Optuigen en inspannen

Het concourstuig bestaat uit een aantal onderdelen namelijk het hoofstel, de leidsels, het borstuig, de strengen, het schoftje en de rugriem met een staartriem of staartbeugel.

Bij het menbewijs wordt deze volgorde van optuigen geleerd:

Omdat het concourstuig vaak net iets anders in elkaar zit wordt er vaak op een iets andere manier dan bij het menbewijs opgetuigd en ingespannen:

Manier: Officieel: menbewijs      Gebruikelijk: tuigpaard
Situatie:

Paard staat vast of wordt vastgehouden.

Paard staat op vrachtwagen of in de trailer. Of staat hiernaast

Volgorde:

Borsttuig omdoen *       

Schoftje opleggen         

Binnensingel vastmaken  

Rugriem bevestigen

Staartriem vastmaken en maat rugriem bepalen **

Strengen bevestigen aan borsttuig en over de rug van het paard leggen

Leidsels door leidselsleutel en leidselringen steken. Het uiteinde wordt opgestoken aan de leidselsleutels

Hoofdstel omdoen, keelriem ****, neusriem *****en kinketting bevestigen ******

Leidsels bevestigen aan Liverpoolstang

Aansingelen binnensingel

 

 

 

 

 

 

Schoftje opleggen

Binnensingel losjes vastmaken     

Rugriem bevestigen ***

Borsttuig omdoen *

Vaste strengen door opening binnen- en buitensingel halen

Uiteindes over de rug van het paard leggen

Leidsels door leidselsleutel en onder halsriem doorhalen richting paardenhoofd

Leidsels worden opgestoken/ over de rug van het paard heen gehangen

Hoofdstel omdoen, keelriem ****, neusriem ***** en kinketting bevestigen ******

Leidsel bevestigen aan de Liverpoolstang

Paard loopt van vrachtwagen/trailer af

Binnensingel aansingelen, staartriem/beugel bevestigen

Maat van de rugriem bepalen **

 

* Het borststuk over het hoofd heen te draaien of door de halsriem los te maken. Bij het laatste voorbeeld kan de halsriem over de hals heen worden geslagen en worden vastgemaakt, dit voorkomt gedraai boven het hoofd wat spanning kan veroorzaken.)

** De richtlijn voor de maat is ongeveer een rechtopstaande vuist ruimte tussen de bevestigde rugriem en de lendenen.

*** Deze wordt pas vastgemaakt als het paard van de vrachtwagen af is.

**** Zo strak vast maken dat het hoofdstel niet kan afglijden, maar zo los dat het de ademhaling niet belemmert.

***** Neusriem vastmaken op ongeveer twee vingers onder het jukbeen en ongeveer één vinger ruimte tussen het neusbeen en de neusriem.

****** Kinketting met klok meedraaien, totdat alle slagen eruit zijn. De kinketting vastmaken aan de kinkettinghaak, ongeveer zo strak dat de stang een hoek met de mondspleet kan maken van 45 graden voordat de kinketting inwerkt.

Aandachtspunten

Op de vrachtwagen of trailer zijn de paarden meestal rustiger tijdens het optuigen, zorg wel dat er genoeg ruimte is tussen het paard en de wand. Wanneer het paard buiten de vrachtwagen of trailer wordt opgetuigd is het veiliger en handiger werken als het hoofstel vast in de trailer of op de vrachtwagen wordt omgedaan. Dit voorkomt dat het paard tijdens het omdoen van het hoofdstel los raakt. Ook kan het handig zijn om een touw aan de bril van de stang of aan het hoofdstel te bevestigen, dit houdt wat makkelijker vast dan aan de leidsels.

Bevestigen van de leidsels

In de tuigpaardensport is alleen een Liverpoolstang toegestaan. Dit bit mag kaal, bekleed met zeem of van rubber zijn.

De Liverpoolstang

Er zijn verschillende manieren om de leidsels te bevestigen aan deze stang. De rijder zal moeten uitproberen welke manier het beste past bij het paard dat hij presenteert. In de baan mogen de leidsels tijdens het opstellen op een andere manier worden vastgemaakt. Als je de stang in het hoofdstel bevestigt, dan moeten de ribbeltje (die je ziet op het mondstuk) van de stang naar voren wijzen. De kinketting moet net als de rest van het tuig aan de linkerkant worden bevestigd, let dus goed op of je de stang op de juiste manier vast maakt.

De gekleurde onderdelen geven aan op welke plaats de leidsels bevestigd kunnen worden.

De meeste paarden worden voorgesteld op het eerste leidselgat. Dit wordt gezien als gangbaar, het tweede leidselgat geeft meer hefboomwerking dus meer inwerking van de hand en de kinketting. Op het derde leidselgat is de hefboomwerking het grootst, dit wordt in de praktijk zelden toegepast. De brug geeft minder hefboomwerking dan het eerste leidselgat en bij de bril is er geen hefboomwerking en werkt de kinketting niet of nauwelijks in.

Hieronder volgen een aantal foto's, waarbij de verschillende bevestigingswijzen zichtbaar zijn.

Deze leidsels zijn bevestigd in de bril, op deze manier heeft de rijder de minste inwerking bij het gebruik van een Liverpoolstang.
Dit paard wordt gereden in de brug, de inwerking zit tussen de bril en het eerste leidselgat in.
Dit paard wordt gereden in het eerste leidselgat, deze manier wordt het vaakst gebruikt.

 

Deze leidsels zijn bevestigd in het tweede leidselgat, dit geeft meer hefboomwerking dan het eerste leidselgat.

Inspannen

Ook voor het inspannen geldt een officiële volgorde, een een volgorde welke veel gebruikt wordt. Vaak staat iemand tijdens het inspannen recht voor het paard en houdt deze het paard vast aan beide leidsels of aan een touw.

Manier:

Officieel: menbewijs

Gebruikelijk: tuigpaard                                 

Situatie:

Vaak wordt hierbij ingespannen door 1 persoon, waarbij een groom voor het paard staat.

Vaak wordt hierbij ingespannen door 2 personen, waarbij een groom voor het paard staat.

Volgorde:

Lamoen bevestigen in het lichtoog/ de brancardbeugel, eerst links dan rechts.

Linkerstreng bevestigen.

Rechterstreng bevestigen.

(de broek, bij de aangespannen sport niet toegestaan).

Buitensingel links bevestigen.

Buitensingel rechts bevestigen.

 

Eerst wordt de brancardbeugel tussen de twee uitstekende ‘stops’ ingebracht en vervolgens aangetrokken.

Dan worden de eventuele slagen uit de strengen gehaald, deze worden door de strengophouder heen gehaald en bevestigd aan de dissel.*

Vervolgens wordt de buitensingel aan beide kanten aangetrokken. Dit moet zo strak zijn dat het lamoen niet teveel op en neer kan bewegen, maar nog wel de benodigde speling houdt.

* De manier waarop dit gebeurt kan per rijder en concourswagen iets verschillen. In de strengen zitten aan het uiteinde een aantal gaten, waar de dissel doorheen past. Vaak wordt de dissel door het laatste gat gestoken met de punt richting het paard, dan wordt vervolgens de juist maat bepaald en door dit gat wordt de dissel ook gestoken. De streng zit dus dubbel bevestigd, vaak wordt er een leren touwtje in het gat (aan de buitenkant) gestoken naast de bevestigde strengen. Deze borgt de strengen.

Aandachtspunten

Ook met inspannen is de veiligheid heel belangrijk, degene die het paard vasthoudt zorgt ervoor dat het paard tijdens het inspannen goed blijft stil staan. Dit lukt vaak het beste door er recht voor de staan. De inspanners werken vlot en zorgvuldig door, het paard heeft oogkleppen op en kan dus schrikken van een onverwachtse aanraking. De tuigpaarden willen vaak graag aan het werk, controleer ook of je de streng meteen goed bevestigt. Of er geen slagen inzitten en of de buitenkant wel aan de buitenkant zit. Dan duurt het niet langer dan nodig is.