Stap 1: Het natuurlijk broeikaseffect

Klimaatverandering is van alle tijden
Klimaatverandering is veel in het nieuws. Het wordt langzaam maar zeker warmer op aarde. De warmte van de zon warmt de aarde op alsof we in een broeikas zitten. Maar er zijn tijden geweest dat de aarde meer op een koelkast leek: tijdens de ijstijden.  
Je spreekt van een klimaatverandering als het gemiddelde weertype of klimaat over een bepaalde periode verandert. De verandering is het best te zien doordat de gemiddelde temperatuur stijgt of daalt.
Uit onderzoek weten we dat de aarde afwisselend warm en vochtig was, heet en droog of juist erg koud. Hoe weten we dat? Door te kijken naar resten diep onder de grond, op land of onder de zeebodem. Kijk daarvoor naar deze video.

 

Natuurlijk broeikaseffect

Eerder heb je geleerd dat om de aarde een soort schil zit; de atmosfeer. Tussen het aardoppervlak en de atmosfeer bevindt zich lucht. Die lucht bestaat uit allerlei stoffen en gassen.

De atmosfeer met al zijn gassen en stoffen speelt een heel belangrijke rol voor al het leven op aarde. De atmosfeer zorgt ervoor dat de temperatuur op aarde aangenaam is, gemiddeld zo'n 15°C. Zonder de atmosfeer zou het ongeveer -18°C. We noemen deze natuurlijke warmtebalans het natuurlijk broeikaseffect.

Bekijk de video hieronder.

 

Meteorietinslag
Soms wordt dit natuurlijke broeieffect verstoord, bijvoorbeeld in tijden van ontzettend veel vulkaanuitbarstingen. Als stof en zwaveldeeltjes in de dampkring terechtkomen, houden ze zonlicht tegen. Daardoor wordt het kouder. Het effect van zo’n eruptie kan wel twee jaar te merken zijn. In 1783-1784 werd de bergketen Laki op IJsland getroffen door een reeks van tien vulkaanuitbarstingen in acht maanden tijd, gevolgd door drie jaar lang extreem weer en zeer strenge winters. Overal op het noordelijk halfrond ontstonden er misoogsten en hongersnoden.


Het voorbeeld van de vulkaanuitbarstingen op Ijsland is niets vergeleken met de grootste natuurramp uit de geschiedenis van de aarde. Deze vond 65 miljoen jaar geleden plaats in het huidige Mexico bij Chicxulub. Daar werd de aarde getroffen door een enorme meteoriet van 300 kilometer breed.
Waarschijnlijk veroorzaakte de inslag een klimaatverandering. De gevolgen waren enorm. Bij zo’n inslag komt er zoveel energie vrij, dat rotsblokken tot 100 kilometer hoog de lucht in worden geslingerd. Wereldwijd vinden er enorme meteorietenregens plaats met overal bosbranden tot gevolg. Over de hele wereld zullen er aardbevingen en tsunami’s hebben plaatsgevonden. En waarschijnlijk kwam er zo veel stof in de atmosfeer dat het zonlicht niet of moeilijk door de dampkring kon en het maanden- of zelfs jarenlang donker en koud zal zijn geweest. Dat op zijn beurt zal ervoor zorgen dat planten, die afhankelijk zijn van zonlicht voor het omzetten van lichtenergie in koolhydraten, afsterven. Dieren zullen geen voedsel meer kunnen vinden.
Deze natuurramp heeft als het ware de aarde gereset. Na de meteorietinslag was bijna al het leven op aarde uitgestorven. De aarde met al het leven heeft zich toen opnieuw moeten ontwikkelen.

Zie onderstaande video die deze inslag en de gevolgen daarvan weergeeft.