Alles wat er was - Hanna Bervoets

Standaard verslag: Alles wat er was.

Samenvatting:

Merel (28), tv-redactrice, is op een zondagmiddag met enkele leden van de crew in een schoolgebouw om opnames te maken voor een serie over talent. Dit keer is de hoofdrol voor Joerie (8), een slim jongetje met grote wiskundige aanleg. Behalve Merel bestaat de tv-ploeg uit Barry (redacteur), Leo (presentator) en Lotteke (cameravrouw). Joerie wordt gesteund door zijn moeder (Natalie) en onderwijzer (Kaspar). Ook is er nog een conciërge aanwezig, Kaylem.

De opnames zijn nog maar net begonnen of er klinkt buiten een enorme knal. Kort daarna wordt via de tv geïnstrueerd om ramen, deuren, luxaflex en gordijnen te sluiten, niet naar buiten te gaan of zelfs naar buiten te kijken en nadere mededelingen af te wachten. Lotteke negeert de voorschriften: ze wil haar tweejarig zoontje niet aan de zorg van zijn vader toevertrouwen en besluit al een paar uur   na de knal weg te gaan. Barry, die haar tot de deur begeleidt, vertelt de anderen dat hij buiten een ondoordringbare dikke mist heeft gezien.

De overige schikken zich. Ze maken een rondgang door de school om voedsel te verzamelen. Omdat kinderen 's middags warm eten op school, valt de hoeveelheid niet tegen. Merel vindt in een van de laatjes een vrijwel lege agenda van Melissa uit groep 4 en besluit die te gebruiken als dagboek. Er is elektriciteit, verwarming en water. Tv-ontvangst, internetverbinding en contact met de buitenwereld zijn niet mogelijk. In de bibliotheek zijn volop kinderboeken. Op initiatief van de praktische Kaspar wordt de voedselvoorraad gerantsoeneerd en worden de klaslokalen zo verdeeld dat ieder een eigen lokaal heeft. Ze besluiten de porties langzaam af te bouwen, zodat er voor negen weken te eten is.

Gaandeweg verandert de sfeer, onder andere door het soms uitvallen van elektriciteit en verwarming, en door honger, verveling, wantrouwen en spanningen: Merel trekt op met Barry én Leo, de homoseksuele Barry met Leo, Natalie met Kaspar. Als Natalie 's nachts bij Kaspar is, voelt Joerie zich 'verraden' door twee van zijn dierbaren. Daarom zoekt hij soms zijn toevlucht tot Merel, wat tot spanningen leidt als Natalie daar achter komt. Leo lijkt het meest constant in zijn gedrag, hij sport elke dag en bewaakt de routine.

Merel vindt op dag 21 in de vuilnisbak een leeg buisje 800 mg Halopax (antidepressivum). Ze beseft dat het moet zijn van iemand die onder grote psychische druk staat. Ze neemt Barry in vertrouwen, maar die zegt van niets te weten. Ze vragen zich af van wie de pillen kunnen zijn. Vanaf dag 31 is er geen elektriciteit en verwarming meer. 's Nachts houden ze hun kleren aan. Merel masturbeert geregeld om zich seksueel te ontladen en het warm te krijgen.

Op dag 50 vindt er een vreselijk ongeluk plaats. Natalie heeft de nacht weer eens bij Kaspar doorgebracht en Joerie is naar Merel gegaan om zijn moeder jaloers te maken. Joerie vraagt of Merel wil meedoen met het 'mattenspel' (p. 133): met een mat van de trappen roetsjen. Merel weigert, vindt het te gevaarlijk, maar doordat ze de mat per ongeluk een extra zetje geeft terwijl Joerie die nog vastheeft, sjeest hij met een noodvaart de trappen af en raakt gewond. Zijn situatie blijkt ernstig. Zijn gebroken arm raakt ernstig geïnfecteerd en Kaspar besluit de arm te amputeren. Natalie geeft Merel de schuld van het ongeluk en trekt met Kaspar één front tegen de anderen. Als Merel enkele dagen daarna tevergeefs probeert een bloedvlek van de trap te verwijderen, vindt ze opnieuw een leeg medicijnkokertje. Ze laat het Barry zien en opnieuw vragen ze zich af van wie het afkomstig is.

Vier dagen na het ongeluk meldt Kaspar dat hij met Natalie en Joerie zal vertrekken. Natalie verzoent zich uiteindelijk met Merel, nadat ze eerst onomwonden heeft gezegd hoe ze over haar, Barry en Leo denkt (p. 154-155). Bij hun vertrek ziet Leo dat Joerie dood is. Merel zoekt steeds vaker het gezelschap van Leo en heeft seks met hem. Maar Leo heeft ook af en toe seks met Barry. Intussen is de voedselvoorraad zo geslonken dat ze besluiten om niet alleen om de twee dagen één dag te vasten, maar ook het hele weekend niets meer te eten. Ze vermageren flink en hun krachten nemen steeds verder af. Op 12 november, de 72ste dag, wordt Merel 29. Ze wordt verrast door Barry en Leo, die 'taart' voor haar hebben gemaakt van een hyacint in de lerarenkamer. Kaylem nodigt haar uit in zijn lokaal, die hij heeft volhangen met tientallen zelfgemaakte kettingen. Ze mag er als cadeau een uitzoeken. Hij vertelt haar over zijn verleden als vluchteling.

Merels menstruatie blijft uit en ze voelt een vreemde buikpijn die niet overgaat. Ze laat zich masseren door Barry. Die laat doorschemeren dat hij weet van haar nachtelijke seks met Leo en dat hij van Leo houdt, ook soms met hem vrijt, maar weet dat Leo niet van hem houdt. Uit frustratie masseert hij Merel zo hardhandig dat hij haar bijna keelt. Als hij doorheeft wat hij aan het doen is, stopt hij geschrokken en verontschuldigt zich. Voor Barry is alles zinloos geworden. Hij eet en drinkt niets meer en schrijft Merel, die hem liefdevol verzorgt, een afscheidsbrief, waarin hij onder andere meedeelt dat hij niet degene is die de pillen slikt. Ze laat Leo de brief lezen en die zegt dat hij al eerder een brief van Barry heeft gekregen. Op uitdrukkelijk verzoek van Barry wil hij die niet aan Merel laten lezen. Maar ze weet hem die te ontfutselen en leest wat ze al weet: dat hij verliefd is op Leo en beseft dat Leo gekozen heeft voor Merel.

Dag 91. Merel beseft dat ze zwanger is van Leo en richt zich in haar dagboek nu rechtstreeks, in de tweede persoon, tot haar ongeboren kind. Ze vertelt over 'de oude situatie' (p. 236), onder andere over de zelfmoord van haar moeder en haar eigen zoektocht naar ware liefde. Op dag 105 voelt Merel zich zo verward, dat ze twijfelt aan haar geheugen. Als een bezetene bladert ze terug in haar agenda, zo wild dat de blaadjes loslaten, omhoogschieten en als vaantjes aan het plafond blijven hangen. Op dag 106 sterft Barry. Merel is er zo door van slag dat ze drie dagen achter elkaar slaapt. Als ze wakker wordt en Barry's lijk onder een laken inspecteert, ziet ze dat zijn benen ontbreken. Kaylem blijkt Barry's bloed te hebben afgetapt, zijn benen te hebben afgesneden en er met Leo een maaltijd van te hebben bereid.

Op een nacht verschijnt Kaylem in Merels lokaal, op zoek naar haar dagboek. Als hij het heeft gevonden, bladert hij er in, scheurt er blaadjes uit, 'zodat data kwijtraken' en schudt ze 'als pokerkaarten' (p. 263). Merel ziet Kaylem nu als 'de dader' (p. 264), de bron van alle ellende, en besluit wraak te nemen. Ze wurgt hem in zijn slaap met de ketting die ze van hem voor haar verjaardag had gekregen. Met Leo eet ze van zijn vlees. Op dag 124 onthult Leo dat de pillen van hem zijn: hij is er tijdens een reis in het extreme North Dakota verslaafd aan geraakt: ze maakten hem evenwichtiger en zorgden ervoor dat hij elke lastige situatie aankon. Toen hij in de school aankwam, had hij vijf buisjes bij zich – er zijn er nog drie over. Op dag 145 schrijft Merel dat Leo acht dagen geleden de school heeft verlaten: als hij niet zou gaan, zouden zij en haar baby het niet redden. Er zijn nu vijf lege kokers: zij heeft alle pillen in één keer doorgeslikt. Ze weet nu zeker dat ze lang en diep zal slapen. Ze droomt dat ze met haar kind North Dakota doorkruist, de auto parkeert en haar kind door de voorruit sterren aanwijst.

Bron: https://scholen.uittrekselbank.nbdbiblion.nl/detail/437671/alles-wat-er-was

Overzichtelijke analyse met de belangrijkste elementen uit de verhaalanalyse

Titel

De romantitel slaat op de situatie vóór de knal, op ‘de oude situatie’ (o.a. andere p. 30, 236). Verschillende keren blikt Merel terug naar die oude tijd. Toen was ‘alles er nog’ (p. 22), scheurde je blaadjes van een kalender voor weer een nieuwe dag (p.30), geloofde je nog in de kracht van internet, verstuurde je berichtjes, bekeek je foto’s en filmpjes, smachtte je ‘steeds vaker naar andere zaken (p. 32) reden er auto’s, ruisten bomen, krijsten vogels (p. 45), was iedereen ‘met de toekomst bezig. Altijd. Overal’ (p. 116). Er wordt enkele keren in de tekst onuitgesproken teruggewezen naar de titel.

Thema’s

De thema’s van het boek zijn eenzaamheid en isolement. Dit zijn de thema’s omdat ze vast zitten in een schoolgebouw. Ze zijn dus geïsoleerd want ze hebben geen contact met de buitenwereld en ze kunnen ook geen contact maken. Eenzaamheid omdat ze eigenlijk alleen elkaar hebben maar aan de andere kant kennen ze elkaar amper dus hebben niks aan elkaar. Kaylem wordt bijvoorbeeld vanaf het begin buitengesloten omdat hij immers een buitenlander is. Het wordt beide ook nog weergegeven door de mist die buiten hangt.

Motieven

Liefde: Mensen hebben een grote behoeft aan liefde. Al helemaal wanneer ze opgesloten zitten, gaan ze opzoek naar steun van anderen. Mensen blijven streven naar liefde dus ook in dit boek wordt steun gezocht bij elkaar.

Seksualiteit: Seksualiteit is de behoefte van een mens. Ook in dit boek speelt dit een rol want na een tijdje hebben Barry en Merel allebei seks met Leo. Merel wordt uiteindelijk zwanger. Barry is verliefd op Leo maar het was niet wederzijds. Barry besluit om zelfmoord te plegen omdat hij geen nut meer ziet in het leven.

Queeste: Queeste is opzoek zijn naar een doel in het leven. In dit boek is de queeste gericht op eeuwige liefde en intimiteit.

Tijd

De tijd waarin het boek zich afspeelt is rond de tijd waar wij in leven. Er zijn al uitvindingen zoals computers en internet. De tijd van het boek veranderd steeds omdat in het boek een nieuwe dag komt en de dagen ook niet op volgorde staan. De dagen staan door elkaar heen.

Perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit Merel dus vanuit het ik-perspectief. Merel schrijft in een agenda die ze gevonden heeft in een van de lokalen. De volgorde van de hoofdstukken is niet chronologisch. Deze volgorde kan gebruikt worden om te laten zien dat mensen die afgesloten zijn van de buitenwereld de tijd zullen kwijt raken.

Ruimte

De ruimte waarin het boek zich afspeelt is maar op 1 plek. Dat is de basisschool waar ze heen gingen om te filmen. In de basisschool zijn er plekken zoals de gymzaal, de keuken en de uitgekozen kamers die het meest gebruikt werden. Buiten de school hing mist dus ze konden de buitenwereld niet inkijken.

Personages

Merel (28):  is tv-presentatrice. Ze is verwekt door het zaad van een donorvader. Haar moeder is bewust ongehuwd en pleegt zelfmoord. Merel is aanvankelijk een nuchtere, stabiele, zelfbewuste vrouw, maar valt gaandeweg ten prooi aan de extreme omstandigheden, gaat hallucineren en pleegt uiteindelijk zelfmoord (hoewel ze zwanger is). Volgens Natalie houdt Merel zich teveel afzijdig, heeft ze geen mening, verstopt ze emoties, is ze maar bezig met schrijven terwijl ze van wezenlijke zaken niets weet (p. 154).

Leo: is een intelligente, sportieve, populaire, charismatische tv-presentator. Hij is een ex-topbasketballer, heeft als model in homobladen gestaan, en stelt in zijn vrije tijd bundels met Amerikaanse korte verhalen samen. Hij is sociaal, lijkt de meest stabiele, volgt elke dag in het schoolgebouw zo veel mogelijk vaste patronen, maar speelt volgens Merel een rol (p. 78) en blijkt zijn evenwicht vooral aan kalmeringspillen te danken te hebben. Hij is bepaald niet trouw (vrijt zowel met Barry als met Merel) en deinst er niet voor terug om het kannibalisme te organiseren. Volgens Natalie is Leo een narcist (p. 155).

Barry: is tv-redacteur, een aardige, sociaal voelende homoseksueel, met een hopeloze liefde voor Leo. Volgens Natalie is Barry louter charmant, schattig en grappig, een hypocriete allemansvriend (p. 155-156).

Natalie: is de moeder van de achtjarige Joerie. Hoewel ze getrouwd is met Erik, gaat ze vreemd met Kaspar, terwijl ze weet dat ze daardoor Joerie buitensluit. Ze observeert scherp, wat blijkt uit haar visie op Leo, Barry en Merel (p. 154-155).

Joeri: is landskampioen op de landelijke Rekenbiënnale. Hij is volgens Merel geen wonderkind: zijn vader heeft hem iedere dag getraind met vier uur hoofdrekenen.

Kaspar: is de onderwijzer van Joerie. Hij ergert zich zichtbaar aan de volgens hem te veel lanterfantende Leo en Barry en probeert met praktische zaken (zoals reparaties en voedselschema's) het hoofd te bieden aan de slechte omstandigheden.

Kaylem (28): is conciërge en schoonmaker. Hij is gevlucht uit een niet met naam genoemd land, is via Frankrijk in Nederland terechtgekomen en heeft veel hinder ondervonden van discriminatie. Artisticiteit houdt hem op de been: muziek, zingen en kettingen maken.

Spanning

Het boek is niet echt heel spannend maar er gebeuren soms wel spannende dingen, zoals dat er soms vreemde geluiden zijn. Telkens is dit niet echt iets wat achteraf eng was dus ik vond het niet een heel spannend boek.

Taal

De taal van het boek was moeilijk maar ook weer niet. Ik vond het boek zelf namelijk wel te begrijpen maar door de tijdsvolgorde werd het moeilijk om soms het boek te begrijpen. Ik snapte het uiteindelijk wel maar ik had hier wel moeite mee en ik weet ook niet zeker of ik het nou echt helemaal begrijp.

Bron: https://scholen.uittrekselbank.nbdbiblion.nl/detail/437671/alles-wat-er-was

Informatie over de schrijver

Hanna Marleen Bervoets is de schrijfster van het boek ‘Alles wat er was’. Hanna Bervoets is geboren op 14 februari 1984 te Amsterdam. Van beroep is Hanna schrijver, columnist, journalist en scenarist. De opleiding die Hanna heeft gevolgd is de bacheloropleiding Media en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens deze studie moest je filmrecensies en korte columns schrijven over het Amsterdamse uitgaansleven. Door deze dingen is ze in aanraking gekomen met verschillende media, zoals Elsevier, NRC, de Volkskrant, De Correspondent en Das Magazin.

In het jaar 2009 debuteerde Hanna Bervoets met haar roman ‘Of Hoe Waarom’. Met dit boek heeft ze vervolgens een prijs gewonnen. Tussen 2009 en 2015 heeft Hanna meerde columns geschreven voor de Volkskrant. Haar columns verwerkte ze weleens in haar boeken. ‘Roes’ is het eerste toneelstuk dat Hanna in 2010 heeft geschreven voor een Haagse toneelgroep. Ze bloeide op en heeft nog meer romans geschreven. Met haar romans heeft ze verschillende prijzen gewonnen. De uitgeverij van haar boeken is: Atlas contact. Ook heeft Bervoets meegedaan aan televisieprogramma’s, bijvoorbeeld: ‘Wie is de mol’ en ‘De slimste mens’.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hanna_Bervoets

Eigen mening

Ik vond het een leuk maar moeilijk boek om te lezen. Doordat het niet chronologisch was en de dagen van het boek door elkaar heen stonden was het erg lastig om het boek goed te snappen. Verder vond ik dat het boek niet heel spannend was. Sommige stukjes vond ik lastig om te begrijpen maar lukte daarna dat wel. Het boek is niveau 4 dus het was ook een moeilijk boek maar desondanks vond ik dat het nog best goed gegaan is. Ik vond het boek af en toe een beetje raar doordat ze elkaar gingen opeten en iedereen met elkaar seks had. Verder vond ik het einde überhaupt een beetje gek, eigenlijk vond ik het boek in het algemeen een beetje gek.

Ik zou niet zo goed weten of ik zo snel een soort gelijk boek zou pakken omdat ik het boek maar ook mijn eigen mening niet zo goed kon pijlen. Aangezien het niet een super makkelijk boek is en je wel echt je best moest doen om het te snappen. Ik zou dit boek aanraden wel aanraden voor mensen die op dit niveau kunnen en willen lezen maar anders niet omdat dit wel een boek is dat je moet goed moet snappen om het leuk te vinden

 

Moo van Leur

H5D