De juiste toepassingen

Scholen binnen het nieuwkomeronderwijs maken vooral gebruik van reguliere leerlingvolg- en administratiesystemen. Uit gesprekken met nieuwkomerscholen blijkt dat deze reguliere systemen niet altijd werken, in verband met afwijkende groepsgrootte, het niveau van leerlingen en de regelmatige doorstroom naar vervolgscholen.


Dit hoofdstuk is met name interessant voor bestuurders, directieleden en (bovenschools) ict-ers. Hierin bespreken we eisen voor leermiddelen en toepassingen in de cloud in relatie tot privacy. Daarnaast besteden we aandacht besteed aan het opstellen van leermiddelenbeleid.

Leerlingvolgsysteem

LOWAN en de PO-Raad hebben een aanvullend digitaal leerlingvolgsysteem ontwikkeld voor het nieuwkomeronderwijs. Dit bestaat sinds april 2017.  Het systeem monitort resultaten van nieuwkomers op verschillende niveaus: leerling, groep, school en bestuur. De gegevens zijn eenvoudig over te dragen naar een vervolgschool. Het systeem monitort daarbij op leerlijnen en leerdoelen. De ontwikkelingen van iedere afzonderlijke leerling zijn op elk moment te bekijken.

Dit leerlingvolgsysteem kan een school naast andere systemen gebruiken, zoals Parnassys of Esis. Je hoeft gegevens niet afzonderlijk en opnieuw in te vullen. De gegevens zijn digitaal overdraagbaar: het systeem wisselt deze gegevens uit met het bestaande andere systeem. Dat maakt het eenvoudig om een overdracht te realiseren als een leerling van school wisselt.

Cloud en privacy

Scholen gebruiken bijna alle leer-, volg- en administratiesystemen vanuit de Cloud. De toepassing vanaf een server wordt dan op het internet aangeboden en gebruikt. Ook de digitale leermiddelen worden vrijwel allemaal op die manier benaderd.

De informatie die is opgeslagen in de systemen staan dus ook in de cloud, op servers van de leverancier. Dit vraagt om heldere afspraken over het eigendom en de toegang tot deze informatie. Vooral ook omdat de dossiers van leerlingen privacygevoelige informatie bevatten. Hiervoor dragen scholen de verantwoordelijkheid en zijn wettelijke verplichtingen van toepassing. Meer informatie over de voor- en nadelen van cloudcomputing is beschikbaar in sectie 1.1 van het Kennisnet Trendrapport 2016-2017.

Leermiddelenbeleid

In het nieuwkomeronderwijs is er een tekort aan geschikte digitale leermiddelen vanwege de taligheid van veel leermiddelen. De inzet van tablets zorgt voor een extra beperking omdat dit extra eisen aan leermiddelen stelt. Denk aan digitale beschikbaarheid en geschikt voor bediening via een (specifiek merk) tablet.

Daarbij zorgen licentiemodellen van digitale leermiddelen die berekend zijn op een vast bedrag per leerling per jaar voor een kostenprobleem. De kosten zijn soms driemaal zo hoog in verhouding tot het gemiddelde gebruik vanwege de hoge doorstroom van leerlingen in een nieuwkomersschool. Een school kan aan het begin van een schooljaar starten met bijvoorbeeld 90 leerlingen, dit loopt op tot 220 gedurende het schooljaar en eindigt met 120 leerlingen.

Landelijk niveau

Een gezamenlijk leermiddelenbeleid op landelijk niveau kan mogelijk uitkomst bieden om sturing te geven aan de markt. Richt je daarbij op de aspecten die besturen/scholen niet of moeilijk afzonderlijk met marktpartijen kunnen afspreken en/of op voorwaarden waarbij een verscheidenheid aan marktpartijen betrokken is. Voorbeelden van eisen die scholen voor nieuwkomersonderwijs gemeenschappelijk kunnen stellen aan leveranciers:

Bij het formuleren van basiseisen en wensen op het gebied van digitale leermiddelen kan het Programma van Eisen Sectorale Vraagsturing Leermiddelen input bieden om regie te voeren op en sturing te geven aan de markt. Al eerder is geconstateerd dat er onvoldoende aanbod is van geschikt digitaal leermateriaal voor onderwijs aan nieuwkomers. Omdat de markt klein is, blijft aanbod vanuit marktpartijen beperkt.

Er is op 31 januari 2017 een nieuwe versnellingsvraag toegekend om te komen tot meer geschikt digitaal leermateriaal voor nieuwkomers. Op 23 februari is er een advies gepubliceerd vanuit de Onderwijsraad waarin de overheid geadviseerd wordt om te investeren in deskundigheid en leermaterialen.