Leervoorkeuren

Korte omschrijving van de leervoorkeuren

 

Om optimaal resultaat te halen uit het leren, is het belangrijk te weten in welke situatie, welke context je bij voorkeur leert.

We onderscheiden de volgende vijf contexten:

 

1. Een context die uitnodigt tot 'kunst afkijken': denk aan leren van het

kijken naar anderen, je afvragen 'wat werkt?' leren van experts, meeliften, overnemen, leren in het echte leven, druk is oké.

 

2. Een context die uitnodigt tot 'participeren': denk aan het leren in dialoog, met anderen leren, samen iets uitzoeken, onderling vertrouwen als basis.

 

3. Een context die uitnodigt tot 'kennis verwerven': denk aan met een boek op de bank; een college of lezing,  doelgerichtheid en verdiepend.

 

4. Een context die uitnodigt tot 'oefenen': Denk aan oefenen, training of begeleiding op de werkplek, veiligheid, coaching.
 

5 Een context die uitnodigt tot  'ontdekken': denk aan het in het diepe springen, nieuwsgierigheid, toeval, creativiteit.

 

1. Kunst afkijken.

Leren wordt vaak geassocieerd met rust en veiligheid. Kunst afkijken floreert echter onder spanning. Voor de lerenden van deze metafoor is de dagelijkse praktijk de beste leeromgeving: die is hectisch, vrij onvoorspelbaar en constant in beweging. Zij zoeken zelf de situaties op waar zij iets van leren. Ze horen dan ook graag een goed verhaal over een ‘best-practice’, en hebben respect voor inhoudelijke expertise. Ze leren door goed te observeren en van anderen te horen wat werkt. Ze analyseren wat wel en niet tot succes leidt en wat bruikbaar is, en passen dat zelf toe. Meeliften is voor hen dus geen manier om het leren (of werk) te omzeilen maar juist om verder te komen. “Je laat liggen wat je al weet of niet nodig hebt en stapt meteen door naar de ‘complexe’ situatie”. Deze lerenden raken zeker niet gemotiveerd door een spel- of oefensituatie. Ze ervaren dit al snel als ‘kinderspel’. Ze leren het liefst in de échte wereld (in plaats van de leerwereld) waar ze worden uitgedaagd om in een grote complexiteit dingen voor elkaar te krijgen. Dat betekent dat de uitdaging er ook in ligt om fouten te voorkomen of om van een nadeel een voordeel te maken.

 

Kenmerken van het leren:

 

Contra-indicaties voor het leren:

 

Samenwerking:

 

Suggesties voor je eigen leren en ontwikkelen als kunst afkijker:  

 

2. Participeren

Leren is in het verleden vaak gezien als een individueel proces. Steeds vaker wordt echter de sociale kant van het leren onderstreept. Leren doe je met en van elkaar. Kennis is niet iets objectiefs; iedereen heeft zijn eigen betekenis maar door erover te praten kom je tot een gezamenlijke betekenis. Mensen die juist samen met anderen goed tot leren komen, hebben het ‘sparren’ nodig om eigen ideeën helder te krijgen en aan te scherpen. Je wordt gedwongen om iets onder woorden te brengen. Bovendien word je gevoed door reacties en ideeën van anderen. En het is voor iedereen een win-win situatie. Leren is voor deze lerenden het gemakkelijkst in een groep die aandacht heeft voor elkaar en waar men elkaar vertrouwt. Samen sta je sterk en kun je fouten voorkomen. Begeleiding kan interessant zijn, vooral in de vorm van een teamcoach die enigszins stuurt op de samenwerking. Maar onderling taken verdelen of een wisselend voorzitterschap is ook een goed alternatief.MCj01976620000[1]

 

Kenmerken van het leren:

 

Contra-indicaties voor het leren:

 

Samenwerking:

 

Suggesties voor je eigen leren en ontwikkelen als participeerder:

3. Kennis verwerven

Veel begeleiders en docenten zijn op zoek naar manieren om de theorie dichter bij de praktijk te brengen en uit de greep van het klassikale systeem te komen. Maar er zijn ook mensen die juist de voorkeur geven aan deze manier van leren. Zij hechten belang aan overdracht van kennis en aanleren van vaardigheden. Zij leren vaak goed in een gestructureerde situatie waarin doelen zijn gesteld en waar het onderwijs wordt verzorgd door ‘vakmensen’, docenten die hun vak goed beheersen. Of zij verdiepen zich graag in vakkennis en zijn thuis te vinden met een boek op de bank. Kennis speelt dus een belangrijke rol. ‘Fouten moet je voorkomen.’ Lukt dat niet dan is dat een signaal van verkeerde planning, slechte voorbereiding of onvoldoende kennis.

Deze lerenden weten wat ze willen weten; ze richten hun leren op het bereiken van een concreet eindresultaat in heldere tussenstappen.C:\Program Files\Microsoft Office\MEDIA\CAGCAT10\j0301252.wmf

 

Kenmerken van het leren:

 

Contra-indicaties voor het leren:

 

Samenwerking:

 

Suggesties voor je eigen leren en ontwikkelen als kennis verwerver:

    praktijk optreedt, maar dat kennis en handelingsrepertoire worden uitgebreid.

4. Oefenen

Naast kennis verwerven is oefenen wellicht de bekendste leercontext. Bekende vormen van oefenen zijn het rollenspel of een ‘klassieke training’. Grootste zorg daarbij is hoe je het geleerde toepast in de praktijk. Daarom wordt alles overwegend geoefend en geleerd in situaties die de praktijk zoveel mogelijk benaderen. Recentelijk wordt veel op de werkplek geoefend; denk aan training-on-the-job, stages en rollenspel. Centraal blijft daarbij wel staan dat het een ‘leersituatie’ betreft. Dat betekent dat de omgeving veilig genoeg moet zijn om fouten te mogen en durven maken. En de omgeving moet niet zo complex zijn dat lerenden geen ruimte hebben om zich te kunnen concentreren op het leren. Bovendien moet er voldoende rust zijn om te kunnen reflecteren. Leren kan dus het best in een rustige, veilige, niet te complexe maar wel realistische omgeving waar men kan experimenteren, vragen kan stellen en tijd krijgt om over iets na te denken. De begeleiding kan vanuit de praktijk komen of een goede docent zijn. Belangrijk is dat er iemand is die het leren kan begeleiden, situaties kan vereenvoudigen, op dingen kan wijzen of juist iets kan aanreiken dat je weer een stap verder brengt. Met de begeleider kun je ook fouten bespreken want fouten zijn een bron van informatie om van te leren.

 

Kenmerken van het leren:

 

Contra-indicaties voor het leren:

 

Samenwerking:

 

Suggesties voor je eigen leren en ontwikkelen als oefenaar

 

 

5. Ontdekken

Ontdekkend leren gaat ervan uit dat leven en leren synoniemen zijn. Leren doe je niet alleen tijdens een opleiding, leren doe je continu. Niet leren bestaat niet. Dit bewustzijn maakt dat mensen veel leren uit de dagelijkse gang van zeken en de onverwachte gebeurtenissen die zich voordoen. Leren in een officiële leersituatie (zoals een opleiding of workshop) is vaak te beperkend, te voorgestructureerd. Een grote mate van vrijheid is belangrijk. Deze lerenden zoeken graag hun eigen weg. Dat hoeft niet noodzakelijkerwijs de meest efficiënte weg te zijn als het maar de meest interessante is.

Een ‘ontdekker’ zoekt naar inspiratie en betekenis en haalt dit uit zijn omgeving, vrienden, omstanders, en dergelijke. Kennis is wat je er zelf van maakt. Wat voor jezelf betekenisvol is, blijft hangen en wordt gebruikt. Een begeleider van het leerproces is niet nodig maar een inspirerend ‘docent’ of ‘begeleider’ wordt serieus genomen. Deze lerenden zijn vaak herkenbaar aan een drang naar creativiteit en het zelf willen uitvinden. Ze kunnen in eerste instantie wel eens chaotisch overkomen. Fouten horen erbij en houden je alert. Kost iets te veel moeite dan weet je dat je een andere richting uit moet.

 

Kenmerken van het leren:

 

Contra-indicaties voor het leren:

 

Samenwerking:

 

Suggesties voor je eigen leren en ontwikkelen als ontdekker: