2 Iedere dag zijn in Brazilië duizend militairen en gezondheidswerkers op pad om de
3 verspreiding van zika tegen te gaan. De mug tiert welig door de slechte watervoorziening.
4
5 “‘Soldaten, kom alstublieft mee naar binnen, er zitten zikalarven in mijn waterton!” Een
6 oude vrouw trekt een groepje passerende militairen aan de mouw en wijst naar haar
7 bouwvallige huisje. Een geïmproviseerde brug van wiebelende planken waaronder een
8 stinkend beekje stroomt, leidt de zikabestrijdingsgroep, bestaande uit militairen en
9 gezondheidsagenten, naar haar huisje. Een „walhalla voor zikamuggen”, ziet coördinator
10 Elaine Cristini.
11
12 Drie enorme blauwe tonnen, tot de rand gevuld met water, waarvan slechts één een deksel
13 heeft, staan in de felle zon. „Stilstaand, schoon water, de perfecte broedplaats voor de
14 muggen”, zegt ze tegen de oude vrouw. Geen larve te bekennen. Uit voorzorg strooien de
15 militairen wat donkergeel antibacterieel poeder in het water waardoor eitjes, als die erin
16 zitten, meteen worden vernietigd. „Mensen kunnen het water gewoon drinken, maar de
17 bacterie wordt ermee uitgeroeid”, zegt Cristini.
18
19 Recife, hoofdstad van deelstaat Pernambuco, is in de ban van het zikavirus dat hier al
20 duizenden mensen heeft geïnfecteerd. Het virus, verspreid door de Aedes aegypti-mug,
21 gedijt in de warme, regenachtige zomer. Het wemelt van de muggen.
22
23 Inmiddels zijn in Brazilië circa 4.000 baby’s geboren met microcefalie, de afwijking die aan
24 het zikavirus wordt toegeschreven. 1.300 werden er geboren in de noordoostelijke staat
25 Pernambuco. 49 baby’s zijn mogelijk overleden aan het virus.
26
27 Gewapend met spuitbussen
28 In de wijken van Recife is een groep van zo’n duizend militairen en gezondheidswerkers
29 dagelijks bezig met de bestrijding van het virus. Op deze vroege zondagochtend springen
30 zo’n vijftig jonge militairen uit twee legervoertuigen en stellen zich op bij het gezondheids-
31 centrum van de wijk Vasco da Gama, in het noorden van de stad. Hiervandaan worden
32 vandaag ook omliggende buurten bezocht. Gewapend met twee soorten antibacterieel
33 poeder, spuitbussen en informatiefolders gaat de groep op pad. „De meeste militairen
34 komen uit Recife. Ze voelen zich betrokken, veel jongens hebben zelf zika gehad of hebben
35 geïnfecteerde familieleden. Het is fijn dat we ons kunnen inzetten voor de bevolking”, zegt
36 luitenant Fortaleza. De militairen hebben samen met de gezondheidsagenten een speciale
37 training gevolgd zodat ze weten hoe de huizen gecontroleerd moeten worden. „We deden al
38 aan denguebestrijding, maar dit is intensiever. De bewoners zijn angstig door alle berichten.
39 Tegelijkertijd is het verontrustend om te zien hoe laks mensen nog steeds zijn, want
40 voorlichting is er al tijden.” De inspectiegroep bezoekt ook de 22-jarige Juliana Diniz Silva die
41 met haar drie maanden oude zoontje Pedro boven in de wijk Nova Descoberta woont. Je
42 komt er alleen via een smalle hoge trap, bezaaid met kadavers van kleine hagedissen en met
43 hondenpoep.
44
45 Geboren met microcefalie
46 Baby Pedro is geboren met microcefalie: zijn hoofdje was bij de geboorte kleiner dan 32
47 centimeter en de kans dat hij een hersenafwijking heeft, is groot. „Hij kan gelukkig zien,
48 maar of hij kan horen, weten we nog niet”, zegt Juliana zachtjes terwijl ze de slapende baby
49 in haar armen wiegt. Hij wordt onderzocht in een speciaal ziekenhuis voor gehandicapte
50 kinderen in Recife waar onder meer zijn motoriek wordt bestudeerd en hij fysiotherapie
51 krijgt. „Of Pedro gaat lopen, weten de artsen nog niet. Alleen God kent de toekomst van mijn
52 zoontje”, zegt de jonge moeder met tranen in haar ogen. Na drie maanden zwangerschap
53 werd ze ziek. „Ik dacht dat het chikungunya was, maar nu blijkt dat het het zikavirus was. Op
54 de echo zagen de artsen al dat zijn hoofdje te klein was.”
55
56 Er zijn in Nova Descoberta al tien baby’s met microcefalie geboren. Volgens Liliana Amorim,
57 hoofd van het gezondheidscentrum, is het grote probleem de watervoorziening. „Er zijn 96
58 wijken in Recife en zeker 90 wijken hebben niet dagelijks stromend water. Er zijn wijken
59 waar maar eens in de drie of vijf dagen stromend water is. De mensen sparen het water daar
60 op in emmers en tonnen, en daar gaat het al mis.”
61
62 De gemeente rantsoeneerde het water vanwege de grote droogte in het gebied. Daardoor
63 zijn er drastische watertekorten en zijn bewoners geneigd om water op te sparen. „Worden
64 de emmers niet goed afgedekt, dan zijn dat de perfecte plekken voor muggen om eitjes te
65 leggen en op die manier het virus verder te verspreiden.”
66
67 Carnaval komt eraan
68 Als aan het einde van de middag de militairen vertrokken zijn, houden de bewoners zich
69 alweer bezig met vrolijker zaken: ze bereiden zich voor op eenbloco, een feestelijk
70 voorproefje op het beroemde carnaval dat hier over twee weken losbarst.
71
72 Braziliaanse autoriteiten hebben gewaarschuwd voor een mogelijke volgende zika-explosie
73 tijdens het carnaval, dat miljoenen toeristen trekt. Het eerste zikavirus bereikte Brazilië
74 mogelijk tijdens het wereldkampioenschap voetbal in 2014 via toeristen.
75
76 In Recife zullen daarom infectiologen en specialisten worden ingezet op bestaande medische
77 posten. Hoofd gezondheidsdienst Liliana Amorim juicht dit toe: „We werken nu al op het
78 maximale niveau. Grotere problemen na carnaval kunnen we er niet bij hebben.”
79
80 bron: NRC Handelsblad (25 januari 2016)
Oriënterend lezen
Noteer het eerste en het laatste woord van de lead.
Hoeveel tussenkopjes telt deze tekst?
En hoeveel alinea’s?
Wat voor tekstsoort is dit?
En met welk tekstdoel hebben we (dus) te maken?
Intensief lezen
Wat is het onderwerp van deze tekst?
Geef een synoniem voor het woord walhalla (r. 9).
Door welk specifiek insect wordt het zikavirus verspreid?
Wat is de kernzin van alinea 6 (regel 28-43)? Noteer de eerste en de laatste twee woorden.
Geef een synoniem voor het woord laks (r. 39).
Geef een synoniem of betekenisomschrijving voor het woord kadaver (r. 42).
Naast het zikavirus worden er in de tekst nog andere ziekten en/of virussen genoemd. Noteer deze namen van deze ziekten en/of virussen.
Wat is de voornaamste oorzaak voor de verspreiding van het zikavirus? Noteer ook de regelnummers waar je je antwoord hebt gevonden.
Hoe komt het zikavirus in Brazilië terecht?
Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?
Intensief lezen: tekstverbanden*
In regel 3 kom je het signaalwoord door tegen. Welk verband geeft door aan?
In regel 15 kom je het signaalwoord als tegen. Welk verband geeft als aan?
Noteer uit alinea 6 (regel 28-43) een signaalwoord dat een tegenstelling aanduidt.
Noteer uit alinea 6 (regel 28-43) een signaalwoord dat een reden aanduidt.
„Worden de emmers niet goed afgedekt, dan zijn dat de perfecte plekken voor muggen om eitjes te leggen en op die manier het virus verder te verspreiden.” (r. 62- 65) Welk verband kom je hier tegen?
*Tekstverbanden:
chronologisch, tegenstellend, oorzakelijk, opsommend, uitleggend, redengevend, voorwaardelijk, concluderend