Begrippenlijst

Koude Oorlog
Na WO II ontstaat een gespannen situatie tussen het kapitalistische Amerika en de communistische Sovjet-Unie. Beide landen breiden hun bewapening enorm uit, met name hun atoomwapens.



 
Conferentie van Jalta
Op de Conferentie van Jalta kwamen van 4 tot 11 februari 1945 drie geallieerde leiders bij elkaar: Roosevelt van de Verenigde Staten, Churchill van het Verenigd Koninkrijk en Stalin van de Sovjet-Unie. De afspraken die gemaakt zijn op de Conferentie van Jalta hebben achteraf gezien een belangrijke bijdrage geleverd aan de communistische opmars van de Sovjet Unie in Oost Europa, met de Koude Oorlog als gevolg.
Satellietstaten
Aan beide blokken zijn landen verbonden, die formeel onafhankelijk zijn, maar toch bij een blok horen.
IJzeren Gordijn
Het IJzeren Gordijn is de streng beveiligde grens dwars door Europa: aan de ene zijde het Westblok en aan de andere zijde het Oostblok.
Planeconomie
Een economisch stelsel waarbij de staat bepaalt wat en hoeveel er geproduceerd wordt. Zulke centraal geleide economieën komt men voornamelijk tegen in het communistische staatssysteem.
Containment
Containmentpolitiek houdt in het ondersteunen van volken, die bedreigd worden in hun vrijheid.
 
Harry S. Truman
De Amerikaanse president Harry S. Truman wilde elk land dat werd bedreigd door het communisme, militair steunen. Hij wilde de bewegingsruimte van communistische landen zoveel mogelijk inperken.
Sociale markteconomie
Met de sociale markteconomie wordt een middenweg tussen een socialistisch en liberalistisch economisch systeem bedoeld. Dit model werd na de Tweede Wereldoorlog in de Bondsrepubliek Duitsland gebruikt.
Marshallplan
Economisch herstelplan voor West-Europese landen na WO II in 1947. Door het Marshallplan ging de wederopbouw in West-Europa sneller.
Stichting BRD en DDR
In 1949 zijn de Bondsrepubliek Duitsland (BRD) en de Duitse Democratische Republiek (DDR) opgericht.
George Marschall
Minister van Buitenlandse Zaken George Marshall van de VS ontwierp in 1947 een economisch steunplan voor Europa. Meer welvaart in Europa zou voorkomen dat de bevolking voor het communisme zou kiezen.
NAVO
De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is een samenwerkingsverband op het gebied van defensie tussen Amerika en de bondgenoten, opgericht in 1949.
 
Reagan en Gorbatsjov
De Amerikaanse president Reagan en de Russische leider Gorbatsjov zijn de leiders, die de meeste kou van de Koude Oorlog via verdragen weten weg te nemen.
Communistische partij
Een politieke partij die streeft naar toepassing van de sociale principes van het communisme, via een communistische overheid. In de Oost-Europese landen was alleen die partij nog toegestaan.
Warschaupact
Het Warschaupact is het samenwerkingsverband op het gebied van defensie tussen Rusland en de bondgenoten, opgericht in 1955.
 
Kernwapens / wapenwedloop
Om tijdens de Koude Oorlog een evenwicht in bewapening te hebben tussen West en Oost produceerden beide kanten atoomwapens. De blokken boden tegen elkaar op: er is sprake van een wapenwedloop.
Berlijnse Muur 1961
Om te voorkomen dat burgers van de DDR naar het Westen vluchtten via West-Berlijn besloot de regering van de DDR in 1961 een muur aan te leggen tussen Oost- en West-Berlijn.
Kennedy en Chroetsjov
De Amerikaanse president Kennedy en de Russische leider Chroetsjov weten te voorkomen dat er een nieuwe wereldoorlog ontstaat. De kernraketten gaan weer weg van Cuba.
Glasnost
De Russische leider Gorbatsjov probeert omstreeks 1990 openheid (glasnost) te brengen in de communistische partij in Rusland.
Val Berlijnse Muur
In 1989 valt de Berlijnse Muur en kunnen inwoners van de DDR weer naar het vrije Westen.
Volksdemocratie
De term waarmee voornamelijk oorspronkelijk communistische (of sterk door het marxistisch bestuursmodel geïnspireerde) republieken worden bedoeld.
Luchtbrug
In de tijd van de Blokkade van Berlijn organiseerden de VS een luchtbrug van vliegtuigen die de stad dag en nacht konden bevoorraden.
Perestrojka
De Russische leider Gorbatsjov probeert omstreeks 1990 economische en staatkundige hervormingen binnen de communistische partij door te voeren.

 
Blokkade Berlijn
Om de economie te stimuleren voerden de VS, Groot Brittannië en Frankrijk in hun zones de Duitse mark in. De Sovjet Unie weigerde dit ook te doen en sloten de Sovjet-zone, ofwel Oost-Duitsland af van de rest van Duitsland. De stad Berlijn was ook verdeeld in 4 zones en raakte geïsoleerd. Deze blokkade van Berlijn vond plaats in 1948.
1950 - 1953
De Korea-oorlog. Toen de bezetting (van de SU in Noord-Korea en van de VS in Zuid-Korea) afliep in 1950 kreeg het Noorden een communistische regering met steun van de Rusland. Vervolgens viel Noord-Korea het Zuiden aan. De VS en troepen uit vijftien andere landen gaven militaire steun aan Zuid-Korea.
 
1957 - 1975
De Vietnam-oorlog. De oorlog in Vietnam was een strijd van het leger van de VS tegen communistische strijders van Noord-Vietnam. Op het hoogtepunt van de oorlog in 1969 zaten er ruim een half miljoen Amerikaanse soldaten in het oorlogsgebied. Het leger wist de guerrillaoorlog tegen de communistische Vietcong-strijders niet te winnen.