Samengestelde zin - 1

Een zin met één persoonsvorm noem je een enkelvoudige zin. Een zin met meer dan één persoonsvorm noem je een samengestelde zin.

Een samengestelde zin kan bestaan uit:
- twee of meer hoofdzinnen
of uit
- (een) hoofdzin(nen) en (een) bijzin(nen).

Hoofdzin

Un een hoofdzin staat de persoonsvorm vooraan of na het eerste zinsdeel.

• Ga je mee tennissen?
• Ik ga vanmiddag tennissen.

Hoofdzinnen kunnen met elkaar verbonden worden door de voegwoorden en, maar, want of of.

• Het is al laat en daarom kom ik vanavond.
• Het is al laat, maar ik kom toch vanmiddag.
• Ik kom vanavond want het is al laat.
• Kom je vanmiddag of kom je vanavond?

Opmerking:
In een hoofdzin kun je nooit het woordje 'niet' tussen de persoonsvorm en het onderwerp zetten.

Bijzin

In een bijzin staat de persoonsvorm (bijna) achteraan.

• Hij zei dat hij vanmiddag ging tennissen.
• Hij zei dat hij meer dan drie uur getennist had.

Een bijzin begint bijna altijd met een verbindingswoord.

Bijzinnen kun je benoemen als zinsdelen en zinsdeelstukken.
Voorbeelden:

• Wie de wedstrijd wint, wordt clubkampioen.
  wordt clubkampioen = hoofdzin
  wordt clubkampioen = naamwoordelijk gezegde
  wie de wedstrijd wint = onderwerpzin

• Zij wordt later wat haar moeder is.
  zij wordt later = hoofdzin
  wordt wat haar moeder is = naamwoordelijk gezegde
  wat haar moeder is = naamwoordelijk gezegdezin
  zij = onderwerp
  later = bijwoordelijke bepaling