiesbaar stellen. Dit is het passief kiesrecht.