Landbouw in Spanje
In het noorden en noordwesten van Spanje is de bodem vruchtbaar en is er veel water te vinden voor de landbouw omdat er een zeeklimaat heerst. Hier en daar valt er jaarlijks zelfs meer neerslag dan in Nederland. In andere delen van Spanje is het een stuk droger. De waterbalans is er doorgaans negatief. Er verdampt meer dan er aan neerslag valt. Bovendien is het niet ongewoon dat er jaren achtereen ook ’s winters nauwelijks regen valt, waardoor de bodem uitdroogt.
Daardoor is intensieve landbouw in sommige delen van Spanje alleen mogelijk als er water wordt aangevoerd van elders om akkers of weidegebieden in die gebieden te irrigeren. Dat water komt uit rivieren waarin stuwdammen zijn gebouwd. ’s Winters, als het af en toe regent, verzamelt regenwater zich achter de dammen in een stuwmeer. ’s Zomers, als er weinig regen valt en de waterbalans vaak negatief is, doen deze stuwmeren dienst als waterreservoirs voor de landbouw en voor de drinkwatervoorziening. Door het aanleggen van stuwdammen en (andere) irrigatiewerken is bijvoorbeeld de vallei van de Ebro, in het noordoosten van Spanje, geschikt gemaakt voor intensieve landbouw. Daar worden rijst en olijven geteeld, bestemd voor de export. In de Ebrovallei is ook veel wijnbouw.
Het hooggebergte of de hoogvlakte is evenmin geschikt voor intensieve landbouw. Het is er voor dit soort landbouw te koud.
Ten slotte is in sommige gebieden de bodem minder vruchtbaar geworden door afspoeling van de vruchtbare bovenste laag van de bodem. Eerst waren die gebieden geschikt voor intensieve landbouw. Landbouwers teelden graan en andere voedingsgewassen. Maar door het rooien van bossen en overbeweiding (= het teveel schapen of andere dieren die grazen houden op een bepaald oppervlak, waardoor er steeds minder van de begroeiing op dat oppervlak overblijft) werd de bovenste laag van de bodem niet goed meer vastgehouden door plantenwortels, en kon het tijdens zware regenbuien wegspoelen. Op sommige plekken is zelfs alleen kale rotsbodem te zien en groeit er niets meer. Op die plekken kan regenwater niet meer infiltreren in de bodem en stroomt het naar beneden zodra het op de bodem valt. Of anders gezegd: op die plekken is er een snelle afstroming van regenwater.
Nu is er alleen extensieve landbouw mogelijk. Dat is bijvoorbeeld het hoeden van schaapskudden door herders en hun herdershonden (zie afbeelding). In enkele delen van Spanje wordt op een manier aan intensieve landbouw gedaan die we ook in Nederland kennen. Kijk naar de film Tuinbouw in Spanje van SchoolTV.
Vragen:
Kijk naar kaart 117B Waterhuishouding van de 53e editie van de Bosatlas
of naar Kaart 117B Waterhuishouding van de 54e editie van de Bosatlas.