2b. Van ambacht naar stoommachine

Je oefent de vakinhoudelijke leerdoelen.Afbeeldingsresultaat voor huisnijverheid

Onderwerp opdracht: de industriële revolutie in Nederland

Maak de opdracht in Word.

 

 

Leerdoelen:

 

Opdracht:
In deze opdracht ga je werken aan de vakinhoudelijke leerdoelen (lesstof) van dit thema. Je doet dit door de onderstaande vragen te beantwoorden in een Word-document.

Onderdeel a:
In het begin van de 19e eeuw stierven steeds minder mensen op jonge leeftijd, waardoor de bevolking kon groeien. Nederlanders leefden langer en gezonder omdat er nieuw, beter en betaalbaar voedsel te krijgen was. Het gevolg van de bevolkingsgroei was dat er meer levensmiddelen nodig waren. In de landbouw moest men wel gebruik gaan maken van machines, om intensiever en efficiënter voedsel te kunnen produceren. Dit had grote gevolgen voor de werkgelegenheid in deze en andere sectoren.

Bekijk de onderstaande tabel. De getallen geven aan hoeveel procent van de beroepsbevolking werkzaam was per sector (landbouw, industrie, diensten). In de bovenste horizontale rij zie je de jaartallen.

  1860 1900 1930 1960 1990
Landbouw 38 31 21 10 5
Industrie 26 31 36 40 26
Diensten 36 38 43 50 69

Bron: vijf eeuwen opvoeden in Nederland

Vragen:

1. Is de landouwsector in deze periode gegroeid of gekrompen? Geef hiervoor een verklaring. Tip: gebruik de afbeelding hiernaast.
2. Tussen 1860 en 1960 is de industriële sector gegroeid. Geef hiervoor een verklaring.
3. Ook de dienstensector is in deze periode flink gegroeid. Geef hiervoor een verklaring.

 

Onderdeel b:

Steeds meer producten werden in fabrieken gemaakt met behulp van machines.
4. Welke gevolgen had dit voor mensen die leefden van de opbrengst van handgemaakte producten? Neem het juist antwoord over in je Word-bestand.

  1. Ze gingen failliet. Omdat de producten uit fabrieken goedkoper waren dan hun handgemaakte producten konden ze niet meer concurreren.
  2. Ze besloten vaak, noodgedwongen, om zelf ook in fabrieken te gaan werken.
  3. Ze verdienden steeds meer geld, omdat niemand producten uit fabrieken wilde kopen.
  4. Ze schaften zelf thuis grote machines aan, om evenveel producten te kunnen leveren als de fabrieken.
  5. Er was geen gevolg, ze bleven zelf hun producten maken en hadden er geen last van dat in fabrieken soortgelijke producten werden gemaakt.

Lees op blz. 9 van je boek het stukje 'slechte arbeidsomstandigheden'. Veel mensen waren van het platteland naar de stad getrokken om geld te verdienen in de fabrieken, maar ze kregen maar heel weinig betaald voor het zware werk dat ze deden.

5. Neem het onderstaande schema over in je Word-bestand en vul de juiste gevolgen in.
Kies uit:
Gezinnen leiden een armoedig bestaan - Fabrieksbazen geven lage lonen aan arbeiders - Fabrieksbazen leiden een luxe leven - Er ontstaan arbeiderswijken onder de rook van fabrieken - Vrouwen en kinderen gaan ook werken - Producten zijn goedkoop - Veel ziektes breken uit

Oorzaak Gevolg
Meer dan genoeg arbeiders beschikbaar in de steden  
Slechte hygiënische omstandigheden in huizen en fabrieken  
Lage lonen voor arbeiders  
Weinig geld om het gezin in leven te houden  
Gebruik van machines in fabrieken  
Mensen wilden dichtbij hun werk wonen  
Fabrieksbazen houden zelf een groot deel van de winst  

 

Onderdeel c:
De situatie in de fabrieken was vreselijk voor de arbeiders. Het was zwaar voor het lichaam, zwaar voor de geest, je kreeg weinig loon en er gebeurden veel ongelukken. De ontevredenheid onder de werknemers was dus groot, maar bijna allemaal waren ze te bang om er wat van te zeggen. Wie dat deed raakte misschien wel zijn baan kwijt. Dan was je nog verder van huis!

Een voorbeeld van iemand die wél durfde te protesteren was de Engelsman Ned Ludd. Voordat de industriële revolutie in Nederland op gang kwam, was deze in het Verenigd Koningrijk al een tijd bezig. Ned Ludd was erg populair in de tijd dat hij protesteerde tegen de arbeidsomstandigheden in de fabrieken. Wanneer machines kapot gingen, werd de roddel verspreid dat Ned Ludd langs was geweest. Hij had veel aanhangers, die luddieten werden genoemd. Al deze arbeiders vernielden machines. Soms werd zelfs het Engelse leger ingezet om de wacht te houden en luddieten te bestrijden. Vernieling en sabotage werden zwaar gestraft. Ned Ludd, die door veel arbeiders als held werd beschouwd, werd uiteindelijk in 1830 aan de galg opgehangen.

Ludd protesteerde in zijn land tegen de technologische vooruitgang, want hij vond machines een bedreiging.
6. Op welke manieren kunnen machines volgens jou bedreigend zijn?
Beantwoord de volgende vragen:

  1. Voor het milieu, omdat ...
  2. Voor de mensen, omdat...
  3. Het economische systeem, omdat...

 

Afronding:

Sla je opdracht goed op en lever hem in via de ELO.