Stap 1

Flora en fauna in het Noordpoolgebied
Eerst maak je kennis met het Noordpoolgebied. Hoe ziet dit gebied eruit?
Welke planten (flora) en dieren (fauna) kom je er tegen?

Een oceaan van zee-ijs en open water

Het Noordpoolgebied is een oceaan met enkele eilanden. Op deze oceaan drijft altijd een laag zee-ijs van enkele meters dik. Het is hobbelig met geulen en heuvels van opeengepakte ijsschotsen, dit noemen we pakijs. Alleen op Groenland (een landmassa) vind je landijs.
’s Zomers smelt een deel van al het ijs af, vooral aan de randen. In september is het deel van de oceaan dat met ijs bedekt is, het kleinst. Van oktober tot het begin van de volgende zomer breidt het ijs zich weer uit.

Vooral vanaf 2007 smelt er ’s zomers ongewoon veel weg, veel meer dan gemiddeld over de periode sinds 1979 (toen dat afsmelten voor het eerst goed werd bijgehouden). Daardoor ontstaan er brede stukken open water tussen de grens van het ijsgebied en de landmassa’s van Europa, Azië en Noord-Amerika. Hadden Barentsz en Van Heemskerck nu geleefd, dan hadden ze ’s zomers kans gehad een noordelijke doorvaart naar Indonesië te vinden.

Bekijk ook de video:
 

Waar of niet waar?

  1. Zee-ijs op de oceaan rond de Noordpool smelt ’s zomers vooral in het midden.
  2. In september is het deel van de oceaan rond de Noordpool dat met ijs bedekt is, het kleinst.
  3. Sinds dat het ijs gemeten wordt, is er elke zomer steeds meer zee vrij.

Antwoorden

  1. Niet waar, het smel vooral aan de randen
  2. Waar, door de warmere temperaturen in de zomer smelt het ijs en komen er stukken zee vrij.
  3. Waar, doordat het steeds warmer wordt smelt er steeds meer ijs.

 

Leven op land en zee

Op het zee-ijs, op eilanden als Svalbard en in landstreken die aan de oceaan liggen leven ijsberen, zeehonden en andere zoogdieren met een dikke speklaag en ook veel vogels. In de niet-bevroren delen van de oceaan, zwemmen ook walvissen. Planten groeien er niet op het zee-ijs, wel op eilanden in het gebied en op aangrenzende landstreken.

Ook onder het oppervlak van de oceaan is er leven, zelfs onder het ijs. Sterker nog: het krioelt er van planten en dieren. Dat is te danken aan de kou. Het water is koud, zelfs beneden 0 graden. Toch blijft het vloeibaar omdat er zout in zit en zout het vriespunt van water verlaagt. En hoe kouder water is, hoe meer gassen en andere stoffen er in kunnen oplossen. Daarom is het water er zuurstofrijk en bevat het ook andere stoffen die planten en dieren nodig hebben. Onder het oceaanoppervlak groeien veel algen, zeewieren en andere waterplanten. Voedsel voor de dieren die in het water leven.

Waar of niet waar?

  1. Zoogdieren in het Noordpoolgebied hebben allemaal een dikke speklaag.
  2. Op het zee-ijs komen ook planten voor.
  3. Zout water bevriest bij 0 graden Celsius.
  4. Onder het zee-ijs zijn veel planten en dieren.
  5. Door de vele planten onder het zee-ijs, is het een zuurstofrijke omgeving.

Antwoorden

  1. Waar, deze speklaag hebben ze om warm te blijven.
  2. Niet waar, op het ijs zelf kan niks groeien. Wel op de eilanden in het Noordpoolgebied.
  3. Niet waar, door het zou zakt de temperatuur waarbij het water bevriest.
  4. Waar
  5. Waar, de planten zorgen ervoor dat het zuurstofgehalte onder het zee-ijs hoog is.

 

Leven op het land

In het Noordpoolgebied leven ook nog een aantal volken die afhankelijk zijn van het ijs.
Een voorbeeld daarvan zijn de Inuit, een volk dat nog grotendeels volgens traditionele manieren leeft.

Omdat het te koud is om iets te verbouwen, leven zij vooral van de jacht.
Afhankelijk van het seizoen eten ze verschillende dieren: ganzen, vissen, ijsberen, zeehonden etc.

De Inuit zijn erg afhankelijk van hun leefomgeving. Als het ijs ooit zou verdwijnen, kunnen de Inuit daar ook niet meer leven.
Er zijn nog volken die in Iglo's wonen en daar omheen leven. De meeste Inuit leven tegenwoordig wel gewoon in dorpen en hebben een leven dat meer lijkt op dat van ons.

Bekijk de onderstaande video tot 6m40s.

Vragen

  1. Wat zijn de gelijksnissen met zoals wij leven?
  2. Wat is typisch in het leven van de Inuit?

Antwoorden

  1. Ze wonen in huizen, hebben dorpen, scholen, winkels etc.
  2. Ze leven vooral van lokale producten, hebben een eigen taal en leven in relatief kleine gemeenschappen.