Naamgeving
Voorvoegsel |
Uitgang |
oxo- |
-al (aan het eind van de keten) |
Naamgeving
Zit de =O groep IN de keten dan noemen we dat een keton met de uitgang -on. De plek aangeven van een keton hoeft pas vanaf pentanon.
Deze stof heet nog gewoon butanon.
Zit de =O groep aan het BEGIN OF EIND van de keten dan noemen we dat een aldehyde met de uitgang -al. Omdat aldehyden altijd aan het begin of eind van de keten zitten krijgen ze geen aanduiding met een cijfer als ze de belangrijkste groep zijn. De aldehyde zit dan altijd op plek 1.
Bekende ketonen
Aceton
Aceton is het bekendste voorbeeld van een keton. De systematische naam is propanon maar die zul je niet snel tegenkomen op de fles. Het is een veel gebruikt oplosmiddel. In het laboratorium wordt het soms ook gebruikt om organisch glaswerk na het wassen goed te drogen.
Ketodieet
Een bekent dieet van de laatste tijd is het ketodieet. Het idee is dat je weinig suikers uit koolhydraten binnen krijgt maar je calorieën uit vetten haalt. Je lever breekt de vetzuren af en daar komen ketonen vrij die gebruikt worden als brandstof.
Ketonen zijn recent ook ontdekt door de sportwereld om dat ze prestatiebevorderend kunnen werken.
Bekende aldehyden
Formaldehyde
De systematische naam van Formaldehyde is methanal. Formaldehyde wordt naast ethanol gebruikt om ‘sterk water’ mee te maken. In het geval van formaldehyde heet het formaline. (37% formaldehyde in water) Wellicht ben je bekend met de term ‘op sterk water zetten’? Dat doe je als je een organisme wilt conserveren. Een bekende kunstenaar Damien Hurst heeft er nog twee bekende kunstwerken mee gemaakt.
Acetaldehyde
Acetaldehyde noemen we ook wel ethanal. Deze stof zorgt voor je kater. Het zorgt er namelijk voor dat er water wordt onttrokken aan je lichaam. Dus ook je hersenen. Vandaar de hoofdpijn.