3.5 Botsende platen

Botsende platen

Ontstaan Himalaya

 

1. Botsen van twee continentale platen.

De Himalaya: dit is de hoogste bergketen op aarde en hij wordt nog steeds hoger: ieder jaar één centimeter. Dit soort bergen ontstaat doordat 2 continentale platen tegen elkaar botsen. Ze worden plooiingsgebergten genoemd. Door de botsing worden verschillende gesteentelagen tegen elkaar gedrukt, en ontstaan er 'plooien' in de aardkorst.In de loop van de tijd treedt erosie op. Zacht gesteente wordt afgebroken en alleen de harde bergpunten blijven staan.
De Himalaya ligt op de grens tussen de Indisch-Australische Plaat en de Euraziatische Plaat. Deze platen bewegen naar elkaar toe. Ook andere plooiingsgebergten op aarde ontstaan áltijd op een plek waar aardplaten tegen elkaar botsen.

FILMPJE: UITLEG GEBERGTEVORMING

Maak onderstaande opdrachten:

1a. Leg in minimaal drie stappen uit hoe een plooiiingsgebergten ontstaat. Teken daarbij in je schrift.

1b. Noem 2 plooiingsgebergten

2. Zoek in de atlas op waar de Alpen precies liggen. Gebruik het register van topografische namen. Noteer de atlaskaart die je hebt gebruikt.

3. Gebruik GB216B. Welke platen zijn er betrokken bij de vorming van de Alpen?

4. Hoe kun je op de atlaskaart zien dat het gaat om botsende platen?

2. Botsen van een oceanische met een continentale plaat

Het materiaal van de oceanische plaat is zwaar en daarom duikt deze onder de oceanische plaat. Deze plaat zinkt in de mantel. Dit gebeurt onder invloed van de convectiestromen. Het onderduiken van platen noemen we subductie. De plek waar de oceanische plaat onder de continentale plaat duikt noemen we ook wel de trog (zie onderstaande afbeelding). Je vindt bij subductiezones naast een trog ook altijd een gebergte en vulkanisme. Nadat de oceanische plaat onder de continentale plaat is gedoken begint hij te smelten. Dit smeltende gesteente vindt zich een weg omhoog en smelt door de aardkorst en ontstaat er op deze plek een vulkaan. Bij subductiezones kunnen ook vaak zware aardbevingen voorkomen. Op het wrijvingsvlak van de duikende en plaat bouwt zich namelijk veel spanning op.

Afbeeldingsresultaat voor subductie van oceanische en continentale plaat

3. Botsen van 2 oceanische platen

Hierboven zie je een kaartje waarbij twee oceanische platen botsen. De oudste plaat, die zwaarder is, duikt onder de lichtere plaat. Het gevolg is is een vulkanische eilandenboog met daarnaast een diepzeetrog.

Bekijk bovenstaande filmpjes, onderstaand fimpje en lees de tekst, beantwoord de volgende vragen:

vulkanen

5. Waarom schuift de oceanische plaat onder de continentale plaat?

6. Hoe ontstaat een vulkaan op plaatsen waar aardplaten botsen.

7. Waarom ontstaat er geen vulkanen op de rand van de continentale plaat?

8. Waarom is het dichtbij een vulkaan erg vruchtbaar?

9. Op welke twee manieren kunnen eilanden ontstaan als gevolg van platentektoniek?