Soms vraag je je af waarom er nog mensen roken, te hard rijden, en andere gevaarlijke dingen doen terwijl al zolang bekend is dat dit verkeerd af kan lopen. Veel mensen beginnen voor de ‘fun’ en kunnen dan niet goed meer stoppen. Andersom werkt het ook zo: mensen willen soms iets nieuws níet uitproberen omdat ze dit moeilijk, lastig of eng vinden. Dit kun jij ook tegenkomen bij jouw cliënt. Jij weet dat een hulpmiddel heel handig kan zijn, maar jouw cliënt wil er niets van weten. Het kan interessant zijn om uit te zoeken waar die weerstand vandaan komt.
Wetenschappers hebben nagedacht over hoe mensen zich gedragen en welke factoren daarop invloed hebben. Jij gaat nu kennismaken met het zo genoemde ASE-model. Het ASE-model is een model wat wordt gebruikt om naar gedrag te kijken en erachter te komen waarom mensen bepaald gedrag vertonen. Toegepast op het vak Zorg en Technologie: Mensen hebben altijd persoonlijke redenen om een technologisch hulpmiddel juist wel of juist niet te gebruiken. Gedrag waar men zich soms bewust van is, maar ook vaak onbewust van is.
Het ASE-model gaat ervan uit dat er drie factoren van invloed zijn op gedrag van mensen. Er zijn dus ook drie factoren die invloed hebben op mensen om een technologisch hulpmiddel juist wel of niet te gebruiken. Die factoren samen noemen we de intentie (=voornemen om iets te bereiken) namelijk:
Attitude
Sociale invloed
Eigen effectiviteit
Zoek informatie op over de 3 bovenstaande begrippen en schrijf op wat ermee bedoeld wordt. Deze drie factoren bepalen samen de intentie die je hebt, ofwel of je van plan bent om zelf met het technologische hulpmiddel aan de slag te gaan. Of dit ook werkelijk lukt, hangt af van nog meer factoren:
‘Individuele vaardigheden’, zoals het niet kunnen omgaan met een computer/mobiele telefoon of het niet kunnen verzamelen van relevante informatie door analfabetisme e.d.
‘Barrières’ verstoren het werkelijk gebruik van het technologische hulpmiddel, zoals hoge aanschafkosten, blind zijn, slechtziendheid, doof zijn, e.d.
‘Kenmerken van de persoon’, zoals leeftijd, intelligentieniveau, mate van zelfvertrouwen, angst om fouten te maken e.d.
Lees de informatie bij het kopje ‘groepsdruk’ nog een keer en bekijk daarna het filmpje ‘brandexperiment’ (7 min.)
Beantwoordt de volgende vragen:
a. Welke omstandigheden zorgen ervoor dat de vrouw reageert zoals ze reageert?
b. Hoe zou jij reageren? Waarom zou je op die manier reageren?
c. Zou jouw cliënt op dezelfde manier kunnen reageren als de vrouwen in het filmpje met betrekking tot een nieuw hulpmiddel? Waarom wel of waarom niet?
Kies een technologisch hulpmiddel waarvan jij vindt dat iemand in jouw omgeving dat zou moeten gaan gebruiken (een opa/oma, oudere in de straat, iemand die je goed kent). Denk bijvoorbeeld aan Facebook, een handige gezondheids-App of beeldbellen via Skype of Facetime. Let wel: dit moet een technologisch hulpmiddel waar de cliënt geen uitgesproken afkeer tegen heeft. Kijk voor ideeën op bijvoorbeeld: http://www.nu.nl/advertorial/advertorial-gezond-verzekeren/3879297/5-x-handigegezondheidsapp.html of zoek zelf op internet naar gezondheids-Apps voor ouderen. Stel de oudere de volgende vragen:
a. Wat is uw houding (attitude) ten aanzien van het gebruik van dit hulpmiddel?
b. Wat is de invloed van de omgeving op het wel of niet gebruiken van dit hulpmiddel (sociale invloed)?
c. In hoeverre acht u zichzelf in staat dit hulpmiddel daadwerkelijk te gaan gebruiken? (eigen effectiviteit)?
d. Zijn er beperkingen in de ‘individuele vaardigheden’ die van invloed zijn op het feit dat het hulpmiddel nog niet gebruikt is? (Of eenvoudiger geformuleerd: zijner vaardigheden die u niet heeft en wat kan maken dat u het hulpmiddel daarom niet gebruikt?
e. Zijn er barrières (obstakels?) die van invloed zijn om het hulpmiddel te gebruiken?
f. Wat is er volgens u nodig om wel met een dergelijk hulpmiddel aan de slag te gaan?
Schrijf de antwoorden van het interview uit en geef aan hoe je de antwoorden gebruikt om je de geïnterviewde te motiveren tot het gebruik van het technologische hulpmiddel.
Plaats de uitwerking van deze opdracht in je OneDrive.