Perestrojka: economische hervormingen
In een communistische staat zijn de productiemiddelen, dat zijn de bedrijven, fabrieken en boerderijen, in handen van de arbeiders. De regering beheert die productiemiddelen namens de arbeiders.
Het doel van bedrijven en fabrieken in een communistisch land is niet het maken van winst, maar om te produceren naar behoefte en de gemeenschappelijke eigendommen eerlijk te verdelen. De behoefte van de consumenten en de prijzen van de producten worden niet bepaald door de markt (van vraag en aanbod), maar door de overheid.
In de Sovjet-Unie stelde de regering zogenaamde vijfjarenplannen vast: de economische doelstellingen voor de komende vijf jaar. De doelen uit die vijfjarenplannen werden vaak niet gehaald. Het ging steeds slechter met de economie in de Sovjet-Unie.
Om te voorkomen dat de economie volledig vast zou lopen, begon Michail Gorbatsjov, de secretaris-generaal van de communistische partij en leider van de Sovjet-Unie, in 1985 met een reeks economische hervormingen. Hij gebruikte daar de term ‘perestrojka’ voor. Perestrojka zou je kunnen vertalen als herstructurering, verandering of revolutie.
Gorbatsjov ’s doel was het verbeteren van het communistische systeem.
Door zijn perestrojka mochten bedrijven producten maken en verkopen die beter aansloten bij wat de Russische consumenten wilden hebben. Bedrijven kregen meer vrijheid voor nieuwe ideeën en hoefden zich niet meer tot in detail te houden aan de vijfjarenplannen. Bedrijven mochten ook samenwerken met buitenlandse partners.
De perestrojka wordt door de meeste deskundigen als mislukt gezien. Veel plannen zijn nooit uitgevoerd. De investeringen gingen omlaag, het machinepark verouderde waardoor fabrieken vaak stil kwamen te staan en het platteland liep leeg. De Russische consumenten werden steeds ontevredener.