De NSB van Mussert
Crisis in Nederland
De internationale economische crisis had veel gevolgen voor de burgers in Nederland. De regering van minister-president Colijn lukte het niet om die crisis te beperken. Hierdoor waren er in de jaren dertig ook in Nederland veel arme en werkloze burgers die hopen dat iemand hen een beter leven kan geven.
Oprichting Nationaal Socialistische Beweging (NSB)
Op 14 december 1931 was in Utrecht de oprichtingsbijeenkomst van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB). Deze organisatie geloofde dat nationalisme en fascisme de problemen van de Nederlandse burger op zouden lossen. De leider van deze organisatie was Anton Mussert. Hij was geïnspireerd door het Italiaans fascisme van Mussolini en het Duits nationaalsocialisme van Hitler’s NSDAP. Anton Mussert was tegen de parlementaire democratie. Het stemrecht van Nederlandse burgers moest volgens hen worden afgeschaft. In plaats daarvan moest één sterke dictator het land leiden (autoritair bestuur).Later, onder invloed van Hitler’s NSDAP, werd ook jodenhaat (antisemitisme) onderdeel van het programma van de NSB.
Leden van de NSB
Doordat het bestaande politieke partijen niet lukte om de economische crisis te bestrijden, steeg de populariteit van de NSB. Bij de verkiezingen van 1935 boekte de NSB een groot succes: 7,94 procent van de stemmen. In 1936 had de NSB 52.000 leden. Ook had de NSB een blad met de naam Volk en Vaderland en had de NSB een eigen jongeren- en studentenbeweging. Als twee NSB-leden elkaar tegenkwamen hadden zij een eigen groet: zij riepen dan ‘Hou Zee!’ en strekten hun rechterarm omhoog. Net zoals de Hitlergroet.
Verzet tegen de NSB
Maar er was ook verzet tegen de NSB. Verschillende organisaties verboden hun leden om lid te worden van de NSB. Mensen die voor de overheid werkten (ambtenaren) mochten vanaf 1933 geen lid meer worden van de NSB. Ook leden van de Rooms-Katholieke Kerk (1935) en de Gereformeerde Kerk (1936) mochten van hun kerk geen lid meer zijn van de NSB. Vanaf begin 1936 begon daarom het ledental van de NSB terug te lopen. Dit kwam ook door de groeiende racistische en antisemitische koers van de NSB. In 1940 waren er nog maar 33.000 leden over. Maar dat verandert wanneer de Duitsers Nederland bezetten....