Ligging evenwicht

De ligging van een chemisch evenwicht zegt iets over de verhouding tussen de hoeveelheden van de stoffen aan weerskanten van het evenwichtsteken.
 
De concentraties van de reactanten zijn in de evenwichtstoestand constant, maar in het algemeen niet gelijk aan elkaar. Ook bestaat er geen verband tussen de evenwichtsconcentraties en de coƫfficiƫnten in de reactievergelijking. Dit zal slechts bij hoge uitzondering, en dan louter toevallig, het geval kunnen zijn.
 
Als voorbeeld bekijken we weer de volgende evenwichtsreactie:

In onderstaande tabel en figuur staan de resultaten van twee experimenten, uitgevoerd bij een constante temperatuur van 25 oC.
 
 

Experiment

bij 25 oC

Beginconcentratie (M)

Evenwichtsconcentratie (M)

[N2O4]

[NO2]

[N2O4]

[NO2]

1

0,0400

0,0000

0,0337

0,0125

2

0,0000

0,0800

0,0337

0,0125

 
 
Bij beide experimenten bereiken we dezelfde evenwichtstoestand.
De evenwichtsmengsels hebben een identieke samenstelling omdat de beginconcentratie van N2O4 in experiment
1 de helft is van de beginconcentratie van NO2 in experiment
2 (het totaal aantal N- en O-atomen is dus hetzelfde).
 
 

Concentratieveranderingen bij de experimenten 1 (a) en 2 (b)
Bron: McMurry & Fay, Chemistry
 
 
Uit de verschillende kleurintensiteiten van het gasmengsel bij verschillende temperaturen volgt dat zich bij verschillende temperaturen, verschillende evenwichtstoestanden instellen.
 
Bij lage temperatuur is er veel N2O4 en weinig NO2, en bij hoge temperatuur andersom.
We zeggen dan: het evenwicht ligt bij lage temperatuur aan de kant van N2O4 ('het evenwicht ligt naar links'), en bij hoge temperatuur aan de kant van NO2 ('het evenwicht ligt naar rechts').