Snelheden meten

Meten van de reactiesnelheid houdt in dat we de concentratie van één of meer reactanten meten als functie van de tijd. Dit kan op verschillende manieren afhankelijk van de aard van de reactanten. Bij de reactie:

kunnen we de concentratie van NO2 eenvoudig meten als functie van de tijd, omdat het gas gekleurd is. De intensiteit van de bruine kleur is evenredig met de concentratie van NO2. De mate waarin het gas licht van een bepaalde kleur doorlaat, kunnen we elektronisch meten.
Een andere manier is om de drukverandering van het gasmengsel te meten. Uit de druktoename (2 moleculen gas worden omgezet in 3 moleculen gas) kunnen we de concentratieveranderingen berekenen. Volgens de algemene gaswet is de druk immers recht evenredig met het aantal moleculen.

Door de reactie neemt de [NO2] af. Daardoor neemt de botsingskans tussen moleculen NO2 af en loopt de reactie dus langzamer.
De hoeveelheid omgezet NO2 binnen elk volgend tijdsinterval is minder, dus de daling van de concentratie van NO2 is ook minder.
Als we zeer korte tijdsintervallen nemen, is de concentratie van NO2 als functie van de tijd, een gebogen curve.
 
 

Concentratieverloop als functie van de tijd
Bron: McMurry & Fay,Chemistry

 

Gemiddelde reactiesnelheid
Stel dat in de eerste 20 seconden de concentratie van NO2 afneemt met 0,10 mol L-1, dan is de gemiddelde reactiesnelheid gedurende dit tijdsinterval:

We spreken van een gemiddelde reactiesnelheid. De snelheid is immers niet constant gedurende het tijdsinterval: s neemt af in de tijd. Als we de gemiddelde reactiesnelheden over zeer korte tijdsintervallen uitzetten als functie van de tijd ontstaat een gelijksoortige gebogen curve als hierboven.