De aanleiding tot het ontstaan van de jazz is de afschaffing van de slavernij in Amerika in 1863 geweest. Na de opheffing van de slavernij trok de zwarte bevolking weg van de plantages, richting steden. New Orleans werd al snel overspoeld door de ongeschoolde negers, waar spoedig geen werk meer voor was. Er bleef niets anders over dan bedelen of straatmuziek te gaan maken. Vaak stonden de werkloze negers in groepjes op de hoeken van de straten te zingen. Het geluid was een succes en al snel gingen ze optreden in cafe´s. Met het verdiende geld werden instrumenten zoals drum, trompet, klarinet en tuba gekocht. De muziek die gemaakt werd ontsprong onder verschillende invloeden. De voornaamste stijlen die uiteindelijk tezamen de jazz zouden vormen, waren: de ´spirituals´ van de Amerikaanse negerkerken, de ´Blues´, de arbeidsliederen en de marsmuziek van de negerfanfares uit New Orleans.
De manier van musiceren berustte vooral op gemeenschappelijk improviseren, waarbij de trombone en de klarinet tegenstemmen waren voor de trompet, die de melodie speelde. De eerste jazz bands waren geboren. Een legendarische figuur uit de vroegste New-Orleans-periode was cornetspeler Buddy Bolden.
De jazz sloeg al snel over naar andere steden in Amerika. In Chicago ontwikkelde een stijl waarbij nog wel werd geimproviseerd, maar daarnaast kregen de leden van de melodiesectie de gelegenheid om te soleren. Zo ontstonden twee bijzondere jazzpianostijlen: de Ragtime, waarbij bekende melodieen door elkaar werden gespeeld en de Boogie-Woogie, waarbij de akkoorden van het bluesschema in de linkerhand een constant ritmisch patroon kregen. In de loop van de jaren twintig veranderde de jazz doordat de jonge Louis Armstrong de nadruk ging leggen op de virtuoze solokunst.
Met de opkomst van de solovirtuozen werden de jazz bands groter. Het was de tijd van de Big Bands. Een van de belangrijkste leiders van de Big Bands uit de jaren twintig was Duke Ellington. In de jaren dertig verschenen grote orkestformaties en voerden de Swing in, de verheerlijking van het ritme. Hierbij traden solistisch zowel leden van de melodie- als leden van de ritmesectie op de voorgrond.
Aan het eind van de tweede wereldoorlog vernieuwde de jazz zich en werd vrijer: de saxofonist Charlie Parker, de trompettist Dizzy Gillespie en de drummer Kenny Clarke ontwikkelden de Be Bop. Naar de jaren ´50 toe werd de Be Bop verdrongen door de Cool, waarbij de aandacht vooral uit ging naar het voortbrengen van mooie instrumentale klanken. Bekende vertolkers van deze stijl zijn de saxofonist Stan Getz en de trompettist Miles Davis.
Tegenwoordig is de jazz, in haar vele vormen, nog steeds populair bij veel mensen. Een jaarlijks terugkerend evenement in Nederland is het North Sea Jazz Festival, waar gedurende enkele weken de grootste jazzmusici optreden en de fans van diverse jazzstijlen hun hart kunnen ophalen.