Stap 1

Droog, droger en nog droger
In Nederland zijn we gewend dat het gedurende het hele jaar af en toe regent. Er is geen uitgesproken droge of natte periode. In het klimaatdiagram van weerstation De Bilt kun je dit duidelijk zien. Rivieren als de Maas en de Rijn voeren bovendien voortdurend zoet water naar Nederland aan.
Hoe is het eigenlijk gesteld met water in het Midden-Oosten? Is daar voldoende zoet water om te drinken, de landbouwgronden te bevloeien en de industrie draaiende te houden? Welke rivieren leveren zoet water aan? Hoeveel neerslag valt er? Bestaan er nog alternatieve manieren waarop de regio aan zoet water komt?

Stroomgebieden
Bekijk in de Grote Bosatlas kaarten over stroomgebieden in het Midden-Oosten (Natuurlijke hulpbronnen, Toegang tot het water).

  1. In de buurt van welke berg en welke landsgrens ontspringt de rivier de Jordaan en waar mondt de rivier uit?

Zoek de rivieren Eufraat en Tigris op.

  1. Door welke landen stromen deze twee rivieren achtereenvolgens en waar monden de rivieren uit?

Neerslag
Bekijk nu in de Grote Bosatlas de kaarten Midden-Oosten (Neerslag, Droogte).

  1. Behoren de plekken waar deze drie rivieren ontspringen tot de natte of droge streken van het Midden-Oosten?
  2. Krijgt de Jordaan in Israël veel water uit neerslag? Waarom?
  3. Krijgen de Eufraat in Irak en Syrië en de Tigris in Irak veel water uit neerslag? Waarom?

Waterwinning
Vergelijk de manieren van zoetwaterwinning in Nederland en in het Midden-Oosten. Zoek via het trefwoordenregister in de Grote Bosatlas informatie op onder de trefwoorden Zoetwatervoorziening of -voorraad of Droogte.

  1. Welke manieren van drinkwaterwinning bestaan er in Nederland en welke manieren worden in het Midden-Oosten gehanteerd om de bevolking en de landbouw van water te voorzien?


Waterbalans
De verhouding tussen de mate van neerslag en de mate van verdamping door de zon wordt in de Grote Bosatlas waterbalans genoemd. De waterbalans beïnvloedt de beschikbare hoeveelheid zoet water (in de bodem) van een gebied. Vergelijk nu de situatie wat betreft de verhouding tussen neerslag en verdamping in het Midden-Oosten met de situatie van neerslag en verdamping in Nederland.

  1. Wat is je conclusie wat betreft (het verschil in) waterbalans in Nederland en het Midden-Oosten?

Wereldwijde verdeling van zoet water
Je hebt nu met behulp van de Grote Bosatlas de situatie met betrekking tot zoet water in het Midden-Oosten onderzocht. Ook heb je een vergelijking gemaakt met de situatie in Nederland.
Je hebt gezien dat beide gebieden een verschillende hoeveelheid zoet water tot hun beschikking hebben.
Kijk eens naar deze tabel waarin de beschikbare hoeveelheid zoet water uit oppervlaktewater van verschillende landen wordt aangegeven.

Beschikbare hoeveelheid zoet water

Land/gebied Beschikbare hoeveelheid zoet water in kubieke meter (m³) per persoon per jaar
Koeweit 10
Gazastrook 52
Verenigde Arabische Emiraten 58
Qatar 94
Libië 113
Saoedi-Arabië 118
Nederland 5.700
Nieuw-Zeeland 86.554
Canada 94.353
Suriname 292.566
IJsland 609.319


Water in het Midden-Oosten: schaarste per hoofd van de wereldbevolking is er gemiddeld 7.800 kubieke meter zoet water beschikbaar. Maar je ziet in de tabel dat een persoon in Canada over veel meer zoet water beschikt dan een persoon uit de Gazastrook.

Als het jaarlijks aanbod zoet water minder is dan 1.700 kubieke meter, spreken we van waterstress.
Er wordt gesproken van waterschaarste als het jaarlijks aanbod zoet water minder is dan 1.000 kubieke meter is.

  1. Wat zou je nu globaal kunnen concluderen over de geografische verdeling van zoet water op de wereld?