Onze planeet is verpakt in een laag van gassen, de atmosfeer of dampkring. Die laag is zo’n 1000 kilometer dik. Zonder deze laag zou het leven op aarde onmogelijk zijn.
De atmosfeer bevat de zuurstof (O2) die we inademen en de koolstofdioxide (CO2) die planten nodig hebben om te groeien. Dit zijn niet de enige gassen in onze atmosfeer. De atmosfeer bestaat uit:
Sommige gassen noemen we broeikasgassen, gassen die warmte vasthouden. De belangrijkste broeikasgassen zijn waterdamp, koolstofdioxide, methaan, distikstofmonoxide of lachgas en ozon. Deze gassen zorgen voor het natuurlijke broeikaseffect. Zonder dit broeikaseffect zou het op onze planeet te koud zijn om te overleven.
Bekijk de volgende video.
![]() |
![]() |
![]() |
Klik op de afbeeldingen om |
Deze afbeelding vat de stappen nog eens samen:
De zonnestralen die de aarde van de zon ontvangt zijn kortgolvige stralen, die energie omzetten in licht en warmte. Je kunt de zon vergelijken met een gloeilamp; die lamp geeft licht, maar wordt ook te heet om met je handen vast te pakken.
Meer dan de helft van de kortgolvige stralen worden gereflecteerd door de atmosfeer en door het aardoppervlak (de stappen 1 en 4 op de afbeelding). Die reflectie of weerkaatsing door het aardoppervlak heet het albedo-effect. De albedo van de aarde is het weerkaatsingsvermogen. Die reflectie geven we aan met waarden tussen 0 en 1, waarbij 0 staat voor een zwart, niet-reflecterende oppervlakte en 1 staat voor totale reflectie van een wit oppervlakte. De albedo wordt ook gemeten als percentage met een maximum van 100%.
De albedo heeft ook te maken met warmte. Je ziet dat goed aan het zwarte asfalt dat warmte vasthoudt.
Albedo in cijfers | |
Verse sneeuw of vers ijs | 80-95% |
Oude smeltende sneeuw | 40-70% |
Wolken | 40-90% |
Woestijnzand | 30-50% |
Grondaarde | 5-30% |
Toendra | 15-35% |
Grasland | 25-30% |
Bos | 10-20% |
Water | 6-60% |
Omdat grote stukken van de aarde veel licht reflecteren (water, ijskappen, wolken) heeft de aarde een relatief grote albedo (30-35%). De maan heeft door zijn vulkanisch gesteente een albedo van maar 7%. Door menselijk ingrijpen (bijvoorbeeld de grootschalige boskap) wijzigt de albedo van de aarde.