Cijferschrijven

Het oudst bekende hulpmiddel om teksten te versleutelen werd in de vijftiende eeuw ontwikkeld door Leon Battista Alberti, die we al eerder zijn tegenkomen als diegene die een eerste aanzet gaf tot het polyalfabetische substitutiesysteem.
De Alberti cijferschijf bestaat uit twee schijven, de vaste buitenste schijf (de ‘Stabilis’) en een draaiende binnenring (de ‘Mobilis’).
Beide schijven bevatten aan de buitenrand het alfabet. Door de binnenring te verdraaien kan een substitutie over een aantal posities worden verkregen, zodat je makkelijk een Caesarverschuiving kunt aflezen.
De cijferschijf kon ook voor polyalfabetische substitutie gebruikt worden.