Vrouwenkiesrecht
In het buitenland is ze beroemd vanwege de geboorteregeling die zij propageerde. Maar in Nederland kennen we haar vooral van haar strijd voor het vrouwenkiesrecht.
In de jaren vóór 1848 heeft de koning het voor het zeggen. Nederland wordt geregeerd door een absoluut vorst. Dat verandert maar langzaam, maar in 1848 is het zover. De leden van de Tweede Kamer worden vanaf dat moment gekozen door de ingezetenen van het land. Niet alle inwoners mogen stemmen, alleen als je een bepaald bedrag aan belasting betaald krijgt je het recht om te stemmen. In de praktijk kwam dat neer op 10% van alle mannen in Nederland en het waren alleen mannen, omdat zij degenen waren die de belasting betaalden.
Aletta is arts en heeft voldoende inkomen, ze voldoet aan de voorwaarden. In 1883 stapt ze naar de Amsterdamse gemeenteraad voor een plaats op de kiezerslijst. De gemeenteraad antwoordt haar dat een vrouw geen burgerrechten heeft, en dus ook geen stemrecht. Jacobs besluit de strijd niet op te geven en vecht de beslissing aan bij de Amsterdamse rechtbank en als dat geen effect heeft, bij de Hoge Raad (de hoogste rechtbank van Nederland).
Ook de Hoge Raad wijst haar verzoek af. Het is de man die belasting betaalt en dus heeft de vrouw geen stemrecht. Dat ook weduwen en ongetrouwde vrouwen belasting betalen, verzwijgt de Hoge Raad gemakshalve. Voor de zekerheid wijzigen de heren politici de wet toch maar. Vanaf 1887 luidt artikel 90: “De leden van de Tweede Kamer worden gekozen door mannelijke ingezetenen.”
Aletta berust niet in de nieuwe wet. Zij richt samen met andere vrouwen in 1894 de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht (VVK) op. De vereniging heeft afdelingen in het hele land. Aletta wordt eerst presidente van de afdeling Amsterdam (in 1895) en later (in 1903) presidente van het landelijk bestuur.
Zij wordt naar buiten toe het gezicht van de strijd voor het vrouwenkiesrecht. Ze reist het hele land door, houdt lezingen, organiseert congressen, schrijft artikelen voor kranten en tijdschriften en onderhoudt contacten met soortgelijke verenigingen in het buitenland. In 1911 en 1912 reist ze met de presidente van de Wereldbond van Vrouwenkiesrecht de hele wereld over.
Video: Strijden voor rechten voor vrouwen (Bekijk van 1:23 tot 14:18 min.)
Vanaf 1916 houden vrouwen in Nederland dag in dag uit demonstraties voor het parlementsgebouw in Den Haag. Die vasthoudendheid heeft succes. In 1918 halen zij de eerste overwinning: vrouwen krijgen het recht om gekozen te worden (passief kiesrecht). In 1919 komt het tweede succes: vrouwen hebben dezelfde rechten als mannen. In 1922 is het eindelijk zover. Dan zijn er voor het eerst verkiezingen in Nederland waarbij ook vrouwen naar de stembus gaan (actief kiesrecht).
Vragen: