5. Postmoderne Kunst

Postmoderne kunst
Het postmodernisme in de kunsten komt als reactie tegen het modernisme. De laatste decennia van de vorige eeuw zijn kunstenaars op zoek naar nieuwe wegen. Alles lijkt al gedaan, dus wat nu? ​​De grens tussen de cultuur van de elite (high culture ) en de cultuur van de massa (low culture) verdwijnt. De twee uitersten worden juist gecombi-neerd in de postmoderne kunst.

In het postmodernisme is er niet één waarheid. Wat jij zegt is waar. Wat ik zeg ook. Wat een ander zegt ook. Dat leidt tot het accepteren van verschillende visies op de wereld, op de werkelijkheid en dus ook op de kunst -naast elkaar. We noemen dat pluralisme. De kunstenaar is niet meer iemand die originele werken maakt, hij is nu een ‘bricoleur’, iemand die verschillende elementen samenvoegt tot een nieuw kunstwerk. Verschillende kunsthistorische stijlen en kunstdisciplines worden door kunstenaars samengevoegd binnen één kunstwerk. In het postmodernisme staat vooral het idee, het concept, centraal. Het gaat dus niet meer om een goede techniek of om een mooi plaatje, maar om het idee dat achter het werk schuilt.

In postmoderne kunst zie je een mix van allerlei stijlen en stromingen; je ziet allerlei soorten invloeden: vanuit de massacultuur, de urban cultuur, de high-art, de technologie en je ziet ook een vermenging van soorten kunsten (dans, toneel, beeldende kunst en muziek in de videoclip bijvoorbeeld). Postmodernisten spelen een spel met citaten uit 'hoge' en 'lage' cultuur, die ze met elkaar laten botsen.
 

Muziek
In de muziek zie je dat postmodernisme veel gebruik maakt van technologie: samples worden gebruikt, maar ook technieken als het 'scratchen' uit de hiphop cultuur (heen en weer bewegen van de naald over een vinylplaat) komen veel voor. Bij muziek kun je denken aan popmuziek van JayZ (sample uit de musical Annie in It's a hard knock life); kraftwerk, een Duitse groep die popmuziek maakte met computers; Run DMC -waarin urban cultuur (hiphop/ rap) en popmuziek (massacultuur) vermengd worden.

Dans
Merce Cunningham heeft jarenlang gewerkt als choreograaf, vandaar dat je zijn naam ziet als voorbeeld bij de kunst in de jaren 60 en 70 maar ook bij de postmoderne danskunst. Hij heeft allerlei invloeden in zijn werk opgenomen. Hij maakt zowel gebruik van alledaagse elementen als technologie in zijn danscomposities. Anne Teresa de Keersemaeker is beroem geworden met haar herhalingen van alledaagse bewegingen: je hand door je haar halen, je stoel opzij schuiven etc. Zij maakt inhaar werk gebruik van citaten.

Beeldende kunst
Jeff Koons maakt kleine kitschbeeldjesheel groot, of laat dat doen door zijn assistenten. Hij lijkt regelrechte massacultuurproducten te maken, gericht op winst maken of shockeffectenveroorzaken. Je kent van hem het werk met de pink-panther; het werk met Michael Jackson en zijn aapje bubbles. Tegenwoordig maakt hij ballonnenhondendie van gepolijst staal gemaakt zijn. Ook het werk van Keith Haring -de graffitiwerken die eerst in de metro en later in het museum te zien waren, valt duidelijk onder het postmodernisme. In de architectuur hebben we het Disney-hotel van Michael Graves als typerend voorbeeld van de massacultuur bekeken.

Theater
Postmoderne theatervoorstellingen zijn voorstellingen waarin je ziet dat er afstand genomen word van de traditionele theatervorm en verteltechniek en waarin je een combinatie van verschillende elementen en stijlen ziet. Je ziet dan vaak ook gebruik van multimedia en een fragmentarisch beeld. Voorbeelden zijn: Jan Fabre, Guy Cassiers, Dirk Tanghe (regisseurs), Dood Paard, De Paardenkathedraal (theatergroepen)maar ook bijv. The Ashton Brothers vanwege hun combinatie van theater, comedy en muziek.

Film
Films van Tarrantino (Pulp Fiction; Jackie Brown) zijn bij uitstek postmodernefilms: je ziet daarin een combinatie van allerlei filmgenres en stijlen. Ook hoor je vaak muziek uit allerlei tijden en wordt er verwezen naar andere films. Beroemde voorbeelden van een postmoderne films zijn verder nog 'The Matrix' en 'The Truman Show'.

Videoclips
Videoclips zijn bij uitstek een postmoderne vorm van kunst, omdat daarin zowel sprake is van grensoverschrijdingen in de kunsten -muziek, dans, theater, beeldende kunst -als sprake is van gebruik van elektronische media; stijlcitaten etc. De clips van Bjork (It's all so quiet), Beyoncé (Countdown) en Madonna (Express yourself) zijn hiervan voorbeelden.

Mode
Ook in de mode zie je dat er postmoderne vormen bestaan: Jean-Paul Gaultier, Vivienne Westwood, John Galliano en Alexander McQueen citeren allemaal uit de modegeschiedenis. Zij verwijzen naar modestijlen, silhouetten etc. uit de kostuumgeschiedenis, maar verbinden deze vervolgens weer met subculturen met hedendaagse invloeden etc. Zo maken zij hun eigen stijl -die opgebouwd is uiteen eclectische mix van stijlen.