Voor het interview hebben wij gesproken met een persoonlijk begeleider en de initiatiefnemer, een van de ouders van de bewoners. Wegens privacy en bescherming van de cliënten, dit op verzoek van de ouders, worden er geen namen genoemd. De woongroep zelf heeft nog geen naam. Er is bijvoorbeeld ook geen website. Plannen zijn er wel hiervoor, maar voor nu houden ze het nog klein.
Begeleider: Bijna te veel om op te noemen. Ik probeer de cliënten zoveel mogelijk te ondersteunen zodat zij zelfstandiger worden. Dit doe ik met behulp van werkkaarten en de doelen van de cliënten. Maar voorlichting over bijvoorbeeld relaties kan er ook bij horen. Andere werkzaamheden zijn bijvoorbeeld koken, wassen, strijken en schoonmaken. Veel van deze werkzaamheden doe ik natuurlijk samen met de cliënt maar het komt ook wel eens voor dat ik het zelf doe of ik zie erop toe hoe het wordt gedaan. Daarbij heb ik ook de rol van coach. Als een cliënt bijvoorbeeld problemen heeft op zijn werk, praat ik met hem en kijken we naar een geschikte oplossing. Soms komt het ook wel voor dat het heel slecht gaat met en cliënt, dan schakel ik zijn psychiater of psycholoog in. Een aantal cliënten gebruiken tevens nog medicijnen. Ik zie hierop toe en help bijvoorbeeld bij het bestellen van een herhaal recept.
Ouder: Mijn werkzaamheden bestaan vooral uit het managen en het toezien van de zorg. Daarnaast ben ik natuurlijk ook nog moeder. Verder bied ik ook ondersteuning van de werkzaamheden die de begeleider noemt. Ik ga bijvoorbeeld mee naar de huisarts of naar het ziekenhuis. Verder kijk ik toe of alles voldoende wordt gerapporteerd.
Begeleider: Ik heb de opleiding SPW gedaan en daarvoor heb ik nog de oude helpende opleiding gedaan.
Ouder: Ik ben ooit begonnen met helpende en heb een aantal jaren later mij om laten scholen tot kraamverzorgster.
Begeleider: Iemand is geschikt voor dit beroep als je er een bepaalde affiniteit mee hebt. Het is wel een beroep wat je moet liggen. Ik heb voorheen in een grote zorginstelling gewerkt en daar had ik collega’s welke ik bijvoorbeeld niet geschikt vond.
Ouder: Iemand is geschikt als hij flexibel is, betrokken is, hart heeft voor zijn vak en zichzelf kan beschermen. Dat laatste is erg belangrijk. Je moet wel goed op jezelf passen. Een extra uurtje werken is niet erg, maar als het te vaak gebeurd, schep je daarmee verwachtingen. Cliënten gaan er dan al vanuit dat je langer blijft. Dus vooraf duidelijk afspraken maken, dat maakt het voor beide partijen prettiger. Verder moet je oprecht zijn en vooral aardig en jezelf kunnen zijn. Owja, humor vind ik ook belangrijk want het leven is al zo zwaar.
Begeleider: Je zag dat ze het echt deden als werk. Je merkte het ook aan de cliënten. Zij voelden zich vaak opgelaten als ze iets vroegen bijvoorbeeld.
Ouder: In de grote instellingen heb je met veel personeel te maken. Dat is voor de cliënten niet altijd fijn. Meestal waren ze ook heel jong. Niet dat dat erg is, in tegendeel. Maar je mistte vaak wel een ouder iemand met een bak ervaring die aansturing kan geven. Ik vind iemand geschikt als de persoon niet kijkt naar wat hij moet doen om betaald te krijgen, maar wat hij kan doen om de cliënt het beste te ondersteunen.
Begeleider: Ik vind het mooi om iets te kunnen betekenen voor de mensen. Vaak is het maar met hele kleine dingen. Hoe mooi is het dat je op je werk vertrouwd wordt, dat je mensen kan ondersteunen in het zelfstandiger worden.
Ouder: Ik wil toezien op de zorg die mijn kinderen krijgen. Op deze manier kan dat zonder dat ik afhankelijk ben van grote instanties die het geld als het ware opslokken. Ik heb veel instanties gezien, van heel dichtbij en het maakte mij altijd triest. Ik wil dat mijn kinderen goed terecht zijn, ook als ik er ooit niet meer ben.
Begeleider: Ik heb eens een gesprek gehad met een cliënt over zijn voortgang. Het ging best wel goed met deze jongen alleen wilde hij graag een relatie maar dat lukte niet echt. De jongen zag er normaal uit maar had wel een beperking. Op een gegeven moment zij hij: "het is best oneerlijk, ik wil zo graag een ‘normale’ vriendin maar niemand ziet mij staan. Misschien is het maar beter als ik iemand zoek die zoals mij is, dan krijg ik in elk geval niet het gevoel dat ik dom ben." Ik vond het echt zo sneu, want het was zo’n leuke jongen. Ik heb hem verteld dat hij zo niet moest denken en dat hij het echt wel waard is.
Ouder: Te veel om op te noemen. Wat mij vooral bij is gebleven, is een ervaring van mijn eigen zoon. Hij is nogal chaotisch en vergeet veel. Hij woonde toen in een woning met nog 1 andere cliënt. Iedere middag kwam daar een begeleider. Hij werd daar vooral erg gewezen op zijn onkunde. Er hing bijvoorbeeld een lijstje op de deur met: (naam cliënt), doe de deur voortaan op slot als je weggaan. Tijdens een gesprek werd hem verteld dat hij op deze manier nooit op zichzelf zou kunnen wonen, dat kon hij wel vergeten. Dat brak mijn hart, want hij wilde dat zo graag. En dat terwijl hij heel vaak aangaf meer hulp te willen, want hij wilde zo graag eraan werken. Hulp zagen zij dus in lijstjes ophangen en hem wijzen op de dingen die hij niet had gedaan of vergeten was.
Begeleider: Tot nu toe is het nog wel steeds stabiel alleen was het voor mij als ambulante hulpverlener wel lastig om werk te vinden. Ik zat voor deze baan al een poosje thuis. Instellingen worden steeds groter maar het aantal begeleiders per groep wordt steeds kleiner. Daarbij zie je helaas dat door het persoonsgebonden budgetten, het vaak echt puur om het geld gaat en het vooral om kwantiteit gaat niet om kwaliteit.
Ouder: De instellingen zitten steeds voller, personeel kan de zorg bijna niet meer aan. Een paar jaar terug, vlogen de stichtingen de grond uit en was er zogenaamd overal plek. Dat is nu niet meer zo. Ik hoor steeds vaker dat er een woongroep of initiatief hiervan zijn deuren moet sluiten omdat het niet meer te doen is. Gelukkig hebben mijn kinderen daar niet zoveel last van gehad.
Begeleider: Controle op het feit of het geld inderdaad goed besteed wordt. Meer mogelijkheden tot bijscholing zou ook prettig zijn. Die zijn er wel, maar ze zijn erg duur.
Ouder: Kleine ondernemingen moeten meer ondersteuning krijgen en er moet meer toezicht komen op bedrijven die bijvoorbeeld het hele PGB in beslag nemen wanneer iemand bij hen gaat wonen. De vorige instantie waar mijn zoon woonde deed dat bijvoorbeeld. Toen hij er weg ging, kwam onze zorg bemiddelaar erachter dat er bijna 5000 euro was betaald voor dagbesteding op de locatie van de instantie zelf. Mijn zoon heeft in de maanden dat hij daar woonde, nooit dagbesteding gedaan. Zulke dingen moeten gewoon niet kunnen gebeuren.
Begeleider: In dat opzicht heb ik niet heel veel te klagen. Ik vind mijn werk leuk en doe het met plezier. Soms komt het voor dat ik langer moet blijven of op een andere dag moet bijspringen. Flexibel zijn is dus belangrijk. Maar als ik wegga, ben ik wel klaar met mijn werk.
Ouder: Lastig te zeggen. Ik doe ook een stukje begeleiding en zie toe op de kwaliteit van de zorg. Soms lopen dingen niet helemaal goed, dan moet ik bijspringen of meehelpen. Maar voor mij als ouder houdt de zorg natuurlijk nooit op. Als er ’s avonds iets is, ben ik ook paraat.
Begeleider: Ja, heel veel. Ik ben blij met mijn werk.
Ouder: Zeker. Ik zie nu dat de zorg goed terecht komt. Dat is wat ik wil als ouder en begeleider.
Extra vragen om een goed beeld te krijgen
De organisatievorm:
De woongroep is in principe in beheer van de ouders van de bewoners. Zij heeft in het verleden veel instellingen gezien waarbij het geld vooral verdween bij de instellingen en het niet terechtkwam bij de zorgvrager zelf.
Andere betrokkenen/samenwerkingen:
Ze hebben met allen een nauw contact om ervoor te zorgen dat de zorg goed is gewaarborgd en dat zij dit ook aan kunnen tonen tijdens controles.
De geschiedenis van de instelling:
Er werd verteld dat er zeer negatieve ervaringen waren met instellingen. Deze kosten veel geld. Op zich is dat geen probleem, zolang de zorg maar geleverd wordt en deze van goede kwaliteit is. Helaas gebeurde dat vaak niet. Een van de ouders van de bewoners was er helemaal klaar mee en heeft zelf gekeken naar andere mogelijkheden. De moeder is in contact gekomen met een ander gezin, wie hetzelfde probleem ervaarde.
Ze zijn begonnen met het zoeken naar een geschikte woning, dat was nog niet zo makkelijk. Uiteindelijk hebben ze deze gevonden en daarin wonen nu 3 cliënten. Het principe is heel simpel, de cliënten wonen er gewoon zoals ieder ander mens. Ze betalen gezamenlijk de huur. De zorg kopen zij zelf in via hun PGB-budget. Ambulante zorg wordt dit genoemd. Ook staan de ouders zelf voor een aantal uur op papier. Op die manier hebben de cliënten altijd zelf keuze in hun zorgverleners. Zij zijn nu niet afhankelijk van wat een zorginstelling biedt.
Taakomschrijving
Hieronder volgt een tabel met daarin een aantal werkzaamheden die geregeld voorkomen. Erbij staat vermeldt wie verantwoordelijk hiervoor zijn en de taken bevatten een korte omschrijving ter verduidelijking.
Taak |
Begeleider |
Client |
Ouders |
Omschrijving |
Schoonmaken |
x |
x |
|
Schoonmaken doet de cliënt zoveel mogelijk zelf. De begeleider controleert vaak of de taak goed is uitgevoerd en geeft zo nodig aanwijzingen. Een van de cliënten vindt schoonmaken heel lastig vanwege zijn OCS. Hij doet schoonmaak werk samen met zijn begeleider. |
Textielverzorging |
x |
x |
|
Wassen, drogen, opvouwen en strijken doen de cliënten zoveel mogelijk zelf. Zij worden wel ondersteunt hierin. |
Boodschappen |
|
x |
|
Boodschappen worden zelf gedaan. Het opstellen van het boodschappenlijstje doen de cliënten samen met de begeleiders (zij stellen ook samen het eetschema op). Er wordt altijd in groepen van 2 boodschappen gedaan, zodat de cliënten niet alleen zijn. In het weekend doen de ouders ook met regelmaat een boodschap samen met hun kind. |
Kamer opruimen |
|
x |
|
Dit doen de cliënten zelf. |
Koken |
x |
x |
|
Op maandag, woensdag en vrijdag koken alle cliënten samen een maaltijd onder begeleiding van een begeleider. Op deze momenten wordt er aandacht besteed aan kooktechnieken en kunnen er nieuwe gerechten worden geïntroduceerd. Op dinsdag en donderdag wordt er door de begeleider gekookt, dit vanwege andere werkzaamheden van de cliënt (zoals dagbesteding). |
Persoonlijke hygiëne |
|
x |
|
Begeleiders zien erop toe dat de cliënten voldoende aandacht besteden aan hun persoonlijke hygiëne zoals tandenpoetsen, douchen, deodorant gebruiken, regelmatig schone kleding aan e.d. |
Werken aan zelfstandigheid |
|
x |
|
De cliënten werken aan doelen die hen helpen zelfstandiger te worden. Doelen zoals: zelf boodschappen doen, bed verschonen, boodschappenlijst opstellen, zelf opstaan en gereed maken voor werk, zelf dingen regelen zoals vrije dagen of bellen naar bijvoorbeeld de huisarts. Dit staat omschreven in een ontwikkelingsplan. Iedere week wordt er gekeken naar de doelen en hoever de cliënten zijn met het behalen van deze doelen. |
Activiteiten |
x |
x |
x |
Begeleiders doen ook activiteiten met de cliënten. Dit kan zijn een museum bezoeken, koffiedrinken op het terras, winkelen, bioscoop etc. Naast de begeleiders, doen de ouders en andere familieleden ook zulk soort activiteiten. |
Advies en voorlichting |
x |
|
|
Een van de cliënten heeft sinds kort een vriendin. Hij kwam bij zijn persoonlijke begeleider met een vraag over anticonceptie. Ook hierin zijn de begeleiders getraind om daarover advies te geven. Daarnaast geven ze ook advies over het gebruik van bijvoorbeeld paracetamol gebruikr, alcohol, drugs en roken. Dit doen zij, omdat de doelgroep soms kwetsbaar is en niet altijd goed weerbaar is in bepaalde situaties. |
Planning |
x |
x |
x |
Iedere begeleider heeft vaste werktijden. Deze worden opgesteld samen met een ouder, de ouder heeft als het ware de functie van manager. |
Opleiding en diploma’s
Als ambulant hulpverlener kun je in principe met veel diploma’s terecht. Echter, wil je als begeleider aan het werk dan is een opleiding als SPH of SPW gewenst.
De persoonlijke begeleiders hebben de diploma SPW op mbo 3 niveau en hebben allen een EHBO-diploma. Dit is verplicht gesteld door de ouders om de veiligheid nog beter te kunnen waarborgen.
De manager (een van de ouders) heeft in het verleden de opleiding helpende en kraamhulp gedaan. Doordat zij veel ervaring heeft opgedaan in het werkveld en het om haar eigen onderneming gaat, heeft zij niet de verplichting tot een diploma die capabel is aan managen.