4.1 : Criteria voor het beoordelen van (online) bronnen
Bij informatievaardigheden is het belangrijk om te kunnen onderscheiden welke informatie betrouwbaar of onbetrouwbaar is. Op het internet kan iedereen alles wat hij wil verkondigen. Er is geen commissie die eist dat de informatie juist is of dat de uitingen objectief zijn. Ook is hier het verschil tussen commerciële informatie, propaganda e.d. niet altijd even duidelijk. Je moet dus steeds zelf uitzoeken of de informatie betrouwbaar genoeg is en als je informatie van webpagina's wilt gebruiken moet je extra voorzichtig zijn en nadenken welke rol je die informatie geeft in je betoog of analyse.
4.1.1 : CRAAP
Een veelgebruikt - internationaal - hulpmiddel voor het beoordelen van informatie is de CRAAP-test. Door de gevonden informatie te beoordelen op vijf verschillende criteria krijg je een indicatie van de kwaliteit van de informatie:
Currency (actualiteit): hoe actueel is de informatie?
Wanneer is de informatie gepubliceerd?
Is de informatie nog gewijzigd of geüpdatet?
Is de informatie actueel genoeg voor je onderwerp?
Relevance (relevantie): is de informatie relevant voor je onderwerp?
Is het antwoord gerelateerd aan je onderwerp, of beantwoordt het een onderzoeksvraag?
Voor welk publiek is de informatie bedoeld? (bv. algemeen publiek/experts/onderzoekers)
Authority (autoriteit): is de maker een autoriteit op dit onderwerp?
Wie is de auteur/uitgever/bron/sponsor?
Wat zeggen andere bronnen over de maker? Wat vind je hierover op internet, wordt de auteur gezien als betrouwbaar, of juist controversieel?
Waaruit blijkt dat de auteur expert is op dit gebied? (bv. opleiding, achtergrond, verbonden aan bepaalde organisatie)
Accuracy (accuraatheid): is de informatie waar, correct en betrouwbaar?
Wordt de informatie ondersteund met bewijsmateriaal?
Wordt er verwezen naar gebruikte bronnen?
Is de informatie beoordeeld door andere experts (bv. peer review)?
Wordt de informatie bevestigd in andere bronnen?
Purpose (doel): wat is de reden voor het bestaan van de informatie?
Wat is het doel van de informatie (bv. informeren, entertainen, overtuigen)?
Is de auteur duidelijk over het doel van de informatie?
Berust de informatie op (bewijsbare) feiten, of op opinies?
Is de informatie objectief en onpartijdig? Of kan deze beïnvloed zijn door politieke, ideologische, culturele, religieuze, institutionele of persoonlijke standpunten?
LET OP: Houd bij je beoordeling rekening met het doel waar jij de informatie voor nodig hebt. Bijvoorbeeld of een bron actueel genoeg is, kan verschillen per onderwerp. Voor het in kaart brengen van actuele marktontwikkelingen zal een recente bron belangrijker zijn dan bij informatie over een historische gebeurtenis.
CRAAP-test invulformulier
Beoordeel bronnen op betrouwbaarheid en bruikbaarheid met met het CRAAP-test invulformulier. Beantwoord de vragen en geef daarbij steeds een score van 1-10. De opgetelde score geeft je een idee van de kwaliteit van de bron.