Alles in samenhang

Proef: je lichaam in actie

Sta op van je stoel. Doe 10 kniebuigingen. Beantwoord de volgende vragen (je hoeft ze niet op te schrijven).

1. Wat gebeurde er met je hartslag?
2. Wat gebeurde er met je ademhaling?
3. Welke andere veranderingen heb je gemerkt?

Een constant intern milieu

De resultaten van het proefje dat je net hebt gedaan zullen je niet verbazen. Iedereen weet dat er bij inspanning (bijvoorbeeld bij sporten) van alles in je lichaam gebeurt. Al die veranderingen hebben te maken met homeostase. Homeostase zou je kunnen vertalen als 'gelijke toestand'. In dit geval gaat het om het gelijk blijven van de toestand in je lichaam. Zo moet je lichaamstemperatuur gelijk blijven, maar ook bijvoorbeeld de hoeveelheid voedingsstoffen in je bloed. We noemen dat officieel 'het interne milieu'.

Je zenuwstelsel is op verschillende manieren betrokken bij homeostase. Je zenuwstelsel 'merkt' dat het interne milieu verandert. Dan zorgt je zenuwstelsel dat andere organen (bijvoorbeeld je hart of je longen) harder of juist minder hard gaan werken. De toestand van het interne milieu keert dan weer terug naar de oorspronkelijke waarde.

Opdracht: homeostase

Denk eens terug aan de proef met de kniebuigingen die je net hebt gedaan. In de tabel hieronder staan drie waarden die tijdens de proef min of meer constant bleven. Welke processen zorgden voor een toename of afname in deze waarden? Kies uit:

• de lever geeft voedingsstoffen af
• sneller ademhalen en een snellere hartslag
• spieren werken harder (er is meer verbranding)
• zweten

Let op: één van deze processen moet je op drie plaatsen in de tabel invullen.

Functies op een rijtje

Je weet nu in grote lijnen wat het zenuwstelsel allemaal doet. Hieronder staan ze op een rijtje.

Je zenuwstelsel kan:

• informatie die via je zintuigen binnenkomt verwerken,
• spieren en klieren aansturen,
• een constant intern milieu handhaven (homeostase).

En je zenuwstelsel speelt ook een rol bij:

• nadenken,
• emoties ondergaan,
• je persoonlijkheid.