Boek 4 - havo 4

Afbeeldingsresultaat voor lisa's adem

Leerlogboek, Nederlands                                                                                      27-02-2019

Standaardverslag 4

 

 

 

 

Lan-anh Le, klas: H4A

'Lisa’s adem' – Karel Glastra van Loon

 

Samenvatting:

De hoofdpersonen van deze roman zijn Lisa, Talm, Sebastiaan en Sophie. Sophie werd op 17-jarige leeftijd moeder van Lisa. Ze leefde toen nog samen met Albert. Albert hield er meerdere vriendinnen op na. Met één van hen, Susan, kan Sophie het heel goed vinden. Toen Albert’s schoonvader bij hen in huis kwam en hij steeds vervelender wordt vlucht Sophie weg van huis. Ze laat nog een abortus doen omdat ze vindt dat ze geen goede moeder is. Na haar relatie met Albert heeft Sophie nog een paar mislukte relaties. Ze is een tijdje samen met Onno in het tuinhuisje van Albert. Ze heeft een relatie met een Duitser die na hun nacht samen sterft aan de heroïne. Op een vakantie met Susan zoekt deze intiem contact met Sophie maar Sophie wil daar niets van weten. Verder laat ze zich nog een keer gaan met de Amerikaanse vakantievriend Danny. In koffiehuis ‘Samos’ waar Sophie werkt leert ze uiteindelijk Sebastiaan kennen. Lisa is dan inmiddels 8 jaar. Het klikt tussen hen en ook Lisa kan het goed met Sebastiaan vinden. Sebastiaan komt uit een klein dorp, uit een normaal, gelovig gezin. Door de relatie met Sophie komt hij eindelijk van zijn seksverslaving af (hij ging lange tijd met jonge meisjes naar bed). Sophie, Sebastiaan en Lisa vormen samen een gelukkig gezin. Wanneer Sophie in het ziekenhuis komt te liggen door een medische fout bij de verwijdering van haar baarmoeder en eierstokken, veranderd hun relatie. Sebastiaan gaat met Lisa naar bed en Lisa wordt steeds afstandelijker tegenover Sophie. Dan leert Lisa op zeventienjarige leeftijd Talm kennen. Zij worden verliefd op elkaar en zijn veel samen. Ze gaan naar het huis van de weduwe Doris Koning, waar Lisa de kat verzorgd, en naar de woonboot ‘Moammar Khadafi’ (Waar Talm ook met de zwerver Budiman naartoe gaat). Ze praten veel samen en gaan met elkaar naar bed. Lisa laat blijk dat ze een relatie heeft gehad met haar stiefvader. Als Sophie opgeknapt is, gaat ze samen met Sebastiaan en Lisa op vakantie naar Bretagne. Daar verdwijnt Lisa spoorloos. Iedereen gaat haar zoeken, ook Talm, maar tevergeefs. Sebastiaan wordt zwerver en Talm probeert een studie in Nijmegen. Hij springt daar van een brug maar is uiteindelijk blij als zijn zelfmoordpoging mislukt. Hij kan echter niet studeren omdat hij Lisa niet kan vergeten. Dan gaat hij als zwerver op zoek naar Sebastiaan. Hij vindt hem en ze trekken een tijd met elkaar op. Ze voeren veel gesprekken waar bij Sebastiaan vaak Shakespeare en Yeats citeert. Op de ‘Moammar Khadafi’ hebben ze een gesprek over Lisa. Talm beschuldigt Sebastiaan van de moord Lisa en hij doodt hem uiteindelijk in zijn slaap met een kussen. Na de begrafenis van Sebastiaan gaat Talm op bezoek bij Sophie. Ze kijken foto’s en praten over Lisa. Sophie heeft nog een anonieme brief uit Hongarije ontvangen die vertelde dat Lisa het goed maakte. Er ontstaat een innige relatie tussen hen en Sophie wil dat Talm bij haar blijft. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-48803)

Thema:

De thema’s van dit boek zijn echt van deze tijd. Het gaat vooral om incest, ongewenste intimiteiten en pedofilie. De hoofdgedachte is: De invloed van incest is erg groot en veel mensen komen ermee in aanraking. Je komt ook nooit meer van de herinneringen af. Het verhaal is doorspekt met motieven voor dit thema. Bijna iedere herinnering heeft te maken met seks en incest. Lisa’s verdwijning is daar zeer waarschijnlijk het gevolg van. Nu ze weg is moeten de mensen in haar nabije omgeving hun leven weer op de rails zetten. Iedereen doet dat op een andere manier en niet iedereen kan evengoed met de gevolgen omgaan. Men zoekt troost bij anderen en zoekt een schuldige. De titel houdt wel enigszins verband met het thema. Lisa is het slachtoffer in dit boek. Zij achtervolgd iedereen in hun herinneringen. Ze horen nog allemaal haar adem. Dat kan in verband worden gebracht met de seks of haar verwijten. Wanneer Talm en Sophie intiem met elkaar zijn wordt ‘Sophie’s adem Lisa’s adem’. Hier komt de titel letterlijk naar voren. Je kan het zien als Lisa’s laatste adem omdat achterblijvers niet weten of ze nog in leven is. Ook kan je het zien als een ademtocht, een lange zoektocht zonder enig resultaat. Of je kan het interpreteren als het enige tastbare wat je hebt, de adem van Lisa. Talm dacht vaak aan Lisa, en als hij dan aan haar dacht, dacht hij aan haar adem, haar regelmatige adem.

Personages:

Talm: de vriend van Lisa. Met hem begint en eindigt het boek. Talm is zijn bijnaam, zijn echte naam wordt niet bekend gemaakt. Talm is nu midden in de twintig. Zijn hele leven heeft vanaf zijn zeventiende gedraaid om Lisa. Hij heeft haar nooit kunnen vergeten. Talm is iemand die het moeilijk vindt de waarheid onder ogen te zien. Wanneer iemand hem iets moeilijks verteld wendt hij snel zijn hoofd af. Uiteindelijk ziet hij alleen zijn waarheid: Sebastiaan heeft Lisa vermoordt. Hij is daar helemaal zeker van. Door zijn woede en om van zijn spookbeelden af te komen vermoordt hij Sebastiaan. Talm is ook heel meegaand. Wanneer Sophie avances op hem maakt houdt hij haar niet tegen maar dompelt zich onder in zijn herinneringen aan Lisa.

Sophie: ze is een gebroken vrouw. Ze is de moeder van Lisa. Zij heeft maar heel weinig geluk gehad in haar leven. Nu zoekt ze troost en evenwicht bij de vriend van haar verdwenen dochter.  Ze was er zelf al vroeg van overtuigd dat ze geen goede moeder was. Daarom liet ze ook abortus plegen. Na haar mislukte relatie met Albert volgden er nog veel meer. Met Sebastiaan leek ze eindelijk haar geluk te hebben gevonden, maar na de verdwijning van Lisa is haar leven voorgoed mislukt.  Ze is een heel eenzame vrouw geworden. Alleen met haar herinneringen. Wanneer ze iemand (Talm) heeft gevonden met wie ze het over haar gevoelens kan hebben hecht ze zich meteen aan hem. Ze zuigt zich aan hem vast voor troost.

Sebastiaan: hij is een slappe man. Dat komt misschien door zijn jeugd. Hij werd opgevoed in een simpel gezin en hij werd altijd vertroeteld. Hij wordt seksverslaafd loopt jarenlang de jonge hoertjes buiten Amsterdam af. Wanneer hij Sophie ontmoet neemt hij zich voor nooit meer aan zijn neiging tot pedofilie toe te geven, maar uiteindelijk bezwijkt hij voor zijn stiefdochter Lisa. Zij stribbelt niet echt tegen en hij kan zich dus niet inhouden. Na Lisa’s verdwijning wordt Sebastiaan zwerver in Amsterdam.. Hij is gewoon half gek geworden door alle gebeurtenissen. Hij geeft uiteindelijk toe dat hij Lisa vermoordt heeft maar het is niet duidelijk of hij dat letterlijk of figuurlijk bedoeld. Ze heeft natuurlijk geestelijk erg veel geleden onder de incestueuze relatie met hem.

Lisa: Het hele verhaal draait om Lisa, maar je komt eigenlijk maar erg weinig van haar te weten. Dat maakt het verhaal ook enigszins spannend. Ze werd misbruikt door haar toestemming, maar ze stemde daar zelf mee in. Ze kan zich bij Talm niet helemaal laten gaan omdat ze al zoveel heeft meegemaakt. Ze is vaak erg verward en gesloten, omdat ze zoveel had meegemaakt. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-48803)

Perspectief:

In Lisa’s adem zitten drie hoofdpersonen waardoor er meerdere vertelperspectieven zijn. Toch wordt alles verteld door een verteller. Talm wordt bijvoorbeeld vaak de jongen genoemd, Sebastiaan de man en Lisa het meisje. Dit heeft de schrijver waarschijnlijk expres gedaan om zo het overzicht te houden. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-61535)

Ruimte:

De omgeving waarin dit alles zich afspeelt is niet zo belangrijk voor het verhaal. Het gaat vooral over de gevoelens en de relaties tussen te personen. Een paar plaatsen die duidelijker beschreven worden: De woonboot ‘Moammar Khadafi’. Hier bedrijven Lisa en Talm de liefde. Ze praten er met elkaar over de relatie tussen Lisa en haar stiefvader. Talm praat er met Sebastiaan en vermoordt hem daar. Dit is de plek waar alle belangrijke gebeurtenissen plaatsvinden. Het huis van de weduwe Doris Koning is ook wel een belangrijke ruimte. De weduwe zelf is op vakantie en Lisa verzorgt haar kat en de planten. Ze neemt Talm hier mee naar toe en ze gaan er voor het eerst met elkaar naar bed. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-61535)

Tijd:

Vertelde tijd: 26 jaar. Het boek vertelt eerst, door middel van flashbacks, over een tijd van een jaar over het leven van Sophie voor ze Lisa krijgt. Daarna wordt er verteld over Lisa’s jeugd, ook door middel van flashbacks. Dit duurt zeventien jaar, tot aan haar verdwijning. Daarna gaat er zeven jaar overheen en gaan de hoofdrolspelers ieder hun eigen weg. Na zeven jaar gaat Talm op zoek naar de waarheid en een confrontatie met Sebastiaan. Dit duurt, denk ik, een jaar.  Het verhaal wordt op alles behalve een chronologische manier beschreven. Er wordt continu teruggekeken naar het verleden of naar andere situaties zonder dat daar aanleiding voor is. Zo kan de schrijver bijvoorbeeld zomaar van de een op de andere alinea overspringen op een heel andere situatie, die zich tien jaar geleden afspeelde. Het begint met een gesprek tussen Talm en Sophie, die elkaar na alles wat is gebeurd, ontmoeten. Hier zitten ze dus in het heden omdat alles al voorbij is. De rest van het boek is dus eigenlijk een flashback. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-61535)

Spanning:

De spanning in het boek komt vooral doordat alles door elkaar heen staat. Zo lees je eerst dat Sebastiaan dood is en het een paar hoofdstukken verder is weet waarom hij dood is. Er wordt ook niet altijd precies beschreven over wie er verteld wordt, er wordt alleen gepraat over “hij” en “zij”. Daardoor ben je als lezer heel geconcentreerd en moet je goed letten op en het verhaal, waardoor alles nog boeiender wordt. Ook worden de gedachten van de drie personages –ondanks de alwetende verteller –heel duidelijk en gedetailleerd beschreven. Alles lijkt dan veel echter en komt ook dichter bij je te staan.

De vertelwijze wisselt ook. De ene keer wordt de verleden tijd gebruikt, waardoor de gebeurtenis overkomt als een herinnering van het personage en de andere keer wordt de tegenwoordige tijd gebruikt, die zorgt dat het verhaal een onverwachte wending kan krijgen. Het was wel zo dat dialogen tussen Lisa en Talm of Talm en Sebastiaan heel lang werden beschreven. In het begin was dat wel zwaar, maar na een tijdje heb je door dat juist die gesprekken heel belangrijk zijn in het boek. Het gaat uiteindelijk niet om het oplossen van Lisa’s verdwijning, maar om de belevenissen van de drie personages en hoe ze in het leven staan. Dat is onverwacht als je alleen de achterkant van het boek hebt gelezen en dat geeft ook wel een zekere spanning. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-53806)

Einde:

Het boek heeft een zeer open einde. Ik begreep namelijk totaal niet wat nou het antwoord was op het vraagstuk over Lisa’s verdwijning was. Eigenlijk draaide het boek ook na een tijdje niet meer om de verdwijning van Lisa maar om andere vragen waar je mee geconfronteerd wordt tijdens een zoektocht naar antwoorden. (bron: https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-lisas-adem-door-karel-glastra-van-loon-61535)

Titel:

Lisa’s ademAfbeeldingsresultaat voor karel glastra van loon

Biografie:

Karel Reinier Glastra van Loon (Amsterdam, 24 december 1962 – Hilversum, 1 juli 2005) was een Nederlandse schrijver, publicist, columnist, cabaretier en politiek activist. Zijn bekendste boeken zijn Lisa's adem en het later verfilmde De Passievrucht. Dit laatste boek is inmiddels in 31 talen uit 34 landen vertaald en was daarmee de meest vertaalde Nederlandse roman ooit. Het verfilmde boek de passievrucht won Glastra van Loon de Generale Bank Literatuurprijs. De roman Lisa’s adem werd in 2001 uitgebracht. (bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_Glastra_van_Loon).

Beoordeling:

Ik vond dit boek erg leuk, omdat het boek interessant bleef. Door de perspectiefwisselingen werd het niet langdradig en kon je het verhaal horen van verschillende kanten. Ik moet wel zeggen dat je er even aan moest wennen, maar na een aantal keren goed doorlezen, wist je wel hoe het werkte en wie er aan het woord was. Ook blijft het boek niet bij een onderwerp, zoals je al las ging het boek niet alleen om Lisa’s verdwijning, maar ook om de vragen die je er omheen stelt. Ik hou sowieso al van open eindes, omdat je je eigen draai eraan kan geven, zo hoef je je niet op een verhaallijn te richten en kun je het einde zelf inbeelden. Even terugkomen op de verhaallijn. Ik vond het onderwerp best wel schokkend, omdat het ging om incest-relatie die Sebastiaan met Lisa had. Ik weet dat Sebastiaan er erg spijt van had en de dood van Lisa op zich schoof, maar zoiets zal ik mezelf nooit kunnen vergeven als ik in zijn schoenen stond. Ik vind het echt sneu voor Talm, omdat hij zijn vriendin is verloren en ook nog is zonder antwoorden. Hij wist niet wie de dader was, dus toen die een vermoedde had dat Sebastiaan het was, wou die hem vermoorden en heeft die dat ook gedaan. Het kwam wel schokkend over, omdat Talm iemand is die geen vlieg kwaad zou doen. Lisa is erg belangrijk voor hem, dus ik snap het wel en al helemaal nadat Sebastiaan zei dat het hem niet veel uit maakten tegen Talm. In zijn positie zou ik ook knettergek worden, maar nog niet zo gek dat ik iemand zou vermoorden. Ik vond het boek dus erg interessant, door de perspectiefwisseling, open einde, verassende onderwerp, de personages en de verhaallijn. Ik zou dit boek zeker aanraden!