Een parlementaire democratie moet goed werken, anders komt de rechtstaat en de democratie in gevaar. Om goed te functioneren (werken) zijn er een aantal zaken die belangrijk zijn. Hieronder worden een aantal van die zaken genoemd.
Verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn normaal gesproken om de vier jaar. Hier spelen een aantal factoren een rol bij de besluitvorming van de burgers. Een aantal voorbeelden hiervan staan hieronder opgesomd.
zwevende kiezers
peilingen
rol van de lijsttrekker
kabinetsformatie
coalitievorming
regeerakkoord
parlementair jaar:
begroting
Miljoenennota
Troonrede
Prinsjesdag
behandeling van de begroting door het parlement.
De Tweede Kamer als medewetgever:
Hoe komt een wet tot stand?
Er is een maatschappelijk probleem
Een minister of Tweede Kamerlid maakt een wetsvoorstel
De Tweede Kamer debatteert over het wetsvoorstel
Als Tweede Kamerleden iets willen veranderen (recht van amendement), dan wordt dit voorgesteld
De Tweede Kamerleden stemt over eventuele amendementen en het definitieve wetsvoorstel
De Eerste Kamer stemt over het wetsvoorstel
De koning en de verantwoordelijke minister tekenen het wetsvoorstel
De wet wordt gepubliceerd in de Staatcourant.
De Tweede Kamer controleert de regering:
recht van interpellatie: de ministers en staatssecretarissen ter verantwoording roepen in een debat
recht van enquête: onderzoek instellen door een speciale commissie
vragenrecht: het recht om mondelinge en schriftelijke vragen te stellen
recht van motie: het recht om een schriftelijke mening te geven over het beleid van een minister
budget of begrotingsrecht: de begroting goed- of afkeuren of wijzigen: deze laatste behoort ook tot de wetgevende taak.
De ministeriële verantwoordelijkheid:
De bevoegdheden (macht) van de Koning zijn beperkt door de Grondwet (de constitutie). Formeel heeft de Koning geen politieke macht. In een parlementaire democratie zijn de ministers verantwoordelijk voor het beleid en daarom zijn de ministers verantwoordelijk voor wat de Koning zegt en doet in het openbaar. Dit wordt ministeriële verantwoordelijkheid genoemd.
Kabinetscrisis:
Als er problemen zijn tussen het parlement en een minister, dan kan dit leiden tot het aftreden van een heel kabinet. Dit noem je een kabinetscrisis