Stap 5

Ook sociaal gedrag moet je leren (lezen)
Veel diersoorten leven in groepen. Wat betekent dat voor een dier?

Lees het volgende Kennisbankitem:

KB: Sociale dieren

Bekijk nu ook het volgende filmpje:

Video: SchoolTV: De wisent

Vroeger leefden ze in het wild in bossen en duinen in Europa.
Nu zijn ze met uitsterven bedreigd; de wisenten.

Opdracht 1 Groepen
Maak een tabel met daarin zoveel mogelijk overeenkomsten en verschillen tussen de drie verschillende groepen. Beantwoord de vragen.

  1. Welke uitwerking hebben de stoffen in de urine van de koningin van de naaktmol?
    1. De mannetjes zijn onvruchtbaar doordat ze geen zaadcellen produceren.
    2. De vrouwtjes zijn onvruchtbaar doordat er geen eisprong is.
    3. De mannetjes mogen alleen met de koningin paren.
  2. In de module Prikkelen en verleiden heb je de term adaptieve eigenschap leren kennen.
    Bij de naaktmol krijgt alleen de koningin nakomelingen. Voor de andere dieren lijkt dit gedrag niet adaptief.
    Bedenk op welke manier de andere vrouwtjes in de kolonie toch meewerken aan het doorgeven van hun eigen genen.
  3. Een kudde wisenten wordt bij elkaar gehouden door ...
    1. het tegelijk produceren van bepaalde signalen.
    2. het verdedigen tegen een vijand.
    3. het volgen van de leider.
  4. Een pinguïnkolonie is een voorbeeld van ...
    1. een hiërarchische groep.
    2. een anonieme groep.

Als je met anderen samen leeft, moet je rekening houden met elkaar.
Je zult aan elkaar moeten kunnen zien hoe het met de ander is.
Dat communiceren gaat meestal via lichaamstaal. Je kunt er zelfs vaak de positie in de rangorde binnen de groep aan aflezen.
Posities van kop, lippen, oren en staart geven aan in welke stemming een dier is.
Soms zijn er twee stemmingen tegelijk (conflictgedrag), en dan kun je dat ook zien.
Ook bij mensen is lichaamstaal belangrijk, vooral als je leiding moet geven, zoals bij leraren.

Opdracht 2 Hondengedrag

Applet: Hondengedrag

  1. Bekijk de applet van de aanvals- en vluchtgedrag en kijk hoe de stand van lippen, ogen, oren en haren verandert. Welke verbanden zie je?
    Neem de tabel over en vul deze in.
    Kies uit:
    plat naar achteren, naar voren gericht, recht overeind, slap, plat, bijna dicht, opgetrokken, wijd open.
      Aanval Vlucht
    lippen    
    ogen    
    oren    
    haren    
  2. Hoe heet de vorm van conflictgedrag die in de afbeelding zichtbaar gemaakt wordt?

    KB: Erfelijk bepaald gedrag
    Licht je antwoord toe.

Bestudeer uit de Kennisbank de volgende items:

KB: Communicatie
KB: Taakverdeling

Hondenagressietest
Er zijn honden die agressief gedrag vertonen naar bijvoorbeeld hun baas, naar kinderen of naar andere honden. Dat kan komen door aanleg, door opvoeding of door ongewone omstandigheden.
Honden die na een bijtincident worden opgepakt, moeten een stresstest ondergaan.
Wat wordt er getest? En hoe?

Bekijk:

Opdracht 3 Agressietest
Niet iedereen is blij met deze procedure. Bestudeer hier waarom niet.
Wat is jouw mening over het huidige beleid?

Opdracht 4 Lichaamstaal - 1
Ben je op zoek naar een baantje.
Kijk dan naar deze tips over lichaamstaal.

Maak samen met een klasgenoot aan de hand van het filmpje een lijstje met tips voor docenten (in opleiding).
Vul samen met de klas deze lijst aan.

Ook wij zijn sociale dieren en een goede communicatie is voor ons dus essentieel.
Dat betekent ook dat we elkaars signalen goed moeten begrijpen.
Dat lukt niet altijd. Niet alleen in taal, ook in lichaamstaal kunnen mensen van elkaar verschillen.

Opdracht 5 Lichaamstaal - 2
Lees lichaamstaal en cultuur, spreken met handen en voeten .
Bespreek het artikel in de klas en inventariseer zo mogelijk nog enkele andere “misverstanden”.