De sociaal-politieke structuur van Spanje tussen 1930 en 1940

Een revolutionair comité onder leiding van Alcála Zamora riep in 1931 de Spaanse Republiek uit. Nadat er na afloop van de gemeenteraadsverkiezingen rellen uitbraken en de koning van Spanje, Alfons XIII, het land ontvluchtte riep deze comité zich uit als interim-regering met Alcála Zamora als staatshoofd hiervan. Hoewel het systeem in Spanje veranderde van een monarchie naar een democratie was het land zeer instabiel omdat er heel grote verschillen tussen links en rechts in het land waren.

Met het uitroepen van de Spaanse Republiek werd er een linkse grondwet aangenomen waarin er drastische maatregelen werden genomen: er werden landhervormingen uitgevoerd, een sterke antiklerikale wetgeving, lokaal werden er in verschillende delen van Spanje spontaan overgegaan op collectivisatie, mensen die betrokken waren bij de dictatuur van Miguel Primo de Rivera voorafgaand de Spaanse Republiek werden vervolgd en gestraft, er kwam officieel een scheiding tussen kerk en staat wat openlijk werd bekritiseert door Spaanse bischoppen.

Al deze ontwikkelingen en wijzingen in de grondwet leidden er toe dat een deel van de rechtse Spanjaarden zich in het nauw gedreven voelden. Op 10 augustus 1932 pleegde generaal José Sanjurjo een mislukte staatsgreep tegen de Spaanse Republiek. De spanningen liepen daarna hoog op. De retoriek van links en rechts werden in de jaren erna steeds dreigender, vooral bij de verkiezingen van 1936 waarbij het Volksfront, een linkse alliantie, krap won.

Vlag van de Volksfront
Vlag van het Volksfront

De gebeurtenissen in het land werden erger en erger. Het geweld tussen de Republikeinen, links, en de Nationalisten, rechts, laaide op waarna het land langzaam maar zeker een chaotisch pad in sloeg.

 

 

 

 

 

 

Begrippen

Antiklerikaal: Een stroming die zich keert tegen de invloed en machtspositie van de geestelijkheid en kerk op het vlak van het openbaar leven, het onderwijs of politiek.

Collectivisatie: Het maken tot gemeenschappelijk eigendom maken van eerder privé-eigendom bijv. boerderijen.

Alliantie: Bondgenootschap

Republikeinen: Een collectief begrip voor links georiënteerde partijen waaronder het Volksfront, CNT en UGT vielen.

Nationalisten: Een collectief begrip voor rechts georiënteerde partijen waaronder de Falangisten, Carlisten en Alfonsisten vielen.