Standaardverslag: Het smelt
Samenvatting:
In 1988 worden in het Vlaamse dorpje Bovenmeer slechts drie kinderen geboren: Eva, Laurens en Pim. Als 'de drie musketiers' brengen ze samen hun jeugd door. In de puberteit wordt hun vriendschap op de proef gesteld als de jongens Eva betrekken bij een spel waarbij meisjes vernederd worden. Eva blijft solidair totdat ze zelf het slachtoffer wordt, waarna ze de jongens niet meer wil zien. Dertien jaar later krijgt ze een uitnodiging om de dood van Pims broer Jan te herdenken. Met een blok ijs in de kofferbak rijdt Eva terug naar haar geboortedorp.
Eva is het middelste kind in het gezin. Jolan is haar oudere broer en Tesje haar jongere zusje. Hun ouders hebben beiden een alcoholprobleem en zijn suïcidaal. Eva en de twee jongens uit haar geboortejaar, Pim en Laurens, worden op school in een bijzetklasje geplaatst. Eva speelt liever met hen dan met meisjes en 'de drie musketiers' zijn vaak te vinden op de boerderij van Pim of bij de slagerij van Laurens. Eva is in stilte verliefd op Pims oudere broer Jan, die haar een mooi meisje vindt.
Als er een computer in huis komt, begint Tesje dwangmatig gedrag te vertonen dat met de jaren toeneemt. Als hun moeder weer gedronken heeft, bekommert Eva zich om haar tengere zusje. Ze kan niet voorkomen dat haar moeder Tesjes haar met mayonaise insmeert als ze luizen heeft.
Er komt een nieuw meisje in de klas, Elisa, dat bij haar oma logeert en een paard heeft meegenomen. Eva raakt bevriend met haar, maar als Elisa Eva verruilt voor oudere vriendinnen troost Eva zich met snoepgoed dat ze met het paard deelt. Niet lang daarna gaat het dier dood.
In het laatste schooljaar kamperen de vrienden bij Laurens. Met Eva als secretaresse houden Pim en Laurens de cupmaten van de dorpsmeisjes bij in een notitieboekje. ‘s Nachts sluipen ze naar het huis van Elisa's oma, waar Laurens door de brievenbus poept.
Na de basisschool fietst Eva met Laurens naar de middelbare school, Pim gaat in een andere plaats naar een beroepsschool.
Op oudejaarsavond 1999 is er een dorpsquiz waar Eva's moeder zo dronken wordt, dat ze met een kruiwagen naar huis wordt gebracht.
Op 28 december 2001 verdwijnt Jan. Later die dag wordt hij gevonden: hij is verdronken in de beerput. Na de begrafenis gaan Eva en Laurens met Pim naar huis. Op de kamer van Jan vindt Eva een afscheidsbrief onder zijn kussen.
In de zomervakantie van 2002 laat Eva's vader haar zien dat er een strop in het werkhuis hangt om zelfmoord te kunnen plegen. Ook haar moeder heeft al eens gedreigd er een eind aan te maken. Eva ontdekt dat ze borsten krijgt en wordt voor het eerst ongesteld.
Elisa komt de vakantie bij haar oma doorbrengen. Eva, Pim en Laurens zoeken hun vertier in het zwembad bij Pim in de tuin. Ze doen het spel 'Waarheid, durven of doen'. Op de vraag wat het ergste is wat je ooit gedaan hebt, antwoordt Eva dat het haar schuld is dat het paard van Elisa dood is gegaan.
Pim en Laurens komen met een nieuw idee om meisjes te taxeren. Eva krijgt tweehonderd euro in bewaring en moet een raadsel bedenken. De jongens laten de meisjes om de beurt naar de oplossing raden. Wie het goede antwoord geeft, wint de tweehonderd euro, voor elk fout antwoord moet een kledingstuk uitgetrokken worden. Eva schaamt zich, maar wil haar vrienden niet in de steek laten. De jongens sluiten Eva steeds meer buiten door samen naar pornofilmpjes te kijken en zich af te trekken.
Elisa's oma vraagt Eva mee naar een recreatiepark. Elisa vraagt haar of ze nog maagd is waarop Eva liegt dat ze al ontmaagd is. Ze verraadt het raadsel aan Elisa. Een paar dagen later probeert Eva met een potlood haar maagdenvlies door te prikken. Ondertussen krijgt ze een hekel aan het spel omdat Pim en Laurens de spelregels veranderd hebben. Na acht keer raden krijgen de meisjes een opdracht, waarbij ze seksuele handelingen moeten verrichten.
Op 10 augustus is Elisa aan de beurt. Ze houdt zich eerst van de domme, maar geeft dan de oplossing. Opeens zijn de rollen omgedraaid: de jongens moeten zich uitkleden. Als Pim Eva de schuld geeft van de dood van het paard en de stront in de brievenbus, moet ook zij haar kleren uitdoen. De opdracht om Eva te ontmaagden mondt uit in een wrede seksuele vernedering. Als het voorbij is, pakt Eva de spa en haalt uit naar Laurens, die tussen zijn ogen geraakt wordt. Ze trekt wat kleren aan en rijdt bloedend weg op de fiets. Onderweg verliest ze haar slipje dat nog in een broekspijp zat. Ze gaat naar de slagerij, waar Laurens' moeder haar opvangt. Even later komt Laurens bloedend binnen en vertelt dat Eva hem verwond heeft.
Eva vlucht naar huis, waar Jolan haar vraagt om hulp voor Tesje te zoeken. Nadat Eva zich gewassen heeft, brengen ze Tesje naar het ziekenhuis, waar ze wordt opgenomen wegens een dwang-, eet- en slaapstoornis. Tesje wil haar ouders alleen nog zien als ze nuchter zijn.
Na die zomerdag mijdt Eva elk contact met de jongens en verzint Laurens' moeder een andere oorzaak voor Laurens wond.
Vier jaar later gaat Eva in Brussel studeren. Als haar studiegenoten in het weekend naar huis gaan, blijft ze alleen achter in het studentenhuis.
In 2015 is Eva lerares beeldende kunst. Haar enige contact is een mannelijke collega die ze af en toe oraal bevredigt. Jolan doet in Leuven onderzoek. Tesje is bij een pleeggezin ondergebracht. Pim heeft de boerderij overgenomen en Laurens helpt na zijn vaders dood zijn moeder in de slagerij.
Eva ontvangt een uitnodiging van Pim om op 30 december op de boerderij Jan te herdenken. Ze vertrekt met een blok ijs in de kofferbak naar Bovenmeer. Als de herdenking begint, sleept ze het blok ijs naar het melkhuisje. Daarna gaat ze met een emmertje mest naar de slagerij waar ze wraak neemt op het dorp door hun gourmetschotels te besmeuren. Ondertussen probeert ze vergeefs telefonisch contact te krijgen met Tesje. Weer terug in het melkhuisje gaat ze op het blok ijs staan met een strop om haar nek. Op de voicemail van Tesje spreekt ze een boodschap in.
Het dorp zal nog lang over haar napraten.
Bron: https://scholen.uittrekselbank.nbdbiblion.nl/detail/538841/het-smelt
Overzichtelijke analyse met de belangrijkste elementen uit de verhaalanalyse
Titel
De titel ‘Het smelt’ verwijst naar het ijsblok dat langzaam smelt. In het verhaal leer je dit ijsblok kennen als de oplossing van het raadsel dat Eva aan de meisjes vertelt die door Laurens en Pim uitgenodigd worden voor een soort vleeskeuring. De meiden mogen vragen stellen om zo het raadsel op te lossen en bij ieder fout antwoord moet er een kledingstuk uit. Als ze het raadsel oplossen, winnen ze tweehonderd euro of mogen ze Laurens en Pim laten doen wat de meiden willen. Maar ze winnen natuurlijk nooit. Het raadsel gaat over een dode man die aan strop hangt in een lege kamer met een plas water eronder. Wat is er gebeurd? Dat is de vraag die de meiden moeten beantwoorden. Het antwoord is dat de man zelfmoord heeft gepleegd door zijn nek in de strop te steken en op ijsblok te gaan staan. Wanneer het ijsblok gesmolten is, hangt hij zichzelf op. Aan het einde van het boek pleegt Eva op deze manier zelfmoord. Figuurlijk slaat de titel op de wraakgevoelens van Eva, die smelten ook niet.
Thema’s
In het boek gaat het vooral over het opgroeien van Eva. Het is een psychologische coming-of-age-roman. Het boek draait over het verleden en hoe dit Eva als persoon vormt. De thema’s zijn dus opgroeien en verwerken.
Motieven
Verkrachting/ seksualiteit: Laurens en Pim zijn erg met seks en meisjes bezig. Eva heeft dit veel minder. Laurens en Pim bekijken sekstapes, oefenen met beffen en aftrekken, lezen seksblaadjes en verzinnen een spel om meisjes naakt te zien. Eva wordt slachtoffer van het spelletje, Pim randt Eva aan met een gaatjesmaker en Laurens houdt haar vast. Eva wil graag dat Laurens en Pim haar konden zien als meisje dat je leuk kan vinden. Daarom draagt ze twee bh’s en probeert ze ontmaagd te worden als Elisa verteld dat ze geen maagd meer is.
Familie: In het boek spelen drie gezinnen een rol: het gezin van Eva, Laurens en Pim. Eva heeft in haar gezin de meeste problemen, haar ouders zijn ongelukkig en drinken te veel. Deze problemen zorgen ervoor dat de kinderen hieronder lijden. Eva heeft het gevoel alsof ze iedereen moet redden, Tesje krijgt dwangmatige klachten en Jolan is liever buiten dan binnen. Ook in het gezin van Pim gaat het er heftig aan toe. De broer van Pim wordt gepest en pleegt zelfmoord, dit zorgt ervoor dat ze moeder van Pim tijdelijk ergens anders gaat wonen. Pim moet grotendeels voor zichzelf zorgen en in deze tijd heeft hij zijn obsessie voor seks ontwikkeld. Het gezin van Laurens lijk vrij normaal, de moeder van Laurens lijkt ook als enige Eva te begrijpen. Achteraf beschermt zij Laurens omdat ze wel vermoedt wat er is gebeurd.
Dood: De strop is een motief dat steeds terugkeert in het boek en dit verwijst naar de dood. Op jonge leeftijd laat de vader van Eva een strop zien die hij in de schuur heeft opgehangen. Haar vader loopt elke dag met de fiets aan de hand naar huis, zodat hij later thuis is. Niet alleen haar vader heeft rare fratsen ook om haar moeder maakt zij zich vaak zorgen. Alle scherpen voorwerpen die in huis te vinden zijn moeten verstopt worden zodat zij zichzelf niks aandoet. De oudere broer van Pim pleegt zelfmoord. En natuurlijk zijn daar ook de oplossing van het raadsel en Eva’s wraak.
Tekening: Tesje en Eva tekenen veel wanneer ze jong zijn. Eva haar tekening is veel beter gelukt dan die van Tesje dus haar vader wil alleen die van Eva ophangen. Uiteindelijk hangen beide tekeningen jarenlang in de keuken. Op de dag van de wraak bezoekt Eva het huis en neemt haar tekening weer mee. De mislukte tekening van Tesje gaf veel beter weer hoe het huis en het gezinsleven eruit zag.
Tijd
Het boek heeft verschillende tijden waarin het zich afspeelt. Het ene hoofdstuk gaat over vroeger hoe het vroeger was en het andere hoofdstuk gaat over hoe het nu gaat. Het boek speelt zich zowel in de verledentijd af als in de tegenwoordige tijd. De tijd speelt zich ongeveer af rond 2002 en 2014.
Perspectief
Het boek bestaat uit drie soorten hoofdstukken. Het ene hoofdstuk bestaat uit tijden als titels en spelen af in het heden, wanneer Eva met het blok ijs terug naar Bovenmeer rijdt. Het tweede hoofdstuk heeft data als titels en speelt zich in de zomer af wanneer alles uit de hand loopt. Het laatste hoofdstuk heeft gewone titels en vertellen in het algemeen over Eva’s jeugd in Bovenmeer. Dit speelt zich niet af in chronologische volgorde. Alle hoofstukken worden vanuit het ik-perspectief verteld, vanuit Eva de Wolf. In de hoofdstukken met gewone titels vertelt ze in het verleden en kijkt ze terug op haar jeugd. In de andere hoofdstukken vertelt ze in de tegenwoordige tijd.
Ruimte
Het verhaal speelt zich vooral af in het Belgische dorp Bovenmeer. Eva groeit hier op en in de hoofdstukken met tijden als titel rijdt ze er vanuit Brussel naar terug en verblijft ze er ongeveer een dag. Het dorp lijkt vrij idyllisch. Er is een bos ('het bos van het bos'), een plas om te zwemmen, er zijn velden met koeien (van Pims vader) en van alles is er maar één: een slager (van Laurens' ouders), een kruidenier, een bakker. Er zijn wel twee cafés. Iedereen kent elkaar en weet waarschijnlijk ook wel wat zich bij Eva thuis afspeelt, maar niemand praat daar met haar over. Misschien bespreken de dorpsbewoners haar thuissituatie wel achter haar rug: Laurens moeder laat haar af en toe merken met haar mee te leven en zij is de spil van alle roddels in het dorp. 'Om noemenswaardig te worden moet je in dit dorp iets noemenswaardig over een ander vertellen.' (p. 106). Het dorp is ook vrij ouderwets: als een juf van Eva's basisschool lesbisch blijkt te zijn, wordt er flink over geroddeld en uiteindelijk wordt ze ontslagen. Omdat er in Eva's geboortejaar maar twee andere kinderen in het dorp geboren zijn, vormen ze op de dorpsschool een bijzetklasje: het ene jaar zitten ze met zijn drieën bij een lagere en het andere jaar bij een hogere klas. Hierdoor zijn ze op elkaar aangewezen. Na de basisschool moeten ze het dorp uit om naar school te kunnen: Pim gaat naar een beroepsschool in de buurt, Eva en Laurens gaan naar een middelbare school waarvoor ze twaalf kilometer moeten fietsen.
Personages
Eva de Wolf: groeit op als de schakel in een gezin dat als los zand aan elkaar hangt (p. 125). Al jong heeft ze last van depressieve gevoelens (p. 20) die uitgroeien tot een existentiële eenzaamheid (p. 356). Door de vriendschap met de jongens voelt ze zich 'een botte punt' tussen 'fijn geslepen' meisjes (p. 44). De aanname dat de eerste seksuele ervaring belangrijk is voor de rest van je leven, gaat op voor Eva. Ze is niet meer in staat seks in een relatie normaal te beleven (p. 27).
Haar broer Jolan: probeert aan de thuissituatie te ontsnappen door veel tijd buiten door te brengen of weg te lopen (p. 450).
Haar zusje Tesje: wordt door haar ouders genegeerd, behalve als er straf uitgedeeld wordt. Ze ontwikkelt stoornissen waardoor ze 'zichzelf traag aan het uitwissen' is (p. 174). Nadat ze gered is door Jolan en Eva krijgt ze een nieuwe kans in het pleeggezin. Eenmaal volwassen lukt het de kinderen niet meer om een blijvende band aan te gaan.
Vader De Wolf: is een depressieve man, moeder De Wolf is door haar alcoholverslaving niet in staat voor haar kinderen te zorgen.
Pim en Laurens: zijn gewone gezonde dorpsjongens. In de puberteit veranderen ze beetje bij beetje in sadistische monsters. Eva beschouwt haar vernedering als een straf voor hun daden (p. 399), maar de jongens komen er nooit meer op terug.
Elisa: is een jaar ouder en rijper dan het drietal. Ze bewonderen haar, waar ze misbruik van maakt.
Jan: is al dood voordat het verhaal begint. Gaandeweg komt hij naar voren als een pukkelige tiener die gepest wordt (p. 351) of genegeerd (p. 347). Dat is waarschijnlijk de aanleiding voor zijn zelfmoord.
De dorpsbewoners: representeren de bevolking van een klein Vlaams dorp, zij houden misstanden liever onder de pet dan ze aan te pakken. De moeder van Laurens blijkt een roddelaarster te zijn.
Taal
Het taalgebruik bevat enkele Vlaamse woorden die vanuit de context makkelijk te begrijpen zijn. Af en toe is er ook humor te vinden, zoals het vervalsen van de houdbaarheidsdatum door de kruidenier (p. 17-18).
Bron: https://scholen.uittrekselbank.nbdbiblion.nl/detail/538841/het-smelt
Informatie over de schrijver
De schrijfster van het boek is Lize Spit. Lize spit is geboren in Viersel in 1988, ze is een Belgische schrijfster. In 2016 debuteerde ze met de roman ‘Het smelt’. Lize groeide op in de Belgische Kempen. In Brussel studeerde ze aan de RITCS, waar ze een master in scenarioschrijven haalde. In het jaar 2013 won ze de jury- en publiekprijs van de schrijfwedstrijd Write Now!. Lize Spit publiceerde voornamelijk korte verhalen en poëzie in onder andere tijdschriften zoals, Tirade, Het liegend konijn, De Gids en Das Magazin. Twee jaar later nam ze deel aan het project 10 op de schaal van dichter, hierbij brachten tien dichters samen een cd met poëzie uit. Haar eerste roman Het smelt werd goed ontvangen en kreeg lovende recensies. Rond april 2016 werd er bekend gemaakt dat het boek een Engelse vertaling kreeg. In juli werden er meer dan 60.000 exemplaren verkocht en ook kwamen er plannen voor een verfilming ter sprake.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lize_Spit
Eigen mening
Ik vond het een heel realistisch boek waardoor ik een goed beeld bij het boek kon krijgen. Het was erg duidelijk en niet moeilijk te volgen. Omdat je jezelf goed kon verplaatsen in het boek was het erg meeslepend. Er gebeurde best veel heftige gebeurtenissen in het verhaal zoals het plegen van zelfmoord, maar het zijn wel gebeurtenissen die echt gebeuren bij mensen. Ik vond het indrukwekkend en diepgaand om te lezen, omdat het dus zo realistisch is. Door de vervelende gebeurtenissen die in het boek gebeurde werd het ook droevig. Ik vond het een leerzaam en boeiend boek. Ik zou het dan ook zeker aanraden aan andere mensen
Moo van Leur
H5D