Grafieken.
Grafiek maken
Excel is een geweldig hulpmiddel om ontwikkelingen door de tijd heen te laten zien in een grafiek. Hiervoor moet je wel eerst altijd een excelwerkblad met gegevens hebben gemaakt.
Herhaling: invoeren jaartallen als je grafieken wilt maken
Dit staat niet voor niks dik gedrukt, dus wel even lezen wat hieronder staat
Extra informatie: voor een grafiek is het handig als je jaren in excel invoert als “tekst”
Dit kan eenvoudig door in een cel een jaartal op de volgende manier in te voeren:
‘2000
‘2001 enzovoort. Je hebt dit al geleerd in les 2.
Het teken ‘zit op je toetsenbord links naast de enterknop van het lettertoetsenbord (onder het aanhalingsteken)
Dit teken heet het accentteken.
We hebben de volgende gegevens. Zet deze op tabblad 5 van je excel document
Gebruik voor de jaartallen natuurlijk de vulgreep om de reeks van de eerste twee jaartallen snel te kunnen aanvullen. De overige gegevens moet je simpelweg zelf invullen. En vergeet niet om het accent voor het getal te zetten om er een jaartal van te maken.
jaar |
omzet in euros (x 1000) |
2002 |
2300 |
2003 |
2200 |
2004 |
2450 |
2005 |
2800 |
2006 |
2680 |
2007 |
2780 |
2008 |
3400 |
2009 |
3320 |
2010 |
2400 |
Nu gaan we een grafiek maken.
Selecteer de gegevens uit kolom A (de jaren) en B door te selecteren
Klik op invoegen en kies een grafiektype (kies de eenvoudige maar mooie lijngrafiek 2D). Opmerking: een kolomgrafiek mag ook.
De grafiek is klaar, maar niet mooi.
De grafiek een titel geven
Zorg dat de grafiek actief is door er rechtsboven in te klikken
Klik ONTWERPEN en dan op GRAFIEKONDERDEEL TOEVOEGEN en dan gecentreerde overlay titel. (zie voorbeeld)
Opdracht 2
De assen van de grafiek een naam geven.
De horizontale as (de liggende lijn) noemen we de x-as, de verticale (staande) lijn de y-as
Klik op Ontwerpen en op Grafiekonderdeel toevoegen en dan op astitels
Kies Titel primaire horizontale as
Type in het vak van de formulebalk (dus achter fx) nu de gewenste naam van de liggende as: Jaar
Klik weer Ontwerpen en op Grafiekonderdeel toevoegen en dan op astitels
Kies titel primaire verticale as
Klik in het formulevak de gewenste naam van deze as: Aantal
Opdracht 3
Het mooi maken van de grafiek (opmaak)
Klik met de rechtermuisknop in het witte deel van de grafiek
Kies Grafiekgebied opmaken
Kies opvulling met kleurovergang (kies zelf een leuke opmaak)
Zoals je ziet zijn er meer mogelijkheden, zoals effen opmaak, bitpatroon enzovoort.
Ga nu in het middelste deel van de grafiek staan en doe rechtermuisknop
Kies tekengebied opmaken en geef het middendeel van de grafiek een leuke opmaak naar keuze.
Klik nu op een van de balken, rechtermuisknop en kies gegevensreeks opmaken.
Geef de balken een groene kleur.
Experimenteer nu met het opmaken van de grafiek en maak er wat moois van. Er zijn heel veel mogelijkheden.
Het toevoegen van gegevenslabels
Soms is het handig dat de gegevens uit de tabel (de cijfertjes) ook in de grafiek te zien zijn.
Klik op ONTWERPEN en op Grafiekonderdeel toevoegen
Kies Gegevenslabels en kies een mogelijkheid, bijvoorbeeld EINDE BUITENKANT
Klik in de grafiek met de rechtermuisknop en kies Ander grafiektype
Maak er een lijngrafiek van
Maak er daarna een driedimensionale kolomgrafiek van
En nu een staafgrafiek
Maak er wat moois van naar keuze
Houd bij het maken van de grafiek er rekening mee dat de gegevens in een oogopslag voor iedereen duidelijk moeten zijn.
Maak voor je zelf een overzicht van waar jij je geld elke maand aan uitgeeft.
Je hebt de volgende mogelijkheden.
Uitgaan
Reiskosten
Kleding
Uit eten
Cadeau’s
Overige
Drank
Zet dit in een werkblad van excel en maak er een cirkelgrafiek bij. Geef de grafiek je eigen naam.
Opdracht 3
Je ziet hieronder wat gegevens over toeristisch bezoek aan Nederland in 2013. Je gaat hiervan een staafdiagram maken.
Zet eerst de gegevens in excel in een tabel en maak er daarna een staafdiagram van. Geef elk land een eigen kleur. Dit doe je door in de grafiek 2 keer te klikken op een staaf, zodat je die apart een kleur kunt geven via GEGEVENSPUNT OPMAKEN
Duitsland 12000
Frankrijk 8000
Japan 1000
Spanje 2000
Engeland 10000
Zie eventueel het filmpje OPMAAK van een Grafiek
Indexcijfer.
We hebben de volgende gegevens:
Jaar |
Toeristen in Groningen |
indexcijfer |
2000 |
12000 |
|
2001 |
11500 |
|
2002 |
15000 |
|
2003 |
15600 |
|
2004 |
14900 |
|
2005 |
11900 |
|
2006 |
12870 |
|
2007 |
14567 |
|
a. Neem deze gegevens over in je werkblad. Noem je tabblad "Toeristen".
In cel A2 komt het jaar 2000 te staan. Let op de manier waarop je het jaartal invoert (met een ' er voor).
Vul de jaren met de vulgreep aan.
EERST LEZEN (groot genoeg om niet te vergeten?)
Uitleg indexcijfer: een indexcijfer is een getal waarmee je in procenten alle jaren vergelijkt met een basisjaar. Het basisjaar in bovenstaande reeks is 2000. We willen dus alle jaren vergelijken met het jaar 2000. Als je naar de getallen kijkt is het niet eenvoudig om snel te zien hoe groot de verandering was in procenten. Daarvoor heb je indexcijfers nodig. Het basisjaar van een serie indexcijfers is altijd 100. Je kunt in de tabel in excel dus in de cel naast 12000 het getal 100 typen in cel B2.
Je berekent een indexcijfer als volgt: =(B3/$B$2)*100
Uitleg: Je wilt eerst het jaar 2003 vergelijken met het jaar 2002. De waarde van het jaar 2003 staat in cel B3 en de waarde van het jaar 2002 staat in cel B2. Dus deel je B3 door B2. Maar omdat je ook alle volgende jaren straks wilt delen door B2 moet je in de formule de cel B2 als het ware vastzetten. Dit doe je door het $ teken om de B van B2 heen te zetten. Dit valt verder niet te begrijpen, want het is gewoon een stukje excel-taal (dus gewoon doen).
Je doet alles keer 100, omdat je een percentage wilt hebben.
Zie eventueel het filmpje indexcijfer en grafiek
Opmerking: een indexcijfer is altijd een heel getal. Je kunt de decimalen weghalen door een paar keer te klikken op de knop Minder decimalen, net zolang tot er een heel getal staat.
b. Sleep nu de formule naar beneden voor de rest van de jaren.
Als het goed is heb je onderstaand resultaat
Jaar |
Toeristen in Groningen |
indexcijfer |
2000 |
12000 |
100 |
2001 |
11500 |
96 |
2002 |
15000 |
125 |
2003 |
15600 |
130 |
2004 |
14900 |
124 |
2005 |
11900 |
99 |
2006 |
12870 |
107 |
2007 |
14567 |
121 |
Maak hier nu een grafiek van
In de grafiek willen we de jaren en de indexcijfers hebben, maar niet de absolute aantallen (de getallen per jaar; bijvoorbeeld 12000 is een absoluut aantal, een precies aantal).
Dit doe je als volgt:
Selecteer de jaartallen en ook het woord jaar.
Druk nu de CTRL knop in
Selecteer nu de indexcijfers, inclusief het woord indexcijfer.
Klik nu op invoegen en begin de grafiek te maken.
Zie eventueel nog eens het filmpje: maken van indexcijfer en grafiek
Houd bij het maken van de grafiek er rekening mee dat de gegevens in een oogopslag voor iedereen die het moet zijn ook duidelijk moeten zijn.
TIP: voor het aangeven van een ontwikkeling door de jaren heen is een lijngrafiek of een kolomgrafiek het meest duidelijk.
Sla het Excel-bestand op met de naam jouwnaam_Index.
Een trendlijn geeft de gemiddelde ontwikkeling door van gegevens over een aantal jaren.
Voorbeeld:
De vraag is nu of dit bedrijf het nu wel of niet goed doet. Immers, de winsten verschillen nogal van jaar tot jaar.
Doen: Gebruik het bestand jouwnaam_index. xlxs.
Neem bovenstaande gegevens handmatig over in een nieuw werkblad genaamd Winst.
Bekijk hiervoor eerst even het filmpje: trendlijn toevoegen
Aandachtspunten: voer de jaren in als jaartal (denk aan het accent) en doe dit met behulp van de automatische vulgreep.
De getallen moet je overtypen, het euroteken doe je zoals je in het filmpje trendlijn hebt gezien. Een € kun je ook makem met Control Alt 5
Maak van deze gegevens een grafiek en voeg een trendlijn toe. De naam van de trendlijn is Trend winst bedrijf X
Maak de grafiek op volgens de volgende aanwijzingen:
- Geef de trendlijn een rode kleur en geef deze een breedte van 2,25 pt.
- geef de gegevensreeks een zwarte kleur.
- maak het grafiekgebied lichtgrijs
- maak het tekengebied lichtblauw
Geef de grafiek de naam Winst bedrijf X
Geef de x-as de naam Jaar
Geef de y-as de naam Nettowinst in euro’s
Het resultaat ziet er uit zoals hieronder (in de digitale versie in de NELO, de papieren versie is zwartwit)
Sla je werk op. Het bestand is jouwnaam_Index.xlxs.
Je hebt de volgende gegevens tot je beschikking.
Jaar Aantal accounts op Facebook in Nederland (x 1000)
2004 1000
2005 1100
2006 1400
2007 2800
2008 4800
2009 5500
2010 5500
2011 6000
2012 8000
Gebruik het bestand jouwnaam_Index.xlxs.
Neem bovenstaande gegevens over in een nieuw excel tabblad (kopiéren en plakken).
Denk eraan dat je de jaartallen als jaar invoert (het accentteken ' ervoor typen))
Geef dit tabblad de naam Facebook
Bereken de indexcijfers van deze gegevens met behulp van de juiste formule (laat eventueel de formule controleren, nadat je deze hebt gemaakt). Het basisjaar is 2004.
Maak een lijngrafiek van de jaren en de indexcijfers (dus niet van de echte aantallen!)
Geef de grafiek de naam Aantal accounts op Facebook (x1000)
Geef de x-as (horizontale as) de naam Jaar
Geef de y-as de naam Facebook
Maak het grafiekgebied roze met effen opvulling
Geef het tekengebied een lichte opvulling met kleurovergang
Geef de gegevensreeks de kleur zwart (ononderbroken lijn) met dikte 3,25 pt
Voeg een lineaire trendlijn toe, met de kleur donkerblauw en dikte 1,75 pt en met als naam Trend Facebook
Sla je werk op als jouwnaam_Index.xlxs. Upload de file in ELO.
Je kunt met Excel ook heel eenvoudig percentages berekenen en de verhoudingen in een grafiek laten zien.
We hebben de volgende gegevens over waar Nederlanders naar toe gaan op vakantie. Zet deze gegevens in een excel werkblad. Begin bij A1 (Land in A1, Griekenland in A2 enzovoort)
Land |
Toeristen |
Griekenland |
1000 |
Frankrijk |
1800 |
Spanje |
800 |
Engeland |
400 |
Stappen:
a)bereken eerst het totaal aantal toeristen in cel B6 met behulp van de sommeringsformul, dit is =som(begincel:eindcel)
b) Zet in cel c2 de volgende formule, om het percentage voor Griekenland te berekenen.
=(B2/$b$6)*100
Je doet dit omdat je eerst Griekenland vergelijkt (= deelt door) het Totaal (want dan krijg je een deel of percentage.
c) Je ziet dat B6 is ‘vastgezet’, omdat elk land natuurlijk met het totaal moet worden vergeleken.
d) Sleep nu de formule naar beneden, zodat je snel voor elk land het percentage krijgt
e) Selecteer de kolommen A en C en maak een grafiek van de landen en de percentages. Maak eerst een kolomgrafiek
Verander nu de grafie in een cirkelgrafiek
Zie ook het filmpje percentage en grafiek
Je hebt de volgende gegevens. Zet deze zelf in een nieuw excel-werkblad en geef dit de naam Leerlingen Euroborg.
Aantal leerlingen per opleiding
Reizen 300
Hotelschool 450
Bakkers 90
Koks 220
Recreatie/Leisure 250
Wellness 40
Totaal
Bij de meest recente verkiezingen was in de gemeente Ukelenstein de uitslag als volgt:
Partij Aantal stemmen
PvdA 2300
VVD 2320
CDA 1300
PVV 1699
SP 1241
D66 450
Groenlinks 1000
PvdDieren 60
SGP 100
Christen Unie 10
Tip: bekijk eerst de filmpjes cirkelgrafiek en percentage en grafiek voor je begint.
Neem deze gegevens over in een excel werkblad
Bereken het totale aantal stemmers met behulp van de juiste formule
Bereken het percentage stemmen per partij met behulp van de juiste formule (laat eventueel controleren!) Het percentage moet twee cijfers achter de komma hebben.
Maak een drie dimensionale cirkelgrafiek van de partijen en het percentage stemmen (het werkelijk aantal stemmen zit dus niet in de grafiek).
Voeg de gegevenslabels toe aan de grafiek zodat in de grafiek de percentages zichtbaar worden.
Geef de gegevenspunt van de PvdA een rode kleur
Geef de gegevenspunt van het CDA een heldergroene kleur
Geef de gegevensreeks van de VVD een azuurblauwe kleur (opvulling met kleurovergang)
Geef de PVV een bruine kleur
Geef Groenlinks de opvulling Horizon
Geef het grafiekgebied een lichtgrijze kleur
Geef de grafiek de naam Uitslag verkiezingen Ukelenstein
Een en ander ziet er na afloop als volgt uit:
Met excel kun je snel achterhalen wat het gemiddelde, wat de hoogste en wat de laagste waarde is in een groot bestand met allemaal getallen.
Met de formule =gemiddelde(bereik van de cellen) kun je snel het gemiddelde berekenen
Met de formule = max(bereik) en =min(bereik) kun je snel de hoogste en de laagste waarde berekenen.
Voorbeeld: in onderstaande tabel zie je de ingevulde database die wordt bijgehouden van de regenval in Eelde, per maan, voor de jaren 2006 tot en met 2008.
Je kunt deze gegevens vinden in het bestand oefenbestanden excel, tabblad regenval
Opdracht 1
a. Hoeveel is nu de gemiddelde regenval over de jaren 2006 tot en met 2008?
Oplossing: het bereik van de tabel is van cel B3 (regenval in januari 2006) tot en met cel D14 (regenval in december 2008).
Type in cel G4 het woord Gemiddelde en type in cel G5 de formule =gemiddelde(B3:D14) en bevestig met de groene V
De gemiddelde regenval was ……………… (178)
b. Wat was de hoogste regenval ooit?
De formule hiervoor luidt =max(B3:D14) (500)
De formule luidt: =min(B3:D14) 40
d. Voorwaardelijke opmaak:
Met voorwaardelijke opmaak kun je met behulp van kleuren verschil maken in de tabel
Bijvoorbeeld: je maakt alles wat hoger is dan het gemiddelde rood en alles lager dan het gemiddelde groen. Zo kun je snel zien wat natte of droge maanden waren.
Je doet dit als volgt:
Selecteer alle cellen met een getal
Kies voor Voorwaardelijke opmaak en daarna MARKERINGSEGELS VOOR CELLEN.
Kies groter dan
Vul het gemiddelde in (dat had je al laten uitrekenen) en kies RODE TEKST
Ga nu weer naar markeringsregels voor cellen en kies kleiner dan
Vul het gemiddelde in en kies lichtgroene opmaak
De tabel is nu verdeeld in een groen deel en een rood deel.
Probeer nog wat andere effecten uit.
Zie eventueel het filmpje voorwaardelijke opmaak
Opdracht 2
Een docent heeft in excel een cijferlijstje van een klas
Dit lijstje zit er als onderstaand uit.
Jan 3,8
Karin 6,4
Tania 9,0
Dolores 7,9
Tasje 3,1
Toos 5,5
Fabian 5,0
zet deze gegevens in een werkblad van excel
bereken het gemiddelde cijfer van deze klas
maak een voorwaardelijke opmaak zodat de docent in een keer kan zien wie er voldoende staat en wie niet. Hierbij hou je aan: cijfer 5,5 of hoger dan wordt de opmaak geel en cijfer lager dan 5,5 dan wordt de opmaak rood.
Opdracht 3
In het excelbestand oefenbestanden excel, tabblad bezoekers zie je een tabel met daarin het aantal bezoekers aan een website, per maand
Type in Cel A1 de tekst: Aantal konijnenfokkers in Nederland
Type in Cel B1 de tekst Aantal nertsenfokkers in Nederland
Wat gebeurt er met de teksten?
Het past duidelijk niet in de kolom.
- Selecteer de cellen A1 en A2
- Kies voor Opmaak – Celeigenschappen
Kies voor Uitlijning
Kies voor (tekst)terugloop
Probeer ook uit wat er gebeurt als je kiest voor Tekst passend maken
Probeer ook uit wat er gebeurt als je de tekstrichting aanpast
Selecteer de cellen A1 en A2 en kies voor Opmaak, kolom. Pas de kolombreedte aan naar 5. Pas de breedte van kolom 3 en 4 aaan naar 20
Selecteer de rij 4 en pas de hoogte van de rij aan op dezelfde manier naar 20.
Selecteer de rijen
Opdracht 3
Neem een nieuw werkblad en geef dit de naam opdracht 3
a. Invoeren van gegevens
Type in cel A1 de tekst Klas 1B
Type in cel A2 de tekst Achternaam en in cel B2 de tekst Voornaam
Type in cel A3 de achternaam Dijk van en cel B3 de voornaam Jurjen
Voer ook de volgende namen op dezelfde wijze in
Wouterse Kees
Kock de Patricia
Neushoorn Karel
Tasjesplant Tokyo
Precies Pietje
Virides Lester
Lepidus Timon
b. Selecteer alle cellen waar namen in staan, inclusief de cellen met de kopjes en zet de kolombreedte op 20
c. Alfabetiseer de namenlijst
d. Maak de tekst in de cellen A2 en B2 dikgedrukt en centreer deze.
e. Noteer in de cellen C2, D2, E2,F2 en G2 de respectievelijke data 1 september, 8 september, 15 september, 22 september, 29 september.
TIP: Doe dit voor de eerste cellen (C2 en D2) en vul aan met de vulgreep naar rechts
f. Selecteer de cellen A2 tot en met G7.
Kies voor Opmaak – Celeigenschappen – Rand. Klik vervolgens op de vierkantjes “omtrek” en “rand”.
Het resultaat is een lijst met leerlingen en keurige hokjes.
g. Kies voor Invoegen – Koptekst en type je eigen naam in witte veld
h. Kies voor Bestand Afdrukvoorbeeld – Instellen - en verander van staand naar liggend. Je kunt nu printen.
OF: Kies voor Afdrukken – Eigenschappen – en verander van staand naar liggend en daarna Ok en printen.
Klik in cel A20
Kies voor Invoegen – Opmerking
Haal de tekst weg die er staat en type de tekst HELP MIJ
Verlaat de cel.
Beweeg nu met de cursor over de cel (niet klikken).
Je ziet nu de opmerking weer.
Selecteer de cellen A3 tot en met B7.
Klik op de verfpot in de werkbalk en kies de kleur geel
Selecteer de cellen C3 tot en met D7
Klik op de verfpot in de werkbalk en kies de kleur groen
Bij grote bestanden van excel lukt het niet meer om alles in beeld te houden.
Ga naar het oefenbestand en ga naar het tabblad bevriezen.
Je ziet een ledenbestand van 1 tot en met 63.
Ga naar lid nummer 61.
Zie je nu nog de kopregels bovenaan in het bestand? NEE dus.
Daar is een oplossing voor en die heet Titels blokkeren.
1. Klik in cel A2
2. Klik op beeld
3. Klik op Blokkeren
4. Klik op Titels blokkeren.
5. Scroll naar beneden, naar lid 61. Je ziet dat nu de titels blijven staan.
Op dezelfde manier kun je ook kolommen blokkeren.
1. Klik in cel A2
2. Klik op blokkeren
3. Klik op 1e kolom blokkeren
Je kunt nu de schuifbalk naar rechts bewegen zonder dat de 1e kolom uit beeld verdwijnt.