Lees de theorie en bekijk het filmpje over leesstrategieën.
De bron van de tekst
Waar komt de tekst vandaan? Dat noem je de bron van de tekst. De bron staat bijna altijd onderaan de tekst vermeld. De bron kan bijvoorbeeld komen van de NOS of een krant. Dat zijn nieuwsbronnen.
Opbouw tekst
Een leestekst is opgebouwd uit een kop, lijf en staart. Net als een lijf van een dier of mens.
We noemen deze opbouw: Inleiding-middenstuk-slot
De inleiding is het eerste stukje van de tekst. Bij het lezen van de inleiding introduceert de schrijver het onderwerp van de tekst.
Het middenstuk omvat het grootste gedeelte van de tekst en geeft informatie over het onderwerp.
In het slot van de tekst vertelt de schrijver wat zijn conclusie is of hij geeft een samenvatting over de tekst.
Alinea's, tussenkopjes en kernzinnen
Een tekst is verdeeld in kleinere stukjes tekst. Dat zie je aan witregels of de tekst springt op sommige plaatsen in. Dat noem je alinea's. Iedere alinea vertelt een stukje over een onderwerp.
Boven een alinea of een paar alinea's kan een titel staan. Dat noemen we een tussenkopje. Het tussenkopje vertelt over welk deel van het onderwerp de alinea's eronder zullen gaan.
Een kernzin vertelt jou waar de alinea over gaat en is meestal de eerste zin van de alinea. Heel soms staat de kernzin als laatste zin in de alinea. Wanneer je een tekst snel wilt lezen, kan je alleen de kernzinnen lezen. Zo weet je vaak precies waar een tekst te melden heeft.
Leesstrategieën
Bekijk nu het filmpje over leestrategieën.
Nu weet je al meer over leesstrategieën. In de eerste klas van het voortgezet onderwijs leer je een aantal leesstrategieën. Hiermee kan je snel beoordelen of het tekstdoel geschikt is voor jouw leesdoel.
Welke leesstrategieën zijn voor jou belangrijk?
De volgende leesstrategieën zijn nu het belangrijkst om te weten. De andere leesstrategieën komen in een hoger leerjaar aan bod.
1. Verkennend lezen: Bekijk de titel, afbeelding, opvallende woorden, de bron (waar de tekst vandaan komt) en lees de eerste zinnen van de tekst. Voorspel of waar de tekst over gaat. Wat is het onderwerp? Past het onderwerp van de tekst bij jouw leesdoel? Tot slot besluit je voor jezelf of je de tekst helemaal gaat lezen.
2. Zoekend lezen: Je hebt een vraag en wilt het antwoord uit de tekst halen. Kijk de leestekst dan snel door en let hierbij op de titel, tussenkopjes en opvallende woorden. Je kunt de kernzinnen van de alinea's lezen. Dit is de eerste of laatste zin van de alinea en die geeft meestal de belangrijkste informatie, want de rest van de zinnen geven extra uitleg over wat er in de kernzin gezegd is.
3. Grondig lezen: Deze leesstrategie gebruik je als je de inhoud van de tekst goed wilt begrijpen. Dit heb je bij leren voor een toets hard nodig. Lees de tekst grondig door en lees moeilijke zinnen met volle aandacht. Na het grondig lezen van een tekst kan je de meeste vragen beantwoorden.