Stap 1. Kennisclip

Nederland is een multiculturele samenleving. Dat betekent dat er veel verschillende mensen leven. De één is moslim, de ander is christen; de een is blank, de ander gekleurd. De wieg van de één heeft in Peking gestaan en de wieg van een ander in Zwijndrecht.

Hoe is Nederland een multiculturele samenleving geworden?

Nederland deed niet mee aan de Eerste Wereldoorlog. Daarom kwamen er veel mensen naar Nederland, omdat het daar vrede was. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen er juist veel mensen weg, omdat het in ons land toen oorlog was. Ook na de oorlog emigreerden veel mensen naar Amerika, Australie, Zuid- Afrika en andere landen. Vanaf de jaren zestig kwamen  er juist veel mensen naar Nederland toe, vooral om in ons land te werken. Als mensen naar een land toekomen noem je dat immigratie.

 

Er is een onderscheid tussen autochtoon en migrant. Autochtonen zijn de mensen die vanaf hun geboorte Nederlander zijn. Migranten worden ook wel buitenlanders, etnische minderheden of nieuwe Nederlanders genoemd.  Volgens de omschrijving van het CBS (Centraal bureau voor de Statistiek) is iemand een migrant als hij in Nederland woont, maar uit een ander land afkomtig is of als ten minste één van zijn ouders in een ander land geboren is.

 

Wie zijn het?

Uit welke landen zijn deze mensen geëmigreerd en om welke redenen? De meeste mensen met een migrantenafkomst komen uit Turkije, Suriname, Marokko of de Nederlandse Antillen. In deze landen is er minder welvaart dan in West-Europa.

 

We kunnen vier groepen onderscheiden:

1. Vluchtelingen. Als mensen hun geboorteland ontvluchten, zijn ze vluchteling. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom mensen vluchteling worden.

A. Politieke redenen. Er zijn landen op de wereld waarin de bevolking wordt onderdrukt. De overheid kan mensen die tot de verkeerde groep behoren vervolgen, martelen en zelfs doden. Het kan ook zijn dat er een burgeroorlog tussen twee stammen aan de gang is.

B. Religieuze redenen. In Nederland heb je vrijheid van godsdienst. Dit betekent dat de mensen zelf mogen weten welk geloof zij aanhangen. In andere landen is soms geen vrijheid van godsdienst. Zo moet men is sommige landen verplicht moslim zijn.

C. Economische redenen. Misschien ben je er aan gewend, maar Nederland behoort tot  de rijkste landen van de wereld. Als je in Nederland niet kunt werken, krijg je bijvoorbeeld een uitkering. Dit is niet in alle landen het geval. Mensen die naar Nederland komen omdat zij hier willen werken en een nieuw bestaan opbouwen, noemen we daarom economische vluchtelingen.

 

2. Gastarbeiders

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog was Nederland hard bezig om het land weer op te bouwen. In de jaren '60 ontstond een groot tekort aan arbeidskrachten. Vooral aan mensen die laaggeschoold werk moesten doen. Naast laaggeschoold werk was het ook meestal werk waar Nederlanders geen zin in hadden. De Nederlandse regering ging toen actief op zoek in het buitenland naar werknemers. Deze vond men in landen als Italië en Spanje en later in Turkije en Marokko.  Deze mensen wilden graag in Nederland werken, omdat ze in hun eigen land werkloos waren of weinig verdienden. Zij werden in Nederland met open armen ontvangen. De term 'gastarbeiders' geeft al aan dat het de bedoeling was dat deze mensen tijdelijk in Nederland zouden verblijven. Dit is niet zo gegaan. De gastarbeiders haalden na verloop van tijd namelijk hun vrouwen en kinderen ook naar Nederland. Dit noemen we gezinshereniging. 

 

3. Repatrianten

Nederland heeft in de 17e eeuw veel handel gedreven met andere landen. In die tijd veroverde Nederland ook een aantal landen in de wereld. Dit noem je kolonies. Zo waren Suriname, Indonesië en de Nederlandse Antillen lang onderdeel van Nederland. Nu is alleen een gedeelte van de Nederlandse Antillen nog een gemeente van Nederland. Sommige inwoners van de voormalige koloniën kwamen naar Nederland. Je kunt ze repatrianten noemen, omdat hun eigenlijke moederland is. Ook Nederlanders die het gebied bestuurden of daar werkten, kwamen terug naar Nederland.

 

4. Arbeidsmigranten

De voorgaande groepen kwamen in het verleden naar Nederland. De arbeidsmigrant die we hier bespreken, komt tegenwoordig in Nederland werken. Dit zijn in de eerste plaats de mensen uit Polen die in Nederland komen werken en hier tijdelijk wonen. Een steeds groter wordende groep neem ook hun gezin mee naar Nederland. Polen en mensen uit andere landen uit Oost-Europa doen voornamelijk laaggeschool werk, zoals werken in een champignonkwekerij of in de kassen. Naast Polen komen er ook mensen uit de VS, China of Kenia. Mensen uit China beginnen vaak een restaurant in Nederland, mensen uit Amerika gaan werken bij een groot Nederlands bedrijf en mensen uit Kenia komen vaak te werken in de ICT-sector.

 

Cultuurverschillen

Nederland is een pluriforme samenleving: er leven meerdere culturen naast elkaar. Dat wil nog niet zeggen dat die culturen voor een langere tijd onveranderd in stand blijven. Er zijn altijd ontwikkelingen die invloed hebben op die culturen. Hieronder worden enkele belangrijke begrippen nader toegelicht. 

 

Integratie

Als verschillende culturen voor een gedeelte of geheel samensmelten, spreken we van integratie. Men hoeft dan niet de eigen godsdienst, tradities en gebruiken op te geven. Maar men past zich zoveel mogelijk aan aan de dominante cultuur. Er wordt verwacht dat men zich houdt aan de waarden en basisnormen van de samenleving. Elke (sub)cultuur heeft bestaansrecht zolang de regels van de samenleving niet worden overtreden.

 

Segregatie

Het tegenovergestelde van integratie is segregatie. Het woord betekent 'scheiding'. Als het gaat om bevolkingsgroepen en culturen wordt gesproken over sociale segregatie. Culturen blijven naast elkaar bestaan. Er is nauwelijks of geen sprake van vermenging.

 

Assimilatie

Als een cultuur volledig opgaat in een andere cultuur, spreken we van assimilatie. De leden van een geassimileerde cultuur spreken de taal van de heersende cultuur. Ook kleedt men zich volgens de gebruikelijke mode, doet men volledig mee met tradities en ceremonies. In hun gedrag is er geen verschil meer te zien met de gebruiken die gewoon zijn in de dominante cultuur. Men is als het ware 'geabsorbeerd' door de gevestigde gemeenschap. 

 

Melting pot 

Het begrip 'melting pot' komt uit Amerika en betekent smeltkroes. Hiermee wordt de vermeninging aangeduid van verschillende culturen tot een nieuwe, apart (sub)cultuur.  Een melting pot ontstaat in een multiculturele of pluriforme samenleving. Een bekend voorbeeld van een melting pot is de Creoolse cultuur en taal in (voormalige) koloniën als Suriname. Daar werkten slaven die uit verschillende delen van Afrika afkomstig waren. Om met elkaar te kunnen communiceren moesten zij een nieuwe gemeenschappelijke cultuur en taal 'uitvinden'.


 

 

 

 

 

 

Dit is een extra filmpje voor het geval je liever luistert, dan leest. Na het zien van dit filmpje:

- Weet je waarom Nederland een multiculturele samenleving heeft

- Ken je verschillende ontwikkelingen binnen Europa op het gebied van immigratie

 

 

Extra filmpje