Boek 1: De Aanslag

DE AANSLAG: Een “MUST” voor elke middelbare scholier!   

Aantal sterren ****

Ik heb het boek “De Aanslag” van Harry Mulisch gelezen voor het vak Nederlands. Het boek gaat over Anton Steenwijk, over de oorlog en hoe Anton dit alles verwerkt. Hij verliest zijn ouders en broer tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit komt, omdat iemand van de buren de vermoorde NSB’er Fake Ploeg bij de familie Steenwijk voor hun deur legt. Wat hij die bewuste avond heeft meegemaakt, zal hem de rest van zijn leven achtervolgen en zijn beslissingen beïnvloeden. Anton blijft zich afvragen waarom dit juist bij hun gebeurde. In de loop van het verhaal komt hij steeds meer te weten wat er allemaal gebeurd is en wat de reden is geweest.

Het boek “De Aanslag” vond ik een moeilijk boek voor dyslecten. Daarom was ik niet direct enthousiast over dit boek. Ik vond het boek erg lastig om te lezen. Het verhaal speelt zich zowel in het heden als verleden af en dat vond ik in het begin erg moeilijk. Als er  bijvoorbeeld een sprong van het ene naar het andere tijdvak plaatsvindt, begrijp je een deel van het verhaal niet meer en is het verhaal al minder goed te volgen. Soms was ik aan het lezen en kwam ik erachter dat de het verhaal zich alweer tien jaar verder afspeelt. Hierdoor vond ik sommige stukken van het verhaal erg ingewikkeld. Zoals de volgende situatie: op het ene moment loopt Anton zijn kamer uit en in het volgende hoofdstuk staat hij in dezelfde kamer, maar dan 10 jaar later. De sprong in de tijd wordt niet genoemd. Op een gegeven moment raakte ik hieraan gewend en kon ik het verhaal beter begrijpen.

Het verhaal is spannend. Je vraagt je hetzelfde af als Anton Steenwijk. Waarom hebben de buren het lijk bij ons neergelegd? Uiteindelijk krijg je antwoord op deze vraag en vind je het jammer dat het boek uit is. Het verhaal laat tevens zien dat de oorlog na 1945 nog niet voorbij was. De oorlog leefde nog lang bij de mensen. Het boek laat ook zien dat veel mensen nog lang bezig waren met het verwerken van de oorlog. Sommige mensen verwerkten de oorlog nooit.  Veel mensen konden in het verhaal moeilijk over de oorlog vertellen. Het was een te groot verdriet. Er waren teveel mensen gestorven.

Het is een spannend verhaal. “Het is avond. Vader, moeder, Peter en Anton Steenwijk zitten bij het licht van een carbidlantaarn kleumend bijeen in de enige kamer die nog af en toe verwarmd wordt. Moeder haalt een trui uit, de zeventienjarige Peter maakt huiswerk, vader en Anton lezen. Af en toe beginnen ze een gesprek dat niet wordt afgemaakt. Voor ze naar bed gaan, beginnen ze een spelletje mens-erger-je-niet. Het is bijna acht uur en buiten is het stil. In die stilte vallen zes schoten.”

Het is meeslepend. “ Ze worden naar buiten gevoerd, waar Anton wordt gescheiden van zijn ouders. Hij moet wachten in een auto. Hij ziet hoe ze hun huis vernielen en het ten slotte met handgranaten en een vlammenwerper in brand steken. In een vrachtauto worden geboeide mensen aangevoerd. Even meent hij de schim van zijn moeder te zien. Korte tijd later hoort hij het ratelen van een mitrailleur.”

En het verhaal is ontroerend. “Karin vertelt waarom haar vader Ploeg heeft versleept: hij was bang dat de Duitsers hun huis zouden vernielen en daarbij zijn hagedissen doden. Hij had niet voorzien dat ze als represaille bewoners zouden doden. Toen bleek dat dat toch gebeurd was, heeft hij de beesten doodgetrapt. Ten slotte wil Anton nog antwoord op een vraag: waarom hebben ze het lijk niet bij Aarts voor de deur gelegd? Karin wilde dat ook, maar haar vader wist dat daar drie joden ondergedoken zaten. Nu weet Anton dus alles.”

Ik geef het boek van Harry Mulish 4 sterren. Want ik hou persoonlijk meer van biografieën. Bijvoorbeeld de biografie van Steve Jobs. Een heel moeilijk boek voor mij, maar ik vond het wel reuze interessant.

“De Aanslag” zou iedere middelbare scholier moeten lezen. Het gaat over een stukje geschiedenis wat nooit vergeten mag worden.