Beste leerling,
Tijdens de lessen hebben jullie al het een en ander gehoord over onze voormalige kolonie Nederlands-Indië. Eerst in het kader van de VOC en later over haar positie in de twintigste eeuw.
Vandaag gaan we kijken naar een aflevering van Dertien in de Oorlog over Indië. Deze aflevering geeft ons een kijkje in onze voormalige kolonie ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Wanneer de oorlog afgelopen is roept Indonesië de onafhankelijkheid uit. De Nederlanders zijn het hier echter niet mee eens en proberen haar kolonie kostte wat het kost, te behouden. Waarom was Nederlands-Indië zo belangrijk voor Nederland? Waarom gaf Nederland haar kolonie niet de vrijheid waar zij zelf in de oorlogsjaren ook naar smachtte? Wat was Nederland haar beweegreden?
Op deze vragen ga jij antwoord geven door middel van een verdiepende opdracht. Je gaat met bronnen aan de slag, dit kunnen zowel primaire als secundaire bronnen bevatten en lopen uiteen van spotprenten tot krantenartikelen. Voor meer uitleg over de opdracht ga naar het tabblad ‘Taak’.
Hoe zat het ook alweer?
De geschiedenis van de Nederlandse invloed op Indië, tegenwoordig Indonesië, telt zo’n 350 jaar. Allereerst beginnend met de Verenigd Oost-Indische Compagnie die in 1600 werd opgericht. De VOC was een handelsmaatschappij die het handelsmonopolie op Indië kreeg, zij mocht oorlog voeren, rechtspraak uitoefenen en verdragen sluiten met inheemse vorsten namens de Nederlandse
Republiek. Toen de Compagnie in 1798 werd opgeheven bleven de Nederlanders de baas in
Nederlands-Indië. Mede dankzij het Cultuurstelsel was Nederlands-Indië erg winstgevend voor
Nederland. Ook toen het cultuurstelsel in 1870 werd afgeschaft bleven de Nederlanders een flinke
vinger in de pap houden. Dit Nederlandse beleid bleef doorgaan totdat Nederland op 10 mei 1940
werd binnengevallen door de Duitsers. Vanaf dat moment had Nederlands-Indië geen contact meer
met haar moederland en was de Nederlands invloed nihil. Kort daarna vielen de Japanners onze
kolonie binnen en werd het nationalistische gevoel van de Indiërs als maar meer aangewakkerd. De
Indiërs werden nu voor een tweede keer onderworpen door een ander volk, en dit maal geen
superieur Europees volk, maar een eigen Aziatisch volk. Dat Japan zich zo doet ontpoppen als een
supermacht wakkert het nationalistische gevoel in Indië als maar aan. Slechts twee dagen na de
capitulatie van Japan roept Indonesië de onafhankelijkheid uit op 17 augustus 1945.
De bestaansverhelderende vraag bij deze opdracht is:
Stel dat er in augustus 1945 een referendum was geweest over de vraag of Indië onafhankelijk mocht
worden of niet, wat zou jij dan hebben gestemd en waarom?
Leerdoelen:
· Leerlingen kunnen aan de hand van verschillende bronnen zich inleven in de Nederlandse regering waarom zij Nederlands-Indië niet op wilde geven, en hier argumenten voor geven.
· Leerlingen kunnen aan de hand van verschillende bronnen zich inleven in de Indonesische bevolking waarom zij graag onafhankelijk wilde worden, en hier argumenten voor benoemen.
· Leerlingen kunnen werken met primaire en secundaire bronnen en deze gebruiken bij het beantwoorden van de hoofdvraag.
· Leerlingen kunnen op basis van bronnen een mening vormen over de kwestie Indonesië en kunnen hierbij hun eigen waarden en normen toepassen.