Seizoenen
Bestudeer uit de Kennisbank pagina 5 t/m 8 van het onderdeel Banen - dag en nacht en bekijk daarna het filmpje over de seizoenen.
De aarde draait behalve om haar eigen as ook om de zon. In één jaar of 365,25 dagen is onze planeet een keer rond de zon gedraaid. Hij doet dit in een ellipsvormige baan die de aardbaan wordt genoemd. De 0,25ste extra dag wordt na iedere vier jaar ingehaald doordat we een schrikkeldag hebben op 29 februari.
Ten opzichte van de zon hangt de aarde niet rechtop in haar baan, maar wijkt met de aardas altijd af met ongeveer 23,5 graden. De aarde helt, ten opzichte van de zon, beurtelings naar voren dan wel achteren. Alleen op 21 maart en 23 september staat de aarde (t.o.v. de zon) rechtop. De zon schijnt dan loodrecht op de evenaar of met andere woorden staat daar ’s middags tijdens haar hoogste punt loodrecht boven (zie tekening hieronder). Op de evenaar is er dan even geen schaduw. Dit gebeurt tweemaal per jaar. In Nederland breekt dan de lente of herfst aan.
Wanneer bij ons de lente is aangebroken kan de zon het noordelijk halfrond steeds meer gaan beschijnen. De hoek van de zon t.o.v. de aarde wijzigt ongeveer met twee graden in acht dagen tijd. Door deze verschuiving zal de zon op het noordelijk halfrond per dag even na het middaguur steeds hoger komen en doordat de baan langer wordt (immers het duurt langer voordat de zon verdwijnt) zal de zon langer boven de horizon blijven. Het resultaat: de zon komt ’s morgens steeds vroeger op en gaat ’s avonds steeds later onder. Anders gezegd: de dagen worden langer en de nachten korter.
Dat geldt voor het gehele gebied beneden de poolcirkel (66,5 graden noorderbreedte (NB)). Boven deze graad gaat de zon in de nachten rond 21 juni niet of (bijna) niet onder. De zon staat dan recht boven de kreeftkeerkring (23,5 graden NB). In de zomer van het noordelijk halfrond, dus de winter van het zuidelijk halfrond, is het echter de gehele nacht donker op de Zuidpool.
In de winter (vanaf 22 december) op het noordelijk halfrond is het juist omgekeerd. De zon staat dan loodrecht boven de steenbokskeerkring. De zon gaat dan niet op in het noorden en niet onder in het zuide.
Bekijk onderstaande video.
Video: Dag en nacht: Waarom is het ’s winters langer donker?
![]() |
![]() |
![]() |
Vragen
Zijn de volgende uitspraken juist of onjuist?