Voor veel woorden staat een voorvoegsel. Een voorvoegsel is een woord(je) dat voor een het grondwoord staat. En het grondwoord is het belangrijkste woord (zelfstandige naamwoord). Een grondwoord is op zichzelf te gebruiken. Voorvoegsel kun je niet los gebruiken, maar moeten altijd in combinatie met een ander woord (grondwoord) staan.
Je hebt veel verschillende voorvoegsels, maar de meest voorkomende vind je in het schema hieronder.
voorvoegsels |
betekenis |
voorbeeld |
a-, ab- |
niet |
asociaal, absent |
anti- |
tegen |
antiroosshampoo |
wan |
slecht |
wantrouwen, wanhoop |
de- |
slecht, naar beneden |
defect, degradatie |
des- |
niet, geen |
desinteresse |
dis- |
verkeerd, niet |
diskwalificatie |
ge- |
|
gebeurd, geduld |
be- |
|
bedoel |
ver- |
|
verhaal |
her- |
opnieuw |
heropvoeding, hergebruiken |
inter- |
tussen |
interland |
mis- |
verkeerd |
misoogst, mislukt |
on- |
niet |
ongeïnteresseerd, ongeluk |
over- |
te veel |
overspannen, overbelast |
pre- |
voor (van tijd) |
prehistorie |
non- |
niet, zonder |
non-actief |
re- |
opnieuw, in plaats van |
reïntegratie, representatie |
ex- |
niet meer |
ex-vriend |
Waarschijnlijk gebruik je de meeste voorvoegsels al regelmatig. Een voorvoegsel kan je helpen om de betekenis van een woord te vinden. Daarvoor is het wel belangrijk dat je weet waar de verschillende voorvoegsels voor staan (zie schema).
Bijvoorbeeld in de zin: Plastic flessen kun je heel goed hergebruiken. Her betekent opnieuw. Hergebruiken is dus iets opnieuw gebruiken.
Opdracht 2
Hieronder zie je een schema staan met in de eerste kolom voorvoegsels. In de tweede kolom staan de grondwoorden. Zoek de juiste combinaties van de voorvoegsels en grondwoorden bij elkaar en schrijf de afleiding op. Vervolgens maak je er een zinnetje mee.
Schrijf het als volgt op in je schrift: re + integratie = re-integratie → Zij start een project van re-integratie.
voorvoegsel |
grondwoord |
afleiding |
zin |
on- |
daad |
|
|
ex- |
kauwen |
|
|
a- |
hoop |
|
|
her- |
integratie |
re-integratie |
Zij start een project van re-integratie. |
wan- |
actief |
|
|
non- |
realistisch |
|
|
inter- |
sociaal |
|
|
mis- |
minister |
|
|
re- |
land |
|
|
Klaar? Kijk na of je de juiste combinaties hebt gemaakt.
schema voorvoegsel en grondwoorden
Opdracht 3
Maak onderstaande oefening over voorvoegsels.