Boek 9 - havo 5

De zee zien

 

Informatie Koos Meinderts

Koos Meinderts werd op 20 januari 1953 in Den Haag geboren. Hij groeide op in een groot gezin, als vijfde van acht kinderen. Hij was als kind nooit van plan schrijver te worden en lezen deed hij ook niet veel. Pas toen hij van de ULO (wat nu het VMBO is) naar de HAVO ging, begon hij belangstelling te krijgen voor boeken. Na zijn middelbare school ging hij naar de PABO en daarna naar een universiteit om pedagogiek te studeren. Die studie had hij niet afgemaakt, maar ondertussen was hij wel bezig met het schrijven van verhalen. Zijn eerste verhalen had hij geschreven zonder ze te publiceren. De eerste verhalen stuurde hij op naar een kinderkrant. Al snel belde uitgeverij Ploegsma hem om te vertellend at hij wil dat hij meer verhalen zou schrijven om het te bundelen in een boek. Nu, meer dan twintig jaar later, heeft Koos Meinderts ruim dertig kinderboeken geschreven, zowel prentenboeken voor hele jonge kinderen, als kinderromans. Maar dat is nog niet alles, want hij schrijft ook liedjes voor bijvoorbeeld 'Kinderen voor kinderen' en jeugdtheater Hofplein.

 

Bron:     http://www.leesfeest.nl/auteur/meinderts-koos

 

Tijd

Dit verhaal  speelt zich af tussen 1959 en 1997.

 

Perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van Kees.

 

Personages

Kees: onzeker, aardig

Jan: onwetend, arrogant

Marijke: aardig, ondeugend

Truus: is het zusje van Kees

Toos: is het zusje van Kees

Lies: is de zus van kees

Rinus: is het broertje van Kees, Kees en hij sliepen samen op dezelfde kamer.

Gerda: is het zusje van kees

Bertje: is het broertje van Kees

Rietje: woont in dezelfde straat als Kees

 

Ruimte

het verhaal speelt zich af in veel verschillende plekken, namelijk in het huis van Kees, in het huis van Jan & Marijke en op het terrein van Piet van Vliet, langs de zee.

Spanning

Er is weinig spanning in het verhaal. De enige momenten waarin er spanning in het verhaal is, is wanneer Kees samen is met Marijke. Het andere moment was wanneer Jan van de schoorsteenpijp sprong. Na zijn val zit je met de vraag of Jan expres sprong en waarom of dat hij van de schoorsteenpijp is gevallen.

Stijl

Dit boek is op een manier geschreven waarop het makkelijk te lezen is en dat het ook makkelijk te volgen is. Er wordt weinig gebruik gemaakt van moeilijke woorden en dat helpt je bij het volgen van het verhaal.

Genre

psychologische roman, young adult (jongvolwassen)

Bron:     http://www.boekenopschool.nl/aanbod/de-zee-zien

        https://www.boekenbijlage.nl/een-vriendschap-die-het-leven-tekende/

 

 

Samenvatting

Proloog

 

In de proloog kijkt Kees die inmiddels bejaard is terug naar de dood van Jan. Daarbij kijkt hij terug naar het moment dat hem verteld wordt dat Jan dood is.

 

1959

 

Kees leerde jan die later zijn beste vriend zou worden al best snel kennen. Op een dag was Kees aan het vissen toen een jongen naar hem toe kwam om op een boze manier te vertellen dat dat zijn plek was waar hij normaal vist en dat hij weg zou moeten gaan. De jongen stapte van zijn fiets af en liep naar Kees toe. Toen de jongen bij hem stond sloeg hij tegen zijn gezicht. Toen dat was gebeurd zat er een vis aan de hengel en hebben ze samen de snoek weten te vangen uit het water. Ze stelde zich allebei later aan elkaar voor en spraken op een andere dag om weer naar het plekje te komen. De jongen heette Jan. Jan kwam niet alleen naar het plekje toe, er was ook nog een meisje bij. Jan pakte de snoek uit de teil waar hij hem in de tussentijd in had gedaan.Het meisje haalde een fototoestel tevoorschijn en maakte een foto van Jan en Kees samen met de vis. Het meisje stelde zich op het laatst ook voor. Ze vertelde dat ze Marijke heette en dat ze de zus van Jan was. Samen aten ze de snoek op bij een vuurtje. Jan zei dat hij en Marijke samen naar de film gingen en of hij ook mee zou gaan. Daar gaf Kees geen antwoordt op. Ze gingen op hun rug liggen in het gras en gingen samen ‘leeuweriken’ spotten. Kees besloot de dag erna om toch thuis te blijven en niet met Jan en Marijke mee te gaan naar de film. Voor Kees is leren niet zo heel moeilijk. Hij wil naar HBS, maar zijn ouders zien er op tegen en zien hem liever op de ULO. Zijn decaan heeft ook geprobeerd om zijn ouders over te halen om naar de HBS te gaan, omdat hij best wel een slim iemand is. De volgende week bleef Kees de hele week thuis, omdat hij ziek is. Zijn moeder die zwanger is, kan niet geloven dat Kees een gebroken neus heeft terwijl zijn fiets nog helemaal heel is. Kees verzweeg de echte reden waarom zijn neus gebroken was. Kees wist niet zeker of hij eigenlijk wel vrienden moet zijn met Jan. Er werd geroepen naar Kees. Het was Jan. Jan is gaan kijken bij de voetbalwedstrijd van Kees. Kees en Jan hebben daarna nog even gepraat over de film die Jan is wezen kijken. Jan gaf ook nog raad aan Kees over de ‘techniek van het vallen’ dat hij zou moeten gebruiken bij het voetballen. Kees was bij het huis van Jan. Zijn moeder deed open en vertelde hem dat hij op zijn kamer zat. Kees liep naar boven, maar er was niemand op zijn kamer. Hij liep toevallig de kamer van Marijke voorbij en zij zei dat Jan op zijn kamer zat. Kees ging voor een tweede keer de kamer van Jan in en Jan kwam tevoorschijn uit zijn kast. Jan stond erop dat Kees zou blijven eten bij hem thuis. Kees stemde ermee in en bleef eten. Jan’s familie zat aan tafel en baden voordat ze gingen eten. Marijke maakte een opmerking over Kees zijn oog en neus. Jan vertelde trots dat hij dat gedaan had, maar zijn moeder geloofde er niks van. Jan vertelde dat Kees een voetballer was en dat hij hem zou leren hoe hij zou moeten vallen. De moeder van Jan gaf iedereen behalve zijn vader vla als toetje. Jan zei opeens dat hij ook naar het ULO wil net als Kees. Jan was van plan om de fotografiezaak van zijn vader over te nemen en als hij dat zou willen, zou hij naar het ULO moeten. Zijn moeder zei dat ze er nog over gaan hebben. Ze zaten weer op Jan zijn kamer en Kees wist nu dat hij Jan kon beschouwen als een vriend. Kees moest thuis vaak denken aan Marijke. Kees vertelde Jan een verhaaltje wat hij onlangs had gelezen en Kees vroeg daarna wat ‘vrijheid’ voor hem betekende. Hij zei dat het naakt rennen was door het weiland terwijl hij aan het schijten was. Kees heeft een Marijke verzameling gemaakt waarbij hij allemaal kleine spulletjes van haar heeft gepakt en die naar huis heeft meegenomen. Kees werkte bij Piet van Vliet als tomatenplukker. Hij deed dat samen met Loek die hij ook wel ‘Loek-paling-in-je-broek’ noemden. Nadat Kees klaar was met werken waren Jan en Kees van plan om naar het strand te fietsen. Jan wilde Kees iets laten zien en wees naar buizerds. Ze fietsen samen opvallend stil naar het strand. Jan vertelt Kees dat het voor hem voelt alsof de wereld is gemaakt voor anderen en niet voor hem. Kees probeert het goed te praten door te zeggen dat de wereld er ook voor hem is, maar Jan zegt dat dat helemaal niet klopt. Kees wordt boos en pakt zijn fiets en fietst vervolgens weg. Het was inmiddels al 2 weken geleden dat Kees Jan heeft gezien. Kees was aan jet voetballen toen hij Marijke en Jan zag. Na de wedstrijd vertelde Jan tegen hem dat hij op een kerkhof voetbalt, omdat het voetbalveld op een kerkhof is gebouwd. Marijke wilde een foto maken van jet elftal om deze later misschien in hun etalage te hangen in de zaak van haar ouders. Later kwam Kees Marijke nog tegen in de apotheek. Kees zijn hoofd zat vol met gedachten over haar. Kees vroeg nar de foto, maar Marijke zei dat het niet mooi genoeg geworden was voor de etalage. Marijke vroeg of ze bij hem achterop zou kunnen, zodat ze samen naar de duinen konden gaan. Kees aarzelde en Marijke maakte er een plagerige opmerking over. Kees bracht eerst de medicijnen thuis en besloot toen Marijke achterop te laten om samen naar de duinen te fietsen. Kees was weer bij Jan. Jan haalde een bh van Marijke tevoorschijn. Hij zei dat hij wist dat hij Marijke leuk vind. Jan wilde dat Kees zou oefenen om de bh open te maken. De schoorsteen die in de tuin van Piet van Vliet was hoger dan 20 meter vertelde Kees aan Jan. Jan zei dat je misschien de zee zou kunnen zien als je daarop zou staan. Jan vroeg aan Kees of ze erop zouden klimmen om te checken, maar Kees weigerde. Kees zou zijn eigen kamer krijgen in het huis, en deze kreeg hij eerder dan gedacht. Met zijn moeder ging het steeds slechter. Ze voelde zich moe door de zwangerschap. Jan is wezen kijken naar de kamer van Kees en vroeg of Kees al wist wat hij in zijn kamer gaat hangen. Jan zag de schoorsteenpijp vanuit de raam van Kees zijn slaapkamer en vroeg aan Kees wanneer ze erop zouden klimmen. Kees gaf daar geen duidelijk antwoord op en begeleide Jan weer naar beneden naar de deur van het huis. Kees gaat naar voetbalkamp. Op het kamp denkt hij aan Jan en aan Marijke. Kees zou later aan Jan vragen hoe je verkering moet vragen met iemand. Kees en Jan kwamen aan bij de schoorsteenpijp van Piet van Vliet. Piet had Kees wel eens vertelt hoe deze schoorsteenpijp tot stand is gekomen. Jan vroeg of Kees hem wilde helpen om hem omhoog te duwen. Jan checkte eerst of alles wel goed vastzat voordat hij omhoog zou gaan klimmen. Kees riep hem naar beneden en vertelde dat ze dit samen zouden gaan doen. Jan kwam naar beneden en vroeg Kees om een belofte af te leggen waarin hij zei dat hij samen met Jan de schoorsteenpijp zou gaan beklimmen. De moeder van Kees voelde zich nog steeds niet lekker. Het broertje van Kees, Bertje, dacht dat zijn moeder doodging. Zijn vader stuurde hem naar bed en met Kees en zijn zus Toos werd verteld dat hij wilde dat ze in het ziekenhuis zou moeten bevallen, maar dat wilde ze niet. De bevalling zou dus thuis gebeuren, dus moesten alle kinderen ergens anders terecht. Kees kon wel bij Jan terecht. Marijke was alleen thuis. Ze was in de woonkamer en had muziek opstaan waar ze op danste. Kees was in zijn gedachte aan het denken aan Marijke. Marijke zette een ander nummer op en zwaaide haar armen om Kees heen om met hem te gaan dansen. Marijke zoende Kees op zijn mond. Na een tijdje kwam Jan ook thuis en vertelde tegen Kees dat ze Zondag de schoorsteenpijp zullen gaan beklimmen. Jan stond bij de brug waar ze elkaar voor het eerst ontmoet hebben. Jan en Kees fietste samen richting de schoorsteenpijp die ze samen zouden beklimmen. Jan vroeg onderweg aan Kees of hij gezoend had met Marijke. Kees zei van wel en Jan gaf aan dat hij dan niet voor niets met haar geoefend had. Ze waren bij de schoorsteenpijp aangekomen en Kees hielp Jan omhoog. Jan hielp Kees ook omhoog, maar Kees werkte hem tegen en liet zichzelf expres vallen. Kees zei dat hij niet mee naar boven zou gaan klimmen. Jan besloot om in zijn eentje omhoog te klimmen. Kees riep nog naar hem, maar dat hoorde Jan niet meer. Jan had de top bereikt en riep iets onverstaanbaars naar Kees. Hij zwaaide naar Kees en op dat moment viel hij ervan af. Jan lag op de grond en Kees probeerde zijn best om met hem te praten, maar zonder enig succes. Kees pakte zijn sigaretten en ging ervandoor. De dood van Jan is nog niet helemaal binnen gekomen. Piet van Vliet heeft Jan later die dag gevonden. Het nieuws ging snel door het dorp en bracht veel mensen verdriet. Er werd een begrafenis voor Jan geregeld. Kees was erbij toen  Jan’s kist vanaf de kerk naar de kerkhof werd gebracht. Hij schepte als laatste het grond in het gat. Toen Jan werd begraven werd het broertje van Kees geboren. Leo heette hij. Het leek voor Kees wel alsof er ruimte in zijn leven gemaakt moest komen voor Leo. Kees hield gesprekken met Jan in zijn hoofd. Hij had zichzelf opgesloten zijn kamer. Kees stuurde iedereen die naar hem kwam kijken weg, maar zijn moeder kwam binnen en begon hem te troosten. Kees wilde haar alles vertellen wat er was gebeurd, maar zijn moeder zei dat hij niks hoefde te zeggen, omdat ze het al begreep. Kees en Marijke kwamen elkaar na een tijd tegen en begonnen tegen elkaar te praten. Marijke vroeg of hij niet moest voetballen en Kees vertelde haar dat hij gestopt was met voetbal.  De fotografie zaak zou gaan sluiten. Marijke vertelde dat haar gezin gaat verhuizen naar Australië. Rond de verjaardag van Kees kreeg hij post van Marijke waarin een foto zat waar Kees en Jan samen met de snoek in hun handen stonden. Kees was van gedachte veranderd en gaat nu niet meer naar het HBS, maar wil naar het seminarie om priester te worden.

 

1997

 

De schoorsteenpijp wordt opgeblazen. Kees kreeg een telefoontje van Marijke om te zeggen dat ze weer in Nederland was en of hij haar wilde zien. Marijke is samen met haar zoon naar Nederland, zodat hij kan zien waar ze vandaan kwam. Ze spraken af bij een restaurant. Marijke vertelde daar dat het een hel was thuis na de dood van Jan. Marijke zei ook dat ze op haar 19e getrouwd was met een Italiaanse immigrant. Samen besproken ze nog de dingen over de dood van Jan. Marijke vertelde dat zij dacht dat Jan wel eens gesprongen zou zijn. Jan kwam op een dag naar haar toe om te vragen of ze verliefd was op Kees en daarop antwoordde ze met “ja”. Marijke dacht dat hij wel eens gesprongen zou kunnen zijn, omdat hij dacht dat hij Marijke ging verliezen aan Kees. Marijke en Kees namen weer afscheid van elkaar. Door de jaren heen was het dorp erg veranderd, maar het huis waar Kees vroeger in leefde is niks veranderd. Kees kijkt terug naar de tijd nadat hij zijn examens op het ULO had afgerond en hoe het vanaf daar verder is gegaan. De schoorsteenpijp zou over een uur ten onder gaan, maar zijn moeder stond erop dat hij nog zou gaan eten. Kees keek naar foto’s die in de keuken hingen. Er hingen familie foto’s en ook foto’s waar Kees als priester staat en ook als bruidegom. Hij werkt niet meer als priester en is ook njet meer getrouwd. Zijn moeder komt terug en maakt een opmerking over hoelang het al weer geleden is sinds dat het allemaal gebeurd is. Het is tijd dat de schoorsteenpijp zou gaan vallen. Er heeft zich een grote groep eromheen gevormd. Toen de schoorsteenpijp ten onder ging en er een stofwolk ontstond, werd er door iedereen geapplaudisseerd.

 

Epiloog

Kees was inmiddels een opa en was op een feestje. Zijn jongste kleinkind Thijmen kwam naar hem toe en zei tegen hem dat hij straks naar bed ging. Daarna vroeg hij wat Kees van plan was. Kees antwoordde dat hij naakt door het weiland gaat rennen. Thijmen vond dit heel grappig en riep door de hele zaal dat opa in zijn blootje door het weiland gaat rennen.

Eigen mening

Het boek was makkelijk te volgen, omdat er weinig gebruik werd gemaakt van moeilijke woorden. Ook was het fijn dat net elke regel helemaal vol werd geschreven, dat maakte het namelijk makkelijker om de tekst te lezen.