Voorbeelden - Medicatie

Je beschikt over een penicilline-oplossing met een concentratie van 250.000 IE/ml. De patiënt krijgt zesmaal daags 1.250.000 IE voorgeschreven.

Oplossing:
Zegmaals daags een hoeveelheid medicatie is perdag dus 6x1.250.000 IE = 7.500.000 IE.
Volume x Concentratie = Medicatie hoeveelheid geeft dan V x 250.000 IE/ml = 7.500.000 IE. Wanneer we dit verder uitwerken geeft dit V = 7.500.000 / 250.000 = 30 ml
Per dag is is dit dus 30 ml penicilline-oplossing.


Op een ampul van 2 cc staat: pethidine 50 mg/ml. Hoeveel gram pethidine bevat de ampul in totaal? Geef het antwoord in grammen pethidine.

Oplossing:
Uit het rekenen met eenheden weten we dat 1 cc (cubieke centimeter) gelijk is aan 1 ml (milliliter). Het bewijs hiervoor is relatief eenvoudig af te lijken uit het feit dat 1 kubus van 1x1x1 m (lengte x breedte x hoogte) gelijk is aan 1000 liter. Er gaan 10 decimeters in 1 meter. Dit heeft weer tot gevolg dat er dus 10 kubussen van 10x10x10 op een meter gaan en in de grote kubus van 1x1x1 meter gaan dus 10x10x10 kubbussen en dat zijn er totaal 1000 stuks. Dus elke kubus 10cm is dus precies 1 liter.
En nu de laatste stap naar de centimeter. Die gaat op exact dezelfde wijze, want er gaan immers 10 centimeters in een decimeter dus ook 10 kubussen van een centimeter op een decimeter. Met als gevolg dat er dus ook 1000 kubussen van een centimeter in 1 liter gaan en dus 1 cc gelijk is aan 1ml.

Nu we dit weten kunnen we ook zeggen dat 2cc gelijk is aan 2 ml. Ook weten we dat VxC=M dus 2 ml x 50 mg/ml = 100 mg. We moeten het antwoord in grammen opgeven dus, de 100 mg delen door 1000 om op grammen te komen. De ampul bevat dus 0,1 g pethidine.


Er is aanwezig een ampul van 3 ml met 0,5% Haldol. Een patiënt heeft 2,5 mg Haldol nodig. Hij krijgt dus hoeveel ml?

Oplossing:

Via de regel 1% is 1 gram in 100 ml weten we dus dat er bij een 0,5% oplossing halve gram in 100 ml Haldol zit. Dus de regel 0,5% is 0,5 g in 100 ml. Deze regel kunnen we omzetten nar 0,5% is 500 ml in 100 ml. Uit deze regel volgt dus nu ook de concentratie namelijk 500 mg / 100 ml = 5 mg/ml.
Nu kunnen we 'onze' regel V x C = M van stal halen en de bekende gegevens invullen. Nu ontstaat het sommetje V x 5 mg/ml = 2,5 mg. En om nu het volume te bepalen lossen we het sommetje op door 2,5 mg / 5 mg/ml = Volume en dit geeft dan voor het volume 0,5 ml.
De patient krijgt dus 0,5 ml Haldol.


Een zorgvrager moet één keer per etmaal 600 μg medicijn innemen. Het medicijn wordt in de vorm van tabletten geleverd. Een tablet bevat 0,4 mg medicijn. De tabletten zijn deelbaar in vieren. Hoeveel tabletten moet de zorgvrager per keer innemen?

Oplossing:

Het 'addertje onde het gras' is in deze som de hoeveelheid medicijn dat moet worden ingenomen, namelijk 600μg. Dit betekent namelijk 600 microgram en dat is de laatste stap in het rijtje van kilogram -> gram -> miligram - microgram. En iedere keer wanneer we naar rechts gaan, vermenigvuldigen we met 1000. Dus 1 kilogram -> 1000 gram -> 1000000 miligram - 1000000000 microgram.
Gaan we in het rijtje naar links, dan delen we door 1000 en krijgen we dus het rijtje 0,000000001 kilogram -> 0,000001 gram -> 0,001 miligram - 1 microgram.
In ons geval hebben we 600 μg en wanneer we dit delen door 1000 dan krijgen we 600μg / 1000 = 0,6 mg.
We weten uit de tekst ook wat de hoeveelheid medicijn per tablet is is en dit noemen we de concentratie. Deze concentratie is namelijk 0,4 mg per tablet.
En nu hebben we genem om 'onze oude vriend' V x C = M van stal te halen en de gegevens in te vullen. Dus V x 0,4 mg/tablet= 0,6mg en dit ombouwen naar V = 0,6 mg / 0,4 mg/tablet geeft uiteindelijk V = 1,5 tablet.
De zorgvrager moet dus 1,5 tablet innemen.


Daan heeft last van astma. Hij krijgt 1 mg/kg/24 uur prednison voorgeschreven. Eén tablet bevat 5 mg prednison. Daan weeg 25 kg. Hij heeft nog 2 volle doosjes van 10 tabletten. Voor hoeveel dagen heeft Daan nog genoeg tabletten?

Oplossing 1:
De dosis die Daan nodig heeft is 1 mg/kg/24 uur en aangezien hij 25 kg weegt is de dosis per dag dus 1 x 25 = 25 mg per dag. Elke tablet bevat 5mg dus heeft hij 5 tabletjes per dag nodig. In de 2 doosjes die hij heeft zitten totaal 20 tabletjes en daarmee heeft hij voor 4 dagen dus genoeg.

Oplossing 2:
Elke tablet bevat 5 mg prednison. Wanneer we deze tablet in 5 kleine stukjes gaan verdelen dan zien we dat 1/5 (één vijfde deel) dus 1 mg bevat.
We weten dat Daan 25 kg weegt en dat de dosis 1 mg/kg/24 uur is. Over een hele dag moet Daan dus 25 kg x 1 dag x 1 mg/kg/24 uur = 25 mg aan predison krijgen. Om deze 25 mg aan medicatie te onvangen moeten er dus 25 x 1/5 tabletjes => 25/5 tabletjes => 5 tabletjes wroden uitgegeven per dag.
Daan heeft 2 doosjes van elk 10 tabletjes en wanneer hij 5 tabletjes per dag moet dan heeft hij dus voor 4 dagen genoeg.


Een jong meisje heeft veel pijn. Ze moet een drankje als pijnstilling krijgen. De concentratie van het medicijn in het drankje is 25 mg/ml. Verdeeld over 4 doses moet het meisje 25 mg/kg/24 uur krijgen. Ze weegt 12 kg. Hoeveel milliliter krijgt het meisje per keer?

Oplossing:
Het voorschrift voor het meisje is 25 mg/kg/24 uur, ze weegt 12 kg en daarmee komt haar totale hoeveelheid medicijn op 25 x 12 = 300 mg per dag. Deze krijgt ze toegediend in 4 gelijke dosissen, dus 300 / 4 = 75 mg per keer. De concentratie van het drankje is 25 mg/ml en daarmee kunnen we via de formule V x C = M berekenen wat het volume moet zijn voor elke dosis. V x 25 mg/ml = 75mg geeft uiteindelijk V = 75 mg / 25 mg/ml = 3 ml per dosis.


Selise heeft stollingsproblemen. Ze krijgt 10.000 IE Fragmin toegediend. Je hebt alleen nog Fragmin in wegwerpspuiten van 0,2 ml. De concentratie van die spuiten is 2.500 IE/0,2 ml. Hoeveel spuiten heb je hiervoor nodig?

Oplossing:
Ook deze opgave beginnen we met V x C = M. We gaan eerst berekenen hoeveel IE's er in elke wegwerpspuit zit. Dus 0,2 ml x 2.500 IE / 0,2 ml = M. Uitwerken geeft 2.500 x 0,2 / 0,2 = 2.500 IE per spuit. Selise heeft 10.000 IE nodig dus met 4 wegwerpspuiten krijgt ze precies genoeg Fragmin toegediend.