Plaatsbepaling en klimaatgrafieken

Plaatsbepaling op aarde

In het vierde jaar van de Havo gaat de school waar Johan op zit altijd op een studiereis naar Lyon. De coördinaten van Lyon zijn: 45° N.B. en 5° O.L.  Deze twee getallen geven de plek aan op de aarde waar Lyon ligt. Hoe werkt dit systeem?

Precies tussen de Noorpool en de Zuidpool in loopt een lijn, de evenaar. Dit is de lijn die de aarde verdeel in het Noordelijk halfrond en het Zuidelijk halfrond. Bij de plaats Lyon zien we N.B. bij de coördinaten staan. Dit betekent noorderbreedte (N.B.). Lyon ligt dus op het noordelijk halfrond. Als een plek op het zuidelijk halfrond ligt, ligt dat op zuiderbreedte (Z.B.). De evenaar is een horizontale lijn, de aarde wordt ook door verticale lijnen verdeeld. Het nulpunt hiervan, de nulmeridiaan, loopt over het plaatsje Greenwich in de buurt van Londen. Rechts van de nulmeridiaan noemen we oosterlengte (O.L), links van de nulmeridiaan noemen we westerlengte (W.L.). Bij Lyon zie je O.L. staan, dus ligt Lyon rechts van de nulmeridiaan.

Geografische breedte

De evenaar is de breedtecirkel van 0°. De Noordpool ligt op 90° noorderbreedte, de zuidpool op 90° zuiderbreedte. De afstand van een plaats tot aan de evenaar wordt de geografische breedte genoemd. Om de geografische breedte van een plaats te bepalen, ga je vanaf de evenaar de breedtecirkels tellen. Minimaal 0°, maximaal 90°. Lyon ligt dus op de 45e lijn vanaf de evenaar, op het noordelijk halfrond.

Plaatsbepaling met de kaart

Om de ligging van een plaats op aarde te kunnen bepalen, kijk je naar de randen van een kaart. Doe je atlas open op bladzijde 190-191/ GB 214-215. Om te kijken waar Lyon op deze kaart ligt, neem je de volgende stappen:

  1. Bepaal waar Lyon ligt: noordelijk/ zuidelijk halfrond en oostelijk/ westelijk halfrond?
  2. Aan de linker- en rechterzijkant van de kaart staan de getallen die de afstand tot aan de evenaar aangeven. Deze getallen geven de breedtegraden aan, deze horen bij de breedtecirkels. Dan zie je dat Lyon tussen de 40 en 50° noorderbreedte ligt, en dan schat je ongeveer 45° N.B.
  3. Aan de boven- en onderzijde van de bladzijdes staan ook getallen. De zwarte getallen zijn de lengtegraden. Lyon ligt tussen de 0 en 10° aan de oostkant van de nulmeridiaan, dus op 5° O.L.

Lyon ligt op 45° N.B., dat noemen we op een gematigde breedte van de evenaar af. Plekken die verder van de evenaar af liggen, daar zeggen we van dat ze op hoge breedte liggen. Plekken dichterbij de evenaar liggen op lage breedte.